گزارشی از سفر معنوی حضرت آیت‌الله العظمی جوادی آملی به عتبات عالیات/ از زیارت معرفتی تا دیدار با مرجعیت نجف


پایگاه اطلاع رسانی اسراء: حضرت آیت‌الله العظمی جوادی آملی، مرجع عالی‌قدر جهان تشیع، پس از سفری معنوی و معرفتی به عتبات عالیات، روز جمعه به کشور بازگشتند.

در آیین بزرگداشت این سفر معنوی که روز دوشنبه در محل سالن کنفرانس بنیاد بین المللی علوم وحیانی اسراء و در جمع معاونین، مدیران و همکاران بنیاد اسراء برگزار شد، حجت‌الاسلام والمسلمین استاد مرتضی جوادی آملی به‌عنوان راوی اصلی سفر، ابعاد معرفتی و معنوی آن را تبیین کرد.

وی سخنان خود را با حدیثی از امام رضا(علیه السلام) آغاز کرد: «إنَّ لِكُلِّ إمامٍ عَهدًا في عُنُقِ أوليائِهِ و شيعَتِهِ، و إنَّ مِن تَمامِ الوفاءِ بِالعَهدِ زِيارةَ قُبُورِهِم» و با استناد به این روایت، زیارت اهل‌بیت علیهم‌السلام را نه صرفاً امری مستحب، بلکه عهدی الهی و معرفتی دانست که زائر باید از آن، وراثتی وجودی و هویتی بیابد.

ایشان در ادامه با اشاره به تبادل سالانه حدود ده میلیون زائر میان ایران و عراق، این تعامل را ظرفیتی بی‌بدیل برای تعمیق روابط فرهنگی، دینی و اجتماعی دو ملت دانست و تأکید کرد: باید بکوشیم این تبادل عظیم را از حیث معرفتی غنا ببخشیم؛ چراکه زیارت اگر فاقد عمق باشد، ره‌آوردی به همراه نخواهد داشت.

استاد مرتضی جوادی آملی بیان داشت: از جمله رخدادهای ارزشمند این سفر، تقدیم مجموعه ۱۲ جلدی کتاب «ادب فنای مقربان» ـ شرحی بر زیارت جامعه کبیره که به عربی نیز ترجمه شده ـ به آستان مطهر امام هادی(علیه السلام) در سامرا بود؛ اقدامی که با حضور خود حضرت استاد و با ارادت تام نسبت به آستان آن امام همام انجام شد که اقدامی فوق آرمانی و فراتر از انتظار همراهان این سفر بود.

وی همچنین به یکی از برجسته‌ترین لحظات سفر، یعنی دیدار کم‌نظیر با حضرت آیت‌الله العظمی سیستانی در نجف اشرف اشاره کرد و این دیدار را فراتر از ملاقات دو مرجع دانست و آن را تلاقی دو مکتب علمی و فکری ـ مکتب تفسیر تسنیم و مکتب هزارساله نجف ـ توصیف کرد.

وی گفت: در این دیدار، حضرت آیت‌الله جوادی آملی جلد هشتادم تفسیر تسنیم را تقدیم آیت‌الله سیستانی کردند و ایشان با نهایت احترام، آن را بوسیده و بر دیده نهادند؛ صحنه‌ای ناب از درک متقابل و هم‌افزایی عالمانه میان حوزه‌های علمیه ایران و عراق.

استاد مرتضی جوادی آملی در ادامه به دیگر دیدارهای مهم این سفر نیز اشاره کرد و آن‌ها را در سه سطح معرفی نمود: سطح نخست: دیدار با مرجعیت اعلا، حضرت آیت‌الله سیستانی؛ سطح دوم: دیدار با مراجع و اساتید برجسته حوزه نجف که با احترام کامل حضور یافته و از مرجعیت عقلانی و حکمی حضرت استاد تجلیل کردند و سطح سوم دیدار با شخصیت‌های ممتاز علمی، اجتماعی و سیاسی که هریک دارای پایگاه مهمی در ساختار دینی و سیاسی عراق هستند و با تواضع کامل از رهنمودهای علوی و قرآنی حضرت استاد بهره بردند.

استاد مرتضی جوادی آملی این سفر را، که با رویکردی معرفتی، رسانه‌ای و وحدت‌آفرین طراحی شده بود، به اذعان همراهان و مسئولان، نمونه‌ای کم‌نظیر از هم‌افزایی علمی و فرهنگی در بستر زیارت اهل‌بیت علیهم‌السلام دانست.

وی در پایان تصریح کرد: سفرهای زیارتی باید از حالت صرفاً مناسکی خارج شده و به بستری برای ارتقای معنوی و علمی تبدیل شوند. ما در این مسیر، نه فقط زائر، بلکه حامل پیامی عمیق از ادب، حکمت و ولایت بودیم.

​​​​​​​ سفر بی‌سابقه آیت‌الله العظمی جوادی آملی به نجف؛ زمینه‌ساز همکاری‌های علمی و معرفتی میان دو حوزه


حجت الاسلام و المسلمین سید سلیمان موسوی مسئول روابط بین الملل بنیاد اسراء نیز دراین سخنانی بیان داشت: سفر حضرت استاد به نجف، از نظر سطح، موقعیت و بازتاب رسانه‌ای، بی‌سابقه بود. برای نخستین‌بار شخصیتی در این جایگاه از حوزه علمیه قم، چنین حضوری در حوزه علمیه عراق داشت.

وی گفت: در تمام سطوح، از گروه‌های مختلف با گرایش‌های گوناگون، پذیرایی و استقبال پرشوری از حضرت استاد صورت گرفت که بیانگر جایگاه والای ایشان در میان علما و طلاب نجف بود. این استقبال گسترده، وظیفه ما را سنگین‌تر می‌کند.

وی اظهار داشت: دستاورد مهم این سفر، ایجاد فضای مناسب برای همکاری‌های علمی، قرآنی و معرفتی میان دو حوزه بود. شوق و اشتیاقی که در نجف برای معارف عمیق حضرت استاد وجود داشت، مسئولیتی مضاعف بر دوش ما می‌گذارد تا این ظرفیت را به فعلیت برسانیم.

وی در پایان گفت: همان‌گونه که حضرت استاد تأکید داشتند، باید سخنی جهانی و قابل ارائه به بشریت داشته باشیم. از این‌رو وظیفه ما پس از این سفر، تقویت حضور بین‌المللی بنیاد در عرصه‌های آموزشی، پژوهشی و تبلیغی است. امیدوارم با همراهی ریاست بنیاد و همکاران گرامی، بتوانیم از این سفر بهره‌برداری علمی و فرهنگی شایسته‌ای داشته باشیم.


از خشوع در حرم علوی تا هیمنه علمی در نجف؛ جلوه‌هایی از شخصیت حقیقی و حقوقی آیت‌الله العظمی جوادی آملی

 

حجت‌الاسلام و المسلمین محمدحسین سعید تهرانی، از همراهان حضرت آیت‌الله العظمی جوادی آملی در سفر اخیر به عتبات عالیات، در گزارشی صمیمی، به بیان مشاهدات خود از جلوه‌های شخصیتی این مرجع عالی‌قدر پرداخت و به تفکیک بین «شخصیت حقیقی» و «شخصیت حقوقی» ایشان در طول این سفر اشاره کرد.

وی با اشاره به خاکساری و خشوع مثال‌زدنی حضرت آقا در زیارت امیرالمؤمنین (ع)، گفت: مرجعی با این جایگاه علمی و سابقه فلسفی، عرفانی و تفسیری، این‌گونه با فروتنی در برابر حرم حضرت علی (ع) سر بر خاک می‌گذارد؛ این رفتار معنای عمیقی دارد و باید مورد توجه قرار گیرد.

او دیدار حضرت آیت‌الله العظمی جوادی آملی با آیت‌الله‌العظمی سیستانی را یکی از مهم‌ترین بخش‌های این سفر دانست و افزود: این دیدار، صرفاً یک دیدار تشریفاتی نبود، بلکه نشانه‌ای از علاقه و احترام متقابل و قلبی بین دو مرجع بزرگ شیعه بود. اگر آيت الله العظمي سيستاني مي‌فرمايند که تفسير تسنيم شما باعث افتخار شيعه است، اين با تعارفات معمولي تفاوت دارد. يا اگر آیت الله جوادي آملي حفظ الله مي‌فرمايند که وجود شما براي حوزه‌هاي علميه، نه فقط حوزه نجف، مانند پدر لازم است، اين نيز از روي تعارف نيست.

سعید تهرانی در ادامه به برخی دیگر از نشست‌های برگزار شده در این سفر اشاره کرد و گفت: در جلسه‌ای که در آستان مقدس علوی برگزار شد، حضرت آقا بحثی دقیق درباره تفاوت "طهارت ذاتی" و "دوست داشتن طهارت" مطرح کردند. مباحثی که در این جلسات مطرح شده هر کدام می تواند از دو جنبه حقیقی  و حقوقی موضوع پژوهش و مقاله پژوهشگران قرار گیرد، در همان جلسه، هنگام اهدای پرچم گنبد امیرالمؤمنین (ع)، گریه و بوسه حضرت آقا بر پرچم، جلوه‌ای ناب از شخصیت باطنی و عاشقانه ایشان را نشان داد.

وی همچنین به حضور بی‌سابقه بیش از هزار نفر از طلاب نجف در جلسه دارالعلم آیت‌الله خویی اشاره کرد و افزود: حضرت آقا در آن جلسه، درباره تفاوت جهل، جهالت و جاهلیت سخن گفتند و طلاب با عطش خاصی به سخنان ایشان گوش می‌دادند که  حضرت آقا توصیه کردند که بايد به سمت وارث انبيا شدن حرکت کنيم. نماز شب بخوانيم و تقوا داشته باشيم.
آخرین بخش گزارش به جلسه برگزارشده در حرم مطهر حضرت عباس (ع) اختصاص داشت. حجت‌الاسلام تهرانی در این‌باره گفت: در این جلسه، حضرت آقا ضمن اشاره‌ای عمیق به آیه‌ای از قرآن درباره هیمنه قرآن بر دیگر کتب آسمانی گفتند و بعد بیان داشتند که معصومین که قرآن ناطق هستند نیز مصدق انبیاء پیشین هستند و هیمنه دارند و سپس در شخصیت حقیقی ایشان سنت روضه‌خوانی را نیز احیا کردند و با یادآوری صحنه‌ای از وفاداری حضرت عباس (ع) در کنار فرات، فضای جلسه را معنوی و متأثر ساختند.


 

سفری توحیدی با آیت‌الله العظمی جوادی آملی؛ روایت از حضور معنوی حضرت استاد در عتبات

مهندس صفایی سیرت، از همراهان حضرت آیت‌الله العظمی جوادی آملی در سفر اخیر به عتبات عالیات، در گزارشی کوتاه به بیان نکاتی از حضور معنوی و روحی در جوار این مرجع بزرگ پرداخت.

وی اظهار داشت: با توجه به شرایط جسمی حضرت آیت الله العظمی جوادی آملی، در ابتدا تصور نمی‌کردیم این سفر بیش از دو یا سه روز ادامه یابد، اما برخلاف انتظار، نه‌تنها خستگی در وجود ایشان دیده نشد، بلکه با گذشت یکی دو روز، نیرویی مضاعف در ایشان مشاهده می‌شد که با شوق و نشاطی خاص، دیدارها و زیارات را انجام می‌دادند.

مهندس صفایی سیرت در بخش پایانی گزارش خود به نکته‌ای مهم اشاره کرد و افزود: در یکی از دیدارها، از حضرت استاد پرسیده شد که در طول این چهار دهه فعالیت علمی و تفسیری، چه نکته‌ای ذهن ایشان را همواره به خود مشغول داشته است؟ ایشان بی‌درنگ پاسخ دادند: "توحید، توحید، توحید." این پاسخ برای من بسیار تأثیرگذار بود و نشان می‌داد که این سفر، سفری کاملاً توحیدی بوده است.


گزارش تاریخی رسانه‌ای؛ ثبت بیش از ۴۰ رویداد و تولید محتوای تخصصی

​​​​​​​در این مراسم، مهندس محمد یگانه نیز گزارشی از پوشش رسانه‌ای این سفر ارائه داد و آن را تجربه‌ای تاریخی و بین‌المللی برای رسانه اسراء دانست.
​​​​​​​ وی با اشاره به ثبت بیش از ۴۰ رویداد، تولید ۳۰ خبر، بیش از ۱۵ کلیپ فارسی و عربی، و انتشار ویژه‌نامه الکترونیکی این سفر، از همراهی حضرت استاد و همکاری رسانه‌های همسو به‌ویژه عتبه‌ عباسی تشکر کرد.

وی تأکید کرد: صیانت رسانه‌ای از این سفر، نیازمند دقت، انسجام و هدایت الهی بود و خداوند این توفیق را به ما عطا کرد.

وی گفت: این سفر پرخیر و برکت و تاریخی میتواند به نقطه عطفی در طول تاریخ حوزه های علمیه تبدیل گردد و تا کنون بخشی از این راه را طی کرده است، و میطلبد که با تلاش رسانه ای و اراده ای جمعی از دستاوردهای این سفر صیانت شود، تا این راه به سلامتی طی شود.

گزارش تصویری مراسم آیین بازگشت از زیارت سفر معنوی عتبات عالیات