پایگاه اطلاع رسانی اسراء:  25 ذی الحجه سالروز واقعۀ مبارک نزول سورۀ "هل أتی" در شأن أهل بیت عصمت و طهارت(علیهم السلام) می باشد. آنانی که در موقع افطار وعده های غذایی خود را روی هم نهاده و مسکین و یتیم و اسیر را خرسند نموده و بر خود مقدم داشتند. این روز در تقویم رسمی کشور به نام روز خانواده  و تکریم بازنشستگان نامگذاری شده است. حضرت آیت الله العظمی جوادی آملی نیز با نگاهی عالمانه به این کانون مهم در کتاب مفاتیح الحیات خود مرقوم داشتند:

خانواده، نخستين كانون رشد و آرامش بشري است كه مراقبت از آن مسئوليتي سنگين به شمار آمده و موجب نجات از رنج و عذاب دنيوي و اخروي خواهد گرديد. ﴿يـٰاَيُّهَا الَّذينَ ءامَنوا قوا اَنفُسَكُم و اَهليكُم نارًا...﴾ (سورهٴ تحريم، آيهٴ 6).
 قرآن و روايات براي خانواده اهميت ويژه‌اي قائل شده و احكام و آداب فراواني براي رشد و بالندگي آن مقرر كرده‌اند كه افزون بر رعايت آن‌ها براي رفاه و آسايش و رشد و تعالي خانواده، بايد از خداي سبحان نيز نجات و آسايش خانواده را خواست.

وقتي حضرت ابراهيم (علیه السلام) به فرمان خدا همسر و فرزند خود را به مكه آورد، دست به دعا برداشت و عرض كرد: پروردگارا! من برخي از فرزندانم (اسماعيل و نسل او) را در سرزمين بي‌كشت و زرع، در كنار خانه محترم تو سكونت دادم؛ پروردگارا! تا نماز را برپا دارند، پس دل‌هاي گروهي از مردم را به آنان گرايش ده و آنان را از ميوه‌ها و محصولات روزي عطا كن، باشد كه سپاسگزاري كنند؛ همچنين جناب لوط كه پس از تلاش فرهنگي فراوان نتوانست مردم را از هلاكت برهاند براي نجات خانواده باايمان خود چنين دعا كرد:
پروردگارا! من و خانواده‌ام را كه تنها گروندگان به من‌اند از وزر و وبال آنچه اين مردم انجام مي‌دهند، رهايي بخش.
رسول خدا (صلوات الله علیه) فرمود: هر معروفي صدقه به شمار مي‌آيد و هر آنچه را كه مؤمن براي خود و خانواده و همسرش هزينه كند و نيز هر آنچه با آن آبروي خود را حفظ كند برايش صدقه نوشته مي‌شود.

هم‌غذا شدن با خانواده
مؤمن بايد خانواده خود را در همه خوشي‌ها و نعمت.ها سهيم سازد، حتي در غذا خوردن نيز با آنان باشد.
رسول خدا (صلوات الله علیه) يكي از نشانه‌هاي تواضع را هم‌غذا شدن مرد با خانواده‌اش مي‌داند و مي‌فرمايد: آيا شما را به پنج چيز آگاه نكنم كه اگر در كسي باشد متكبر نيست؟ چوپاني و بستن گوسفند، پوشيدن لباس پشمي، همنشيني با تهيدستان، سوار شدن بر الاغ [كنايه از مركب ارزان‌قيمت] و هم‌غذا شدن مرد با خانواده‌اش.

تقدّم خانواده بر ديگران
در فرهنگ اسلامي اولويت و تقدم خانواده يك اصل به حساب مي‌آيد و روايات فراواني بر آن دلالت دارند.
رسول خدا (صلوات الله علیه) فرمود: هرگاه خدا به يكي از شما خيري عطا كرد، ابتدا خود و خانواده‌اش را از آن بهره‌مند سازد؛ و نيز فرمود: از خانواده آغاز كنيد و هر كسي كه نزديك‌تر است مقدم بداريد.
امام سجاد (علیه السلام)  مي‌فرمايد: اينكه وارد بازار شوم و پولي داشته باشم كه براي خانواده‌ام گوشتي بخرم كه بدان نياز دارند، نزد من از آزادسازي برده‌اي محبوب.تر است.

پاداش نيکي به خانواده
رسول خدا(صلوات الله علیه)  به اميرموٴمنان علي (علیه السلام) فرمود: خدمت به خانواده، كفارهٴ گناهان بزرگ، موجب فرونشاندن خشم الهي، مهريهٴ حوريان بهشتي و موجب فزوني حسنات و درجات است. اي علي! به خانواده خدمت نمي‌كند مگر صدّيق يا شهيد يا مردي كه خدا برايش خير دنيا و آخرت را خواسته است.
از رسول خدا(صلوات الله علیه) روايت شده كه نزديك‌ترين شما به جايگاه من در قيامت، نيكوترين شما از جهت اخلاق و سودمندترين شما نسبت به خانواده خويش است.
نيكي به خانواده افزون بر پاداش اخروي در دنيا نيز آثار خوبي دارد. رسول خدا (صلوات الله علیه)  فرمود: هنگام ورود به خانه، سلام کن، خدا برکتت را افزون مي‌کند.
امام سجاد (علیه السلام) درباره اهميت نيكي به خانواده فرمود: پسنديده ‌ترين شما نزد خدا بهره دهنده ‌ترين شما بر خانواده است. امام صادق (علیه السلام) نيز فرمود: هر كس نسبت به خانواده‌اش نيكوكار باشد خدا بر عمرش مي‌افزايد؛ امام كاظم (علیه السلام) فرمود: هر كس با برادران و خانواده‌اش نيكوكار باشد عمرش طولاني مي‌شود.
پاداش اندوه براي خانواده
اميرموٴمنان (علیه السلام) مي‌فرمايد: روزي بر رسول خدا(صلوات الله علیه) وارد شدم و فرمود: اي علي! چگونه صبح كرده‌اي؟ گفتم: در حالي كه در دستانم چيزي جز آب نيست و من براي حسن و حسين ناراحتم. فرمود: اي علي! اندوه براي خانواده حجابي در برابر آتش جهنّم است.

كيفر تباه كردن خانواده
رسول خدا(صلوات الله علیه) فرمود: از رحمت خدا دور است، از رحمت خدا دور است كسي كه خانواده خود را تباه كند؛ همچنين آن حضرت از اينكه كسي خودش سير باشد و خانواده‌اش را گرسنه نگه دارد، نهي كرد و فرمود: براي هلاكت يك مرد همين بس كه خانواده خود را تباه كند.
كيفر بداخلاقي با خانواده
هنگامي كه پيامبر(صلوات الله علیه) و مردم [از خاكسپاري سعد بن معاذ] بازگشتند پرسيدند: اي رسول خدا! با سعد كاري كردي كه با هيچ‌كس ديگر نكرده‌اي؛ جنازه‌اش را بدون ردا و كفش مشايعت كردي؟ فرمود: فرشتگان بدون كفش و ردا در تشييع او حاضر شدند و من به آنان تأسّي جستم. گفتند: يك بار سمت راست تابوت و بار ديگر سمت چپ آن را گرفتي! فرمود: دستم در دست جبرئيل بود و هر جا را كه او مي‌گرفت مي‌گرفتم. گفتند: به غُسل او فرمان دادي و خودت بر جنازه‌اش نماز گزاردي و خودت به خاكش سپردي؛ آن‌گاه فرمودي همانا عذاب قبري بر سعد اصابت كرد؟ فرمود: آري، رفتار او [سعد] با خانواده‌اش تند بود.
در مذمت سختگيري بر خانواده از رسول خدا(صلوات الله علیه) روايت شده است كه فرمود: بدترين مردم مردِ سختگير بر خانواده است. شخصي پرسيد: اي رسول خدا! مراد از سختگيري بر خانواده چيست؟ فرمود: مرد هرگاه وارد خانه شد همسرش بترسد و فرزندش بهراسد و بگريزد و هرگاه از خانه بيرون رفت همسرش بخندد.

---------------------------------------------------------------
منبع: کتاب مفاتیح الحیات، ص235