به گزارش خبرنگار پایگاه اطلاع رسانی اسراء: دکتر مهدي صدفي، سرپرست گروه عرفان پژوهشکده علوم عقلی پژوهشگاه علوم وحیانی معارج و مسئول طرح کتاب همراه (Companion) منظومه فکری آیت الله العظمی جوادی آملی در گفتگوی اختصاصی با خبرنگار پایگاه اطلاع رسانی اسراء به بیان ویژگی های این طرح علمی پژوهشی پرداخت.

پایگاه اطلاع رسانی اسراء: با تشکر از زمانی که اختصاص دادید. به عنوان اولین سوال بفرمایید، كامپنين‌ها اساسا چه نوع کتابهایی هستند و چه ويژگي‌هایی دارند؟
دکتر مهدي صدفي: اين طرح در حقیقت به نوعی شبیه «كامپنين»‌هاست. كامپنين به معنای همراه است اما نه به این معنا که كتابی در قطع پالتويي باشد كه در جيب مي‌گذارند و شخص می تواند آن را با خود به همه جا ببرد، بلکه معنای صحیح كامپنين در اینجا آن است که این نوع از کتابها باید همواره به عنوان یک راهنما در کنار محقق وجود داشته باشد لذا مي‌توانيم به آنها «كتاب راهنما» هم بگوييم. این دست کتابها معمولا از يك مجموعه مقالات، در حدود بيست تا سي مقاله، تشكيل شده و مهم‌ترين ابعاد و ويژگي های یک علم، شاخه علمي يا يك فرد دانشمند یا متفكّر را نشان می دهد. تقسيم‌بندي در اين مقالات به این صورت نيست كه ما هر موضوعی را استخراج كنيم و بگوييم در اين موضوعات يك متفکر خاص چه نظری دارد، زیرا ممکن است يك فيلسوف در بسیاری از زمينه‌ها صحبت كرده باشد ولی كارِ ما پيگيري تمام سخنان آن متفکر نيست بلكه تنها آن نقاط و ويژگي‌هاي برجسته‌اي كه نقش محوری در اندیشه وی دارد، پيگيري مي‌شود. سپس آنها را در قالب يك سري مقالات كه به نوعی با هم مرتبط باشند، در کتاب همراه گردآوری می کنیم.

پایگاه اطلاع رسانی اسراء: در خصوص ضرورت انجام اين طرح در رابطه با منظومه و مدرسه فکری آیت الله العظمی جوادی آملی بفرمایید.
دکتر مهدي صدفي: همان‌طور كه مستحضريد آيت الله العظمی جوادي آملي از شاگردان برجسته علامه طباطبايي بوده اند و زمينه فكري و اندیشه ای ايشان ذيل مكتب علامه و در نظام حكمت صدرايي يعني نظام حكمت متعاليه مي‌گنجد. مدرسه فکری آيت الله جوادي آملی اين ويژگي را دارد كه بتواند يك منظومه كاملي از نظام حكمت صدرايي را به مخاطب خود منتقل كند، از طرفی ايشان نه تنها در زمينه فلسفه و عرفان، بلكه در زمينه تفسير، فقه و اصول هم ورود دارند لذا از این حیث شاید بتوان گفت نظام فکری ایشان فراگيرتر نیز هست.
از جمله رسالت های پژوهشگاه معارج کمک به شكوفا شدن این منظومه فکری جامع است. در طرح کتاب همراه هدف این است که ما بتوانيم كتابي داشته باشيم كه نقاط عطف مدرسه فکری آیت الله جوادی آملی را به صورت کاملا نظام مند در اختیار محققان قرار بدهیم، به نحوی که مشخص شود این مدرسه بر چه بنیادی بنا می گردد و چه فرآورده های فکری می تواند داشته باشد.
پایگاه اطلاع رسانی اسراء: تفاوت این کتاب با سایر آثاری که در خصوص منظومه فکری حضرت استاد منتشر می شود چیست؟
دکتر مهدي صدفي: بعضا كتاب‌هايي در موضوعي كه حتی به صورت مختصر در آن موضوع ورود داشته اند منتشر می شود؛ به این صورت که گاهی يك محقق حول یک موضوع خاص، مطالبی در راستاي نگاه ايشان در قالب یک کتاب گردآوري مي¬کند؛ اين كتاب شايد راهگشا و مورد تأييد ايشان باشد اما بايد توجه كرد كه اندیشه ايشان را به طور دقيق نمي‌تواند برساند و اين دست كتاب ها نمی توانند در محافل علمي به عنوان كتابي كه ايشان نوشته و فكر ايشان را نشان مي‌دهد  لحاظ شوند. در نتیجه ما بر آن شدیم در قالب این طرح و در 25 مقاله كلّ نظام فكري ايشان را خلاصه كنيم. البته مطمئناً به تمام بحثها به صورت جزئی پرداخته نمی شود بلکه کلیات بحث و سمت و سوی فکری ایشان مشخص می گردد.

پایگاه اطلاع رسانی اسراء: دلیل انتخاب این شیوه چه بود؟
دکتر مهدي صدفي: در حال حاضر و به ویژه در سالهای اخیر، در محافل علمي دنيا شیوه غالب مقاله نویسی است؛ يعني كتاب آن اتقان و ارجاع و طراوتی كه مقاله مي‌تواند داشته باشد را ندارد. این شيوه مقاله‌نويسي الآن در دنيا كاملاً پذيرفته شده است. از سوی دیگر ما این تعداد از اساتید صاحب قلم و متخصص که بتوانند و زمان آن را داشته باشند که كتاب بنويسند در اختیار نداريم، بنابراين تصميم گرفتيم اين شیوه را دنبال کنیم.

پایگاه اطلاع رسانی اسراء: مراحل تدوين اين كتاب و ويژگي خاصي كه براي اين كتاب وجود دارد چيست؟
دکتر مهدي صدفي: ما اين طرح را از ابتدا تا انتها برنامه ریزی کرده ایم اما هنوز در مرحله ابتداي كار قرار داريم. در این مرحله ما تحقیقات کاملی را انجام دادیم تا لیستی از موضوعاتي که ایشان بيشتر و جدّي‌تر در آنها وارد شده اند و قابليت يك مقاله را دارد تهیه کنیم؛ اين موضوعات در شوراي علمي پژوهشکده علوم عقلی مطرح، تاييد و تصویب شد. در حال حاضر ما در حال تهیه شيوه‌نامه‌هاي مورد نیاز و تهیه پرونده علمی برای برخی موضوعات هستیم. مشكلي اصلی فقر اساتيدي است که هم به موضوعات مسلط و هم صاحب قلم باشند كه بتوانند مقالات را به شیوه جدید بنويسند. بنابراين ما تصميم گرفتيم برای برخی از اساتید، دستيار علمی در نظر بگیریم تا استاد بيشتر نقش راهنما را داشته باشد و برای برخی از مقالات نیز پرونده علمی تشکیل بدهیم تا جامعیت بحث مخدوش نشود.

پایگاه اطلاع رسانی اسراء:  چه موضوعاتی به تصویب رسیده اند؟
دکتر مهدي صدفي: بيشترين مقالات پیرامون نظام حكمت صدرايي هستند مانند حرکت جوهری و تکامل انسان، اصالت وجود و ... همچنین به نگاه ویژه حضرت استاد در عرفان، کلام و اخلاق نیز پرداخته می شود. از ویژگی های این مجموعه توجه به مقولات جدید همچون فلسفه هنر، فلسفه حقوق، فلسفه سیاسی و دیگر موضوعاتی است که می تواند نظام فکری ایشان را بهتر نشان دهد.

پایگاه اطلاع رسانی اسراء:  آیا این کار قبلا در کشور صورت گرفته است و مشابهی دارد؟
دکتر مهدي صدفي: به اين سبك و شيوه كاري تاكنون در ايران انجام نشد، ما نمونه‌هاي غربي داريم مثلاً براي دکتر سيد حسين نصر كتابی بالغ بر چهل مقاله و در حدود هزار صفحه است. اما در داخل کشور تاکنون برای هیچ متفکری این کار صورت نگرفته است يعني فرد يك منظومه فكري منسجم داشته باشد و به صورت نظام‌مند چنین طرحی برای منظومه فکری او  تعريف شود و بعد بر مبنای این منظومه سفارش مقاله صورت گرفته باشد.

پایگاه اطلاع رسانی اسراء:  اين پروژه چه وقت به سرانجام مي‌رسد؟
دکتر مهدي صدفي: با  توجه به اهمیت و حساسیت بالای اين پروژه لازم است از اساتيد درجه يك حوزه و دانشگاه استفاده كنيم، يك مقدار رايزني با اساتيد و قبول مقاله دشوار است، اما پیش‌بيني مي‌شود متن فارسي اين كار حداكثر تا دو سال آينده آماده شود که با توجه به سطح بالای علمی پروژه و انطباق آن با معیارهای علمی بین المللی كاملاً قابلیت ترجمه به زبان‌هاي ديگر به ویژه انگليسي و عربي را دارد و در این خصوص نیز برنامه ریزی هایی صورت گرفته است.