برنامه تلویزیونی شعائر حسینی، سلسله سخنرانی استاد مرتضی جوادی آملی که در آن به تبیین شعائر حسینی پرداخته و در هر قسمت از آن، یکی از #شعائر_حسینی را شرح می نماید.

تاریخ: محرم و صفر 1446هـ

أعوذ بالله من الشيطان الرجيم

بسم الله الرحمن الرحيم

«الحمد لله رب العالمين و صلي الله علي محمد و آله الطاهرين».

بحث شعائر حسيني از اينجا آغاز شد که نهضت ابي عبدالله(عليه السلام) را بايد به عنوان منبع معرفت اصيل وحياني دانست؛ يعني اگرچه در يک گذر تاريخي خاص و در يک مکان مخصوصي اين حادثه بزرگ اتفاق افتاد، ولي از آن جهت که تمام جزئيات را از ابتدا تا نهايت جريان، عترت طاهره اداره ميکردند - يا خود سالار شهيدان حسين بن علي يا علي بن الحسين سجاد (عليهما السلام) يا کساني که در خاندان اهل بيت نقش اول را داشتند و به عنوان ارکان اين مجموعه محسوب ميشدند مثل زينب کبري عقيله بنيهاشم(عليهم صلوات الله اجمعين) - اين جريان را به عنوان يک منبع معرفت اصيل وحياني بايد دانست و حوادث ايام و گذر تاريخ و نگاه جغرافيايي و امثال ذلک، اينها همه امور عرضي و بستر طبيعي و مادي اين حقيقت والاي الهياند. مثلاً اگر قرآن در طول اين 23 سال رسالت رسول گرامي اسلام نازل شده است گذر تاريخي مکه و مدينه و زمان سيزده سال و ده سال و امثال ذلک، اينها مدخليتي در اين حقيقت ندارند يک حقيقت غيبي آسماني الهي است و لکن تجلياش در عالم طبيعت در اين مقطع زماني يا در آن مقطع مکاني بوده است.

نهضت ابي عبدالله(عليه السلام) را هم بايد با اين نوع نگرش ديد و لذا کساني که قدرت تحليل وحي را و جلوههاي وحياني را ندارند نميتوانند يک ارتباط وثيق و اصيلی را با نهضت ابي عبدالله داشته باشند؛ بعضيها واقعاً حوادث جريان کربلا يا قبل از کربلا و حتي بعد از کربلا را با يک نگرش تاريخي مداحي ميکنند ثناگويي ميکنند اينها در حقيقت با سطح اين جريان آشنايند مثل کسي که الفاظ آيات الهي را بخواند. بله، الفاظ الهي هم وحي است اما تفاوت عميقي بين لفظ و معنا و ظاهر و باطن و اعتبار و حقيقت هست. بايد جريان کربلا را يک حقيقت آسماني الهي دانست که برخي از مواضعش به اين صورت مطرح شده است که «إن الله قد شاع أن يراک قتيلا ... و إن الله قد شاء أن يراهنّ سبايا»[1] که اگر خداي عالم اراده دارد که حسين بن علي را شهيد و خاندانش را به اسارت رفته ببيند اين اراده و مشيت حق - سبحانه و تعالي - نشان حقيقت و روح اين نهضت است.

از اين رهگذر اين نهضت در تمام مراحلش معصومانه است و مصون از هر نوع خطا و خطئيه و سهو و نسيان و نظاير آن است. ابي عبدالله(عليه السلام) کاملاً متوجه اين امر بودند و تمام سعي و تلاش را هم در جهت نزاهت اين نهضت و صيانت اين نهضت از هر چه که جلوه غير الهي داشته باشد انجام می­دادند. بالاخره هر اتفاقي که در نظام طبيعت ميافتد گرد و غبار طبيعت بر آن مينشيند امور مادي و طبيعي سايهافکن ميشوند اما حسين بن علي در ارتباط با اين نهضت به گونهاي عمل کرد که به رغم اينکه اين حادثه طبيعي و مادي است و در عالم ماده اتفاق ميافتد گرد و غبار طبيعت و ماديت بر آن ننشيند و آن جلوه الهي را به گونهاي داشت که مصونيت تأمين بشود.

مثلاً اين نهضت از نظر اقتصاي کاملاً مصون و منزه است هر شائبهاي از مسائل اقتصادي دنيايي از اين نهضت - در حقيقت - سلب شده است. وقتي خود ابي عبدالله(عليه السلام) وارد کربلا ميشوند و بنا شد که در آن مقطع مکاني اين حادثه عظيم آسماني اتفاق بيافتد، مالکان آن منطقه را خواستند و آن منطقه و حريم آن منطقه را کلاً از مالکانشان خريدند که شائبه اين مسئله که مثلاً اين اتفاق در املاک ديگران اتفاق افتاده است و ديگران بعدها ادعاي مالکيتي نسبت به آن زمين داشته باشند را از بين ببرد. يا هيچ کمک و مساعدتي که غير نگرشهاي الهي در آن باشد، در آنجا دخيل نبود. در همين رابطه ما با وجود اين نوع از نگاه و بينشي که نسبت به نهضت ابي عبدالله(عليه السلام) داريم بايد به اين نکات توجه بکنيم و از درون اين نگاهها شعائر حسيني(عليه السلام) را استخراج بکنيم و مراد از شعائر، آن شعارهاي بارز و آشکاري است که نشاندهنده محدوده و قلمرو اين نهضت و نوع خصائصي که در اين نهضت است، ميباشد.

يکي از منازلي که آقا حسين بن علي در آن منازل منزل کردند و ساکن شدند مدتي - از مسير مکه به کوفه و بعد به کربلا - منزلي بود که به عنوان «قصر مقاتل» شناخته شده است. در اين منزل نگاه عزيزِ عزيز زهرا(سلام الله عليها) حسين بن علي به يک خيمه و فسطاطي افتاد که خيلي مجلل و باشکوه بود و اسب و فرسي بسيار خاص دم دروازه آن خيمه خاص ايستاده بود. جلال و شکوه ظاهري اين خيمه چشمگير بود، ابي عبدالله(عليه السلام) سؤال فرمودند «لمن هذه الفسطاط»؟ اين خيمه برای کيست؟ عرض کردند که براي يک شخصي است بنام عبيدالله بن الحر الجعفي. جعفي يکي از قبايلي بود که اين عبيدالله بن حر در حقيقت از اهل آن قبيله بود.

ابي عبدالله(عليه السلام) کسي را مأمور کرد که به اين فسطاط وارد بشود و ببيند که کيست و پيام امام حسين را به او ابلاغ کرد. شخصي که سفير ابي عبدالله براي ورود به اين خيمه بود اتفاقاً از افرادي بود که برای همان قبيله جعف بود بنام حجاج بن المسروق الجعفي. اين شخص با احترام وارد آن خيمه شد. با اين ادبيات وارد شد سلام کرد و اين سلام را هم جواب شنيد. بعد جناب عبيدالله بن الحر الجعفي سؤال کرد که از کجا آمدي و وراء تو و عقبه فکري و روحي تو کيست و چيست؟ يعني در حقيقت منشأ خيزش تو و آمدن تو به اين فسطاط و خيمه چيست؟ عرض کرد که من منشأيي جز اله و پروردگار ندارم. فرمود: «و الله» خداي عالم وراء من است و من با يک انديشه الهي آمدهام. و بعد اين را فرمود که «قد اهدي الله اليک کرامة ان قبلتها». با اين ادبيات آن کسي که از حسين بن علي ميآيد و پيام حسين را با خود دارد اين يک هديه کريمانه است. گفت که «قد اهدي الله اليک کرامة ان قبلتها» خداي عالم يک کرامتي به تو دارد تفضل ميکند اگر بپذيري.

عبيدالله بن الحر جعفي گفت: «و ما ذاک»؟ اين هديهاي که اين قدر از آن به کرامت ياد ميکني و تجليل ميکني چيست؟ گفت: «فقال هذا الحسين بن علي» آن کسي که منشأ اعزام من بوده است حسين بن علي است «يدعوک الي نصرته» او از تو دعوت کرده که تو او را نصرت و ياري بکني. «فإنقاتلت بين يديه» اگر پذيرفتي و در کنار او به مقاتله و در رکاب او به مبارزه پرداختي «أجرت» اجرت ميگيري و اگر در اين راه هم به شهادت رسيدي از شهداء محسوب ميشوی و داراي مقام شهادت خواهي بود.[2]

اين جريان البته ادامه دارد. با توجه به اينکه برنامه فرصت محدودي دارد، ما به همين ميزان اکتفا ميکنيم و إنشاءالله در برنامه بعد اين شعار حسيني را با شرح بسط لازمي که در اين رابطه هست بيان خواهيم داشت.

«السلام علي الحسين و علي علي بن الحسين و علي أولاد الحسين و علي اصحاب الحسين السلام عليهم جميعاً و رحمة الله و برکاته».

[1] . بحارالانوار، ج44، ص364

[2] . کلمات الامام الحسين عليه السلام، ج1، ص365و366.

​​​​​​​

↙️ آپارات:
https://aparat.com/v/jwuqb99​​​​​​​
↙️ یوتیوپ:
https://youtu.be/GKglTeoiLVM

لازم به ذکر است 28 جلسه از این ویژه نامه قبلا در محرم سالهای قبل بیان شده است و این برنامه، ادامه جلسات قبلی می باشد که در محرم الحرام امسال ضبط و پخش می گردد