در محضر استاد
یك متفكر دینی همه شئون اندیشه و خلق عمل را بر مداردو هدف علم و عمل صالح تنظیم میكند. ممكن است كسی در علوم مادی پیشرفت بكند اما نه مبدأ را شناخت نه معاد را شناخت نه خود را شناخت نه وظیفه خود را در پیشگاه خدا شناخت. شما میبینید مشكل بشر كنونی فقدان علم صناعی و مسائل مادی نیست. او الآن به فكر است كه به زیر آورد چرخ نیلوفری را. شما میبینید این سفینههای با سرنشین و بی سرنشین نمونه كامل پیشرفت صنعت بشر امروز است ولی این همان جاهلیت است که به این شكل جلوه كرده است. كشتاری كه الآن در روی زمین است چند برابر گذشته است. جنایتهایی كه هم اكنون در روی كره ارض است چند برابر گذشته است. فجایعی كه هم اكنون روی كره زمین است به مراتب بیشتر فجایع عصر حجر است. اگر در عصر حجر صنعت محدود بود فجایع هم محدود بود اما هم اكنون فجایع زیاد است چون صنعت پیشرفتش زیاد است پس مشكل بشر این نیست كه بر آهن مسلط نشد مشكل بشر آن است كه آه بر او مسلط نشد. مسلط شدن بر آهن انسان را زبردست میكند و محصولش كشتار عمومی است كه میبینید زیر سلطه آه رفتن اشك و آه را بر خود مسلط كردن انسان را دل باخته فضیلت میكند. انسان آن سلاح اصلی را كه باید فراهم بكند ندارد سلاح اصیل در تمدن ناب همان است كه در دعای كمیل قرائت میكنید «وَ سِلاحُهُ الْبُكاءُ» آنها كه آهن دارند بر آهن مسلطاند فجایعشان روز افزون است هیچ بعید نیست كه خدای ناكرده بشریت با استكبار نظم نوینی به جنگ جهانی سوم برسد هیچ بعید نیست ولی اگر آه بر بشر مسلط بود یعنی انسان زیر چتر آه و اشك زندگی كرد در خیمه سوگ و ماتم نشست بر گذشتهاش اشك ریخت از آینده مبهمش هراسناك بود نسبت به آن راز و رمزی كه با خدا در میان گذاشته است و تیره و تار است اهل ناله و لابه و ضجه بود چنین انسانی نه تنها راه دیگران را نمیبندد بلكه به دیگران راه میدهد نه تنها بارش را بر دیگران تحمیل نمیكند بلكه بار دیگران را حمل میكند این است كه به ما گفتند با دعا و مناجات به سر ببرید بدانید اسلحه شما گریه است یك انسان متواضع است كه مسئله آفرین نیست یك انسان ستبر خشن بیاشك و آه و ناله همین فجایع روزافزون را به بار میآورد.
سلسله سخنرانی های آیت الله العظمی جوادی آملی تحت عنوان احیای تفکر دینی
سال 1373 – جلسه هشتم