به مناسبت سالروز وفات حضرت معصومه سلام الله علیها گزیده ای از فرمایشان آیت الله العظمی جوادی آملی در خصوص جایگاه و لزوم معرفت به معارف آن حضرت را از نظر میگذرانیم.

آیت الله العظمی جوادی آملی با تسلیت سالروز رحلت کریمهٴ اهل‌بیت فاطمه‌ معصومه (سلام الله علیها) بیان داشتند: سالروز رحلت کریمهٴ اهل‌بیت فاطمه‌ معصومه (سلام الله علیها) است، این سانحهٴ سنگین را به پشگاه ولی‌عصر (اواحنا فداه) تعزیت عرض می‌کنم و ذات اقدس الهی مسئلت می‌کنیم توفیق تولی خاندان عصمت و طهارت و تبرّی از اعدای اینها را به همگان مخصوصاً بانوان محترم عطا کند.

معظم له با اشاره به سفارش و توصیه امام هشتم و امام نهم (سلام الله علیهما) درخصوص زیارت حضرت معصومه سلام الله علیها اظهار داشتند:  یک کریمه که از دودمان نبوّت و ولایت است به جایی می‌رسد که امام هشتم و امام نهم (سلام الله علیهما) دربارهٴ زیارت او هم توصیه و سفارش و هم دستور و برنامه دارند؛ از وجود مبارک امام هشتم علی‌بن‌موسی‌الرضا (سلام الله علیهما و سلام الله علیه) رسیده است که خواهر ما فاطمه معصومه در قم مدفون است هر کس این بانو را زیارت کند بهشت برای اوست و از وجود مبارک امام نهم امام محمد‌ تقی (سلام الله علیه) رسیده است که عمّهٴ من فاطمه معصومه در قم مدفون است و هر کس آن حضرت را زیارت کند بهشت برای اوست.

ایشان ادامه دادند:  اعمالی که باعث ورود در بهشت است یکسان نیست بعضی از عملهای خیر باعث می‌شود انسان به بهشت راه پیدا می‌کند اما بعضی از اعمال خیر سبب می‌شود که بهشت در اختار انسان باشد؛ گاهی امام می‌فرماید اگر فلان کار خیر را انجام دادی وارد بهشت می‌شوی گاهی می‌فرماید اگر فلان کار خیر را انجام دادی بهشت مال شماست در صورت دوّم که بهشت برای کسی باشد انسان حق شفاعت هم دارد که عدّه‌ای رابه همراه ببرد و سر اینکه وجود مبارک امام هشتم و امام نهم (سلام الله علیهما) فرمودند هر کس کریمهٴ اهل‌بین فاطمهٴ معصومه (سلام الله علیها) را زیارت کند بهشت برای اوست این است که او اهل ولایت است اگر کسی پیوند ولایی با دودمان عصمت و طهارت داشت می‌کوشد که رایحهٴ ولایت و طعم ولایت در هستی او پدیدی آید و خود جزء اولیای الهی بشود اگر کسی جزء اولیای خدا شد و ولی الله شد بهشت مشتاق اوست همین است که در برخی از روایات ما آمده است که بهشت مشتاق سلمان است و اشتیاق بهشت به سلمان بیش از علاقهٴ سلمان به بهشت است سرّش آن است که بهشت محصول عقیدهٴ صحیح و اخلاق صحیح و عمل صالح است و عقیده و اخلاق و اعمال جزء شئون ادراکی و عملی انسان استف اگر بهشت در اثر عقیده و خلق و عمل است و اگر عقیده و خلق و عمل جزء شئون ادراکی و عملی روح آدم‌اند، پس روح انسان والاست که در اثر تحصیل عقیده و اخلاق و اعمال بهشت را می‌سازد، بهشت مملوک انسانی است که ولی الله است و در جریان دوزخ هم ـ معاذ الله ـ این‌چنین است. بنابراین وجود مبارک امام هشتم و امام نهم (سلام الله علیهما) اثر زیارت فاطمهٴ معصومه (سلام الله علیها) را استحقاق بهشت دانستند.

آیت الله العظمی جوادی آملی با تاکید بر زیارت حضرت معصومه(س) با معرفت کامل و ادای حق آن حضرت بیان داشتند: از وجود مبارک امام رضا (سلام الله علیه) رسیده است که فرمود اگر کسی خواهرم کریمهٴ اهل‌بیت فاطمهٴ معصومه را «عارفاً بحقّها» زیارت کند بهشت برای او ثابت است، معلوم می‌شود کریمهٴ اهل‌بیت فاطمهٴ معصومه حقّی دارد، بعضی از زائران به حقّش عارف‌اند و بعضی عارف نیستند، بعضی او را فقط به‌عنوان خواهر امام و دختر امام و عمّهٴ امام می‌شناسند و زیارت می‌کنند اینها طرفی از فضیلت و ثواب را می‌برند امّا به ثواب کامل بار نمی یابند، معمولاً در مستحبات مطلوب متعدد است یعنی اگر کسی عارف به حق وجود مبارک فاطمهٴ معصومه (سلام الله علیها) نبود و یک زیارت عادی کرد این‌چنین نیست که از فضیلت محروم باشد به اندازهٴ کار و درک خود ثواب می‌برد ولی آن ثواب کامل برای کسی است که عارف به حق کریمهٴ اهل‌‌بیت باشد و او را زیارت کند.

ایشان درتوضیح حق حضرت معصومه بر زائران آن حضرت و دیگر شیعیان اذعان داشتند: حقّی که می‌توان برای کریمهٴ اهل‌بیت (سلام الله علیها) ثابت کرد از راههای متعدد و گوناگون قابل اثبات است ولی روشنترین و ساده‌ترین راه همان تحدید عمیق زیارتنامهٴ آن حضرت است، زیارتی که برای معصوم‌ زادگان و امامزاد‌گان آمده است دو قسم است؛ بعضی از معصوم زادگان و امامزادگان زیارت خاصی ندارند و علما و بزرگان برای زیارت آنها جمله‌هایی را انشاء می‌کند لکن زیارت فاطمهٴ معصومه (سلام الله علیها) را از امام هشتم نقل کردند، این زیارتنامه‌ای که در کتب زیارات و ادعیه‌ها آمده است این جزء منشآت وجود مبارک امام هشتم (سلام الله علیه) است که امام رضا (علیه السلام) فرمود وقتی خواستید فاطمهٴ معصومه (سلام الله علیها) را زیارت کنید این‌چنین بگویید،.

ایشان ادامه دادند: از این زیارت چند نکته بر می‌آید اوّلین نکته آن است که وجود مبارک کریمهٴ اهل‌بیت فاطمهٴ معصومه (سلام الله علیها) در سلسلهٴ جلیلهٴ انبیا و اولیا قرار دارد یعنی وقتی انبیا (علیهم السلام) سلسله‌شان به پایان رسید، اولیای الهی یعنی ائمّهٴ معصومین سلسله‌شان به پایان رسید، نوبت به شاگردان ممتاز و اصحاب خاص ائمّه رسید، می‌بینید وجود مبارک فاطمهٴ معصومه (سلام الله علیها) به‌عنوان یکی از شاگردان نمونه ائمهٴ (علیهم السلام) است و یکی از اصحاب خاص ائمّه (علیهم السلام) مطرح است و وارث همان معارف است منتها نبوّت برای انبیا است امامت برای ائمّه (علیهم السلام) است این کریمهٴ اهل‌بیت طهارت، معرفت، زهد، عبادت، علم، عقل و سائر ملکات نفسانی را در اثر شاگردی ائمّه (علیهم السلام) و صحابت ائمّه (علیهم السلام) به دست آورده است.

ایشان با اشاره به فرازی از زیارتنامه حضرت معصومه سلام الله علیها بیان داشتند: در زیارت نامه آن حضرت  می‌گویند «الَسَلامُ عَلَیْکَ عَرَفَ اللهِ بَیْنَنا و بَیْنَکُمْ فی الْجَنَةِ» در این زیارت گفته می‌شود که ما وارد بهشت بشویم چون ورود به بهشت را تقریباً مسلّم گرفته‌اند، در همین زیارتی که وجود مبارک امام رضا (سلام الله علیه) به ما دستور داد به پیشگاه کریمهٴ اهل‌بیت فاطمهٴ معصومه (سلام الله علیها) عرض می‌کنیم «الَسَلامُ عَلَیْکَ عَرَفَ اللهِ بَیْنَنا و بَیْنَکُمْ فی الْجَنَةِ»  اوّلاً این کریمه را با سائر اهل‌بیت و ائمّه (علیهم السلام) یکجا تلقّی می‌کنیم با حفظ درجات بعد عرض می‌کنیم خدا آن توفیق را به ما عطا کند که در بهشت شما را بشناسیم و حضور شما مشرّف بشویم و عرض می‌کنیم «وَاَوْرَدَنا حَوْضَ نَبِیِکُمْ» خداوند آن توفیق را به ما بدهد که ما وارد حوض کوثر بشویم.

معظم له خاطرنشان کردند: ما در زیارت کریمهٴ اهل‌بیت فاطمهٴ معصومه (سلام الله علیها) عرض می‌کنیم «وَاَوْرَدَنا حَوْضَ نَبِیِکُمْ» یعنی ما از خدا مسئلت می‌کنیم که به همراه قرآن و به همراه ولایت اینقدر حرکت بکنیم تا کنار حوض کوثر به شما برسیم این مقام را وجود مبارک فاطمهٴ معصومه (سلام الله علیها) داراست آنگاه عرض می‌کنیم خدایا به برکت این بی‌بی توفیقی عطا کند که این بی‌بی از ما شفاعت بکند «یا فاطِمةُ اشْفَعی لی فِی الْجَنَةِ فَاِنَ‌ لَکِ عِنْدَ اللهِ شَأْناً مِنَ الشَأْنِ» کسی حقّ شفاعت دارد که در کنار عدالت الهی از مظاهر اسماء حسنای خدا باشد

اگر این بی‌بی به این مقام رسیده است که همه‌ٴ بزرگان و همهٴ علما همهٴ مراجع در کنار بارگاه ملکوتی تو عرض می‌کنند «یا فاطِمةُ اشْفَعی لی فِی الْجَنَةِ» معلوم می‌شود حق‌ شفاعت دارد معلوم می‌شود که وجود مبارک این کریمه از ولایت الهی برخوردار است و با قرآن همراه است و از قرآن جدا نمی‌شود که چنین مقامی را اگر کسی بشناسد و آن حضرت را با این معرفت زیارت کند استحقاق بهشت دارد

ایشان با تبیین مساله  ادب زیارت اظهار داشتند:  زیارت عبارت از حضور زائر عند المزور است اگر کسی به پیشگاه یک شخصی برود همین که در مشهد و در محضر او شاهد و حاضر شد می‌گویند زیارت کرده است اصطلاحاً نماز را می‌گویند زیارت الله کسی که اهل نماز است به حضور خدا رسیده است می‌گویند دارد خدا را زیارت می‌کند منتها دربارهٴ غیر خدا عنوان زیارت هست عنوان صلات نیست چون عبادت مخصوص ذات اقدس الهی هست.

ایشان در فراز پایانی سخنان خود با تاکید الگو گیری زنان جامعه از وجود مبارک حضرت معصومه بیان داشتند: بنابراین زیارت کردن یک ادب خاص دینی است که اصلش برای ذات اقدس الهی هست به عنوان عبادت فرعش که عنوان عبادت ندارد عنوان پرستش ندارد فقط عنوان تاّدب است و تکریم است تجلیل برای کسانی که پیام‌آوران الهی‌اند هم ثابت است این نشان می‌دهد که این بی‌بی به چه پایگاهی رسیده است که امام هشتم و امام نهم (سلام الله علیهما) هم ترغیب کرده‌اند که این بی‌بی را زیارت کنید هم وجود مبارک امام رضا امام هشتم (سلام الله علیه) زیارتنامهٴ خاصی مقرّر کرده است و هم در این زیارتنامه جمله‌هایی را تعبیه کرد که نشانهٴ مقام این بی‌بی است از اینجا معلوم می‌شود که زن در اسلام مانند مرد می‌تواند ولی الله بشود چه اینکه زینب کبری (سلام الله علیها) به مقام شامخ ولایت الهی بار یافته است.پ

منبع: سخنرانی به مناسبت وفات حضرت معصومه(س). 1378/05/02