به گزارش خبرنگار پایگاه اطلاع رسانی اسراء: حضرت آیت الله العظمی جوادی آملی در جلسه درس اخلاق این هفته خود که به روال هر پنجشنبه، در نمازخانه بنیاد بین المللی علوم وحیانی اسراء برگزار شد، به ادامه شرح کلمات قصار حضرت امیرعلیه السلام در نهج البلاغه پرداختند و بیان داشتند: کلمه قصار چهل و دوم نهج البلاغه این است: «وَ قَالَ ع لِبَعْضِ أَصْحَابِهِ فِی عِلَّةٍ اعْتَلَّهَا جَعَلَ اللَّهُ مَا كَانَ [مِنْكَ‏] مِنْ شَكْوَاكَ حَطّاً لِسَیئَاتِكَ فَإِنَّ الْمَرَضَ لَا أَجْرَ فِیهِ وَ لَكِنَّهُ یحُطُّ السَّیئَاتِ وَ یحُتُّهَا حَتَّ الْأَوْرَاقِ وَ إِنَّمَا الْأَجْرُ فِی الْقَوْلِ بِاللِّسَانِ وَ الْعَمَلِ بِالْأَیدِی وَ الْأَقْدَامِ وَ إِنَّ اللَّهَ سُبْحَانَهُ یدْخِلُ بِصِدْقِ النِّیةِ وَ السَّرِیرَةِ الصَّالِحَةِ مَنْ یشَاءُ مِنْ عِبَادِهِ الْجَنَّةَ»؛ این کلمه نورانی درباره بیماری است که بعضی از اصحاب حضرت به آن مبتلا شدند، ایشان فرمود بیماری کار نیست که خدا به آن اجر بدهد! بلکه بیماری یک رخداد و آزمونی است که ذات اقدس الهی انسان را با آن می‌آزماید، اگر کسی در این آزمون سرفراز به درآمد و شاکر و صابر بود، اجر و ثواب می‌برد، حتی اگر شاکر و صابر نبود، باز فضل الهی شامل حالش می‌شود و برخی از سیئات او را می‌بخشد.

ایشان ادامه دادند: طبق نقل مرحوم کلینی امام(سلام الله علیه) فرمود اگر این سه چیز نبود، چیزی سرِ بشر را خم نمی‌کرد: مرگ، مرض و فقر؛ این سه عامل برای آزمون است که بشر از این غرور پایین بیاید، اگر این سه امر نبود، چیزی بشر را از مرکَب غرور پیاده نمی‌کرد. بعد فرمود: «وَ إِنَّهُ مَعَهُنَّ لَوَثَّابٌ» با اینکه این سه امر هست مع ذلک بشر جنب و جوش بی‌فایده‌ای دارد.

معظم له با اشاره به حدیثی از پیامبر گرامی اسلام تصریح داشتند: ما یک دشمن خارجی داریم که یا به آب و خاک ما طمع دارد یا به سایر اندوخته‌های ما، اما یک دشمن درونی هم داریم که هیچ کاری با منافع بیرونی ندارد، این فقط با دین، آبرو و حیثیت ما می‌جنگد. شیطان تا انسان را مسلوب الحیثیه نکند او را رها نمی‌کند، لذا وجود مبارک رسول گرامی(علیه و علی آله آلاف التحیة و الثناء) فرمود: «أَعْدَی عَدُوِّكَ نَفْسُكَ الَّتِی بَینَ جَنْبَیكَ»[1] بدترین دشمن همین غرور، خودخواهی و هوس است که دامنگیر ماست.

آیت الله العظمی جوادی آملی خاطر نشان کردند: اعضای بدن انسان سربازان الهی‌اند؛ مستحضرید اینها ما نیستیم، اینها ابزاری‌اند که در اختیار ما هستند! اینها وقتی در قیامت حرف می‌زنند تعبیر قرآن کریم این است که شهادت می‌دهند: ﴿یوْمَ تَشْهَدُ عَلَیهِمْ أَلْسِنَتُهُمْ وَ أَیدیهِمْ﴾،[2] حالا اگر کسی خدای ناکرده با این دست رومیزی یا زیرمیزی گرفت، این دست گناه نکرد، برای اینکه وقتی این دست در قیامت حرف می‌زند می‌گویند شهادت داد، در صورتی که اگر این دست گناه می‌کرد باید می‌گفت اقرار کرد! شهادت یعنی بیگانه علیه کسی حرف می‌زند. یعنی اگر این شخص گناه کرد و دیگری جریان او را بازگو کرد، می‌گویند شهادت داد؛ اما خود این شخص اگر حرف می‌زند می‌گویند اقرار کرد. ماییم که گناه می‌کنیم، ﴿یوْمَ تَشْهَدُ عَلَیهِمْ أَلْسِنَتُهُمْ وَ أَیدیهِمْ وَ أَرْجُلُهُمْ﴾ حتی زبانی که فحش می‌دهد، غیبت می‌کند، این زبان گناه نمی‌کند بلکه این ماییم که زبان را وادار به عصیان می‌کنیم. لذا این زبان هم در قیامت که حرف می‌زند: ﴿یوْمَ تَشْهَدُ عَلَیهِمْ أَلْسِنَتُهُمْ﴾. به همین دلیل است که گفتند خودت را بشناس؛ خود ما غیر از این اعضای بدن ماست، اینها تنها ابزار در اختیار ما هستند.

ایشان ادامه دادند: در بیانات نورانی وجود مبارک حضرت امیر در نهج البلاغه هست که حضرت فرمود: «جَوَارِحُكُمْ‏ جُنُودُه‏‏»؛^[3] یعنی اگر شما شنیدید که در قرآن آمده است: ﴿لِلَّهِ جُنُودُ السَّماواتِ وَ الْأَرْضِ﴾،[4] شنیدید که ﴿ما یعْلَمُ جُنُودَ رَبِّكَ إِلاَّ هُوَ﴾،[5] بشنوید که اعضای شما هم سربازان الهی‌اند؛ «جَوَارِحُكُمْ‏ جُنُودُه‏ ... وَ خَلَوَاتُكُمْ عِیانُه‏». اگر خداوند خواست کسی را بگیرد از جایی لشکرکشی نمی‌کند، بلکه با همین دست، با همین پا، با همین زبان انسان، انسان را می‌گیرد؛ یک حرفی می‌زند رسوا میشود، یک مالی را می‌گیرد رسوا می‌شود، یک جایی می‌رود رسوا می‌شود، یک امضا می‌کند رسوا می‌شود، این اعضای بدن، سربازان خداوند هستند. این طور نیست که خدا از جای دیگر لشکرکشی کند؛ لذا فرض ندارد که کسی بتواند در برابر خداوند مقاومت کند، فرمود: «جَوَارِحُكُمْ‏ جُنُودُه‏ ... وَ خَلَوَاتُكُمْ عِیانُه‏».

[1]. مجموعة ورام، ج‏1، ص59.

[2]. سوره نور، آيه24.

[3]. نهج البلاغة (للصبحي صالح)، خطبه199.

2. سوره فتح، آيه4.

[5]. سوره مدثر، آيه31.