بسم الله الرحمن الرحيم

«سُبْحَانَكَ لَا إِلَهَ إِلَّا أَنْتَ يَا رَبَّ كُلِّ شَيْ‏ءٍ وَ وَارِثَهُ يَا اللهُ إِلَهَ الْآلِهَةِ الرَّفِيعَ جَلَالُهُ يَا اللَّهُ الْمَحْمُودُ فِي كُلِّ فِعَالِهِ يَا رَحْمَانَ كُلِّ شَيْ‏ءٍ وَ رَاحِمَهُ يَا حَيُّ حِينَ لَا حَيَّ فِي دَيْمُومَةِ مُلْكِهِ وَ بَقَائِهِ يَا قَيُّومُ فَلَا يَفُوتُ شَيْ‏ءٌ مِنْ عِلْمِهِ [فَلَا يُفَوِّتُ شَيْئاً عِلْمُهُ‏] وَ لَا يَئُودُهُ يَا وَاحِدُ الْبَاقِي أَوَّلَ كُلِّ شَيْ‏ءٍ وَ آخِرَهُ يَا دَائِمُ بِغَيْرِ فَنَاءٍ وَ لَا زَوَالَ لِمُلْكِهِ يَا صَمَدُ فِی غَيرِ شَبِيهٍ وَ لَا شَيْ‏ءَ کَمِثلِهِ يَا بَارُّ فَلَا شَيْ‏ءَ كُفْوُهُ وَ لَا مُدَانِيَ لِوَصْفِهِ يَا كَبِيرُ أَنْتَ الَّذِي لَا تَهْتَدِي الْقُلُوبُ لِعَظَمَتِهِ يَا كَبِيرُ أَنْتَ الَّذِي لَا تَهْتَدِي الْقُلُوبُ لِعَظَمَتِهِ يَا بَارِئُ الْمُنْشِئُ [النُّفُوسَ‏] بِلَا مِثَالٍ خَلَا [مَضَى‏] مِنْ غَيْرِهِ يَا زَاكِي الطَّاهِرُ مِنْ كُلِّ آفَةٍ بِقُدْسِهِ يَا كَافِي الْمُوسِعُ لِمَا خَلَقَ مِنْ عَطَايَا فَضْلِهِ يَا نَقِيُّ [نَقِيّاً] مِنْ كُلِّ جَوْرٍ لَمْ يَرْضَهُ وَ لَمْ يُخَالِطْهُ فِعَالُهُ يا حَنَّانُ انْتَ الَّذِي وَسِعَتْ كُلَّ شَيْ‏ءٍ رَحْمَتُهُ يا مَنَّانُ ذَا الإِحْسانِ قَدْ عَمَّ الْخَلائِقَ مَنُّهُ يا دَيّانَ الْعِبادِ فَكُلٌّ يَقُومُ خاضِعاً لِرَهْبَتِهِ يا خالِقَ مَنْ فِي السَّمواتِ وَ الْأَرَضِينَ فَكُلٌّ إِلَيْهِ مَعادُهُ يا رَحْمانُ وَ راحِمَ كُلِّ صَرِيخٍ وَ مَكْرُوبٍ وَ غِياثَهُ وَ مَعاذَهُ يا بارُّ فَلا تَصِفُ الْأَلْسُنُ كُنْهَ جَلالِ مُلْكِهِ وَ عِزِّهِ يا مُبْدِئَ الْبَرايا لَمْ يَبْغِ فِي إِنْشائِها أَعْواناً مِنْ خَلْقِهِ يا عَلّامَ الْغُيُوبِ فَلا يؤُدُهُ مِنْ شَيْ‏ءٍ حِفْظُهُ ...»

أعوذ بالله من الشيطان الرجيم

بسم الله الرحمن الرحيم

«الحمد لله رب العالمين و صلي الله علي محمد و آله الطاهرين».

آنچه که از ناحيه حق - سبحانه و تعالي - سرازير ميشود جز خير و  نيکي نيست اما اين خير و نيکي داراي مراتب و درجاتي است و در برخي از شرايط زمانها و مکانها اين خير، مضاعف است و جلوههاي آن خير براي انسانها بسيار دلپذير است. آن خير جامعي که همه خيرات را در درون خود دارد و زمينه رشد و تعالي را براي همگان فراهم ميکند، رمضان است که خداي عالم با همه رحمت و لطفش در اين ماه تجلي کرده است و براي بندگان خير و صلاح و فلاح را آورده است.

اما بندگان هستند که ميتوانند با زمينههاي خير و با آمادگي و تهيع و استعدادهايي که در درون نهفته است خود را مهياي اين فيض و فوز الهي کنند. يکي از بهترين زمينههايي که ميتواند انسان را به اين خير جامع برساند شناخت اسماي الهي و اوصاف ربوبي است. سرّ اينکه اين اسماء در ماه مبارک رمضان براي همه مهيا است و ما ميتوانيم خدا را با اين اسماء صدا بزنيم آن است که آن خير و کمال براي ما هم فراهم بشود. يکي از دعاهايي که در اين رابطه راه ارتباط بنده را با مولايش اصلاح و تصحيح ميکند و انسان را خاضع در درگاه ربوبي قرار ميدهد و آمادگي و تهيع را براي دريافت فيض فراهم ميآورد همين دعايي است که بنام حضرت ادريس معروف شده است و در سحرگاهان ماه مبارک رمضان از اين دعا بهرهمند هستيم.

اين دعا که متضمن اسامي و اوصاف والاي الهي است، با خود، جلوههايي از خدا و چهرههايي را از حق - سبحانه و تعالي - مينماياند که انسان ميتواند خود را به آن چهرهها نزديک کند. برخي از اسماء به حدي بزرگ و عظيم و والا هستند که انسان آنها را دور از دسترس ميداند و هرگز قدرت نزديک شدن به آنها را حتي در ذهنش نميتواند بپروراند، اما خداي عالم در اين اسماء به گونهاي تجسم و تبلور پيدا کرده است که اين اسامي شأن کوچکتري پيدا کردهاند و انسان ميتواند آنها را بهتر درک بکند و رابطه و انس بيشتر با آنها داشته باشد.

در يکي از فرازهاي همين دعاي شريف حضرت ادريس اينگونه ميخوانيم: «يا عَلّامَ الْغُيُوبِ فَلا يؤُدُهُ مِنْ شَيْ‏ءٍ حِفْظُهُ»[1]. يکي از اسماء حق - سبحانه و تعالي - «علّام الغيوب» است. ما در پرده شهادت زندگي ميکنيم يعني در عالم دنيا و عالم طبيعت که از طريق حواس ميتوانيم حقائق را مشاهده کنيم ببينيم و بشنويم لمس بکنيم بچشيم و ببوييم و نظاير آنها، اينها نازلترين و پستترين حقائق نظام هستي هستند که در دسترس اينگونه از حواس هستند اما آنهايي که در پردههاي غيب هستند، و نه تنها يک غيب يا دو غيب، بلکه چندين غيب و حجاب در عالم هستي وجود دارد و در پس اين پردههاي حجاب و غيب، حقائقي به مراتب عظيمتر و والاتر تحقق دارد. سرّ اينکه به دنيا، دنيا گفتهاند به اين جهت است  که تنها عالمي که حق - سبحانه و تعالي - معصيت ميشود عالم دنياست و حقيقتاً حقائقي که در عالم دنيا وجود دارد نسبت به حقائقي که در عالم غيب وجود دارد بسيار دني و پست است.

آنچه که در نهان و غيب وجود دارد اصل و اساس است. خداي عالم در کريمههاي قرآنياش ميفرمايد: ﴿وَ إِنْ مِنْ شَيْ‏ءٍ إِلاَّ عِنْدَنا خَزائِنُهُ وَ ما نُنَزِّلُهُ إِلاَّ بِقَدَرٍ مَعْلُومٍ﴾[2]، يعني آنچه را که شما در نظام طبيعت و عالم شهادت ميبينيد نازل شده حقائقي است که چندين خزينه او و خزائن او در پيشگاه پروردگار عالم است. اگر مثلاً آب يا هوا يا در و دشت يا کوه و صحرا اينها عظمتي دارند زيبايي دارند جمال و کمالي دارند اينها هزاران هزار مرتبه تنزل کردهاند تا به اين درجه رسيدهاند، آنچه که در پيشگاه حق - سبحانه و تعالي - است چقدر زيبا و عظيم است!.

آن حقائق را که در پس پردههاي غيب حضور دارد خداي عالم ميشناسد و به همه آنها عالم و آگاه است. يکي از اسماء شريف الهي «علّام الغيوب» است، «يا عَلّامَ الْغُيُوبِ». آنهايي که در حقائق برتر قابل مشاهده هستند، عظمت و والايي آنها به حدي است که اين چشمهاي عادي و اين جلوههاي عادي که از ادراکات و تحريکات در ما وجود دارد توان يافت آن حقائق را ندارد مثل اينکه اين چشم ضعيف انساني بخواهد نور خوشيد را ببيند و مشاهده کند، که هرگز اين امکانپذير نيست. ما خدا را به عنوان «علّام الغيوب» ميشناسيم او نه تنها عالم است بلکه به شدت علم و آگاهي او فراوان و فراهم است و نه تنها به يک غيب و ده غيب بلکه همه پردهها و حجابهاي غيب در نزد او مشهود هستند و او شاهد همه حقائق است.

آن حقائق به زيبايي و به کمال معروف و مشهود و شناخته شده هستند. خدا را به اين اسم شريفش سوگند ميدهيم که جان ما را متعالي کند روح ما را به تعالي و رشد و شکوفايي کامل برساند که جان مهياي شهود اين حقائق غيبي بشود و نه تنها ايمان به غيب داشته باشيم بلکه ايمان به شهادت داشته باشيم «يؤمنون بالغيب» براي انسانهاي ابتدايي و متوسط است اما «يؤمنون بالشهادة» که بتوان حقائق را از نزديک مشاهده کرد و ديد، با آنها مرتبط شد با آنها متحد شد و حقيقت خود را با آنها گره زد آن چيزي است که در حقيقت تحفه­ی يک انسان شايستهاي است که در ماه مبارک رمضان خدا را با علام الغيوبي ميشناسد «يا عَلّامَ الْغُيُوبِ فَلا يؤُدُهُ مِنْ شَيْ‏ءٍ حِفْظُهُ».

حق - سبحانه و تعالي - به حدي کارها و امور و شؤونش در نزد او آسان و راحت و گذراست که ﴿كَلَمْحِ الْبَصَرِ أَوْ هُوَ أَقْرَبُ﴾[3] است. حق - سبحانه و تعالي - هيچ چيزي براي او سنگين و دشوار و سخت و خسته کننده نيست بلکه او با اراده همه کارها را انجام ميدهد و اين انسان است که ميتواند به حق - سبحانه و تعالي - نزديک بشود. چقدر اين سخن زيباست که خداي عالم به انسان بهشتي ميفرمايد: «من حي لا يموت الي حي لا يموت»[4]، سخني است از خدايي که همواره زنده است و مرگ و فناء و نابودي براي او نيست، براي آن انساني که قدرشناس بود قدر نعمت الهي را در ماه رمضان دانست در کمال خضوع و خشوع در پيشگاه  خدا در ماه مبارک رمضان حاضر شد و عرض کرد: «يا عَلّامَ الْغُيُوبِ فَلا يؤُدُهُ مِنْ شَيْ‏ءٍ حِفْظُهُ»، اين قدرت و اين حفظ براي او هم در پس پرده غيب حاضر شده است.

اميدواريم که خداي عالم اينگونه از اوصاف جمال و جلالش را براي بندگانش فراهم آورد.

«و السلام عليکم و رحمة الله و برکاته»

[1] . اقبال الاعمال، ج1،ص80.

[2] . سوره حجر، آيه21.

[3] . سوره نحل، آيه77.

[4]. ر.ک: علم اليقين، ج1، ص1061. «مِنَ الْحَیِّ القَيّوُمِ الَّذی لا يَمُوتُ اِلَی الْحَیِّ القَيُومِ الَّذی لايَمُوتُ»

​​​​​​​