پایگاه اطلاع رسانی اسراء: در سال سوم هجرت و در شب نيمه ماه رمضان ـ كه بهترين ماههاي خداست ـ خانه اميرالمؤمنين و فاطمه(عليهما السلام) ميزبان قدوم مولود مباركي شد كه شادي را با خود به خانه وحي آورد. در اين شب فرخنده، سبط اكبر پيامبر اكرم(صلي الله عليه و آله وسلم)، حضرت امام حسن عليه السلام چشم به جهان گشود و شهر مدينه را غرق نور كرد، بدین مناسبت میلاد باسعادت امام حسن مجتبی علیه السلام فرازهایی از فرمایشات حضرت آیت الله العظمی جوادی آملی درباره آن امام همام را از نظر می گذرانیم:
آیت الله العظمی جوادی آملی در سخنانی اظهار داشتند: امام مجتبی همانند سایر ائمه(علیهم الصلاة و علیهم السلام) یك انسان كاملی است كه از او به عنوان كُوْن جامع یاد میشود و منظور از كُوْن جامع آن است كه مظهر غیب و شهادت ذات اقدس الهی باشد، به عبارت دیگر جهان را طرزی میبیند و اداره میكند كه هم با گذشته هماهنگ باشد، هم با وضع فعلی و هم با آینده یعنی ابدیت.
ایشان ادامه دادند: دودمان خاندان عصمت و طهارت به ما فهماندند كه انسان، مرگ را میمیراند نه بمیرد، چون انسان برای همیشه به اذن خدا زنده است، از دنیا به برزخ و از برزخ به ساهره معاد و از صحنه معاد به بهشت - انشاءالله - میرود، پس موجودی است دائمی. دوام حیات انسان به ادامه ذات اقدس الهی است، آنكه «حی لا یموت»[1] بالذّات است خداست و خدا انسان را طرزی آفرید كه هنرمندانه مرگ را میمیراند و با مُردن از پوست به در میآید نه بپوسد و وجود مبارك امام مجتبی(سلام الله علیه) با این تفكّر الهی، رهبری امت را بعد از امیرمؤمنان(صلوات الله و سلامه علیه) به عهده گرفت. در دوران خردسالی و نوجوانی و جوانی و میانسالی در همه مراحل با غیب و شهادت همراه بود؛ در كودكی حرفی میزد كه بر اساس غیب و شهادت بود؛ در میانسالی بشرح ایضاً، در هنگام وصیت هم بشرح ایضاً.
معظم له با اشاره به روایتی از امام حسن مجتبی علیه السلام خاطرنشان کردند: كسی از شام آمده مدینه سؤالهایی را از محضر امام مجتبی پرسید، یكی از آن سؤالها این بود: «كم بین الأرض و السماء»؛ بین آسمان و زمین چقدر فاصله است؟ فرمود: «دَعوَةُ المَظلُومِ وَ مَدُّ البَصَر»[2]؛ اگر منظورتان آسمان ظاهر است تا آنجا كه قلمرو دید است، اگر منظور آسمان غیب و باطن است آه مظلوم؛ آه مظلوم به آسمان میرود و بساط ظالم را برمیچیند، این از غرر روایات ماست. وجود مبارك امام مجتبی در دوران كودكی و یا در دوران نوجوانی و همچنین در دوران جوانی و میانسالی، هم آسمان ظاهر را میبیند كه كافر و مسلمان میتوانند پرواز كنند و با سفینههای باسرنشین و بیسرنشین مطّلع بشوند و هم آسمان غیب را میبینند كه خدا در قرآن فرمود درهای آسمان غیب به روی كفّار باز نمیشود: ﴿لا تُفَتَّحُ لَهُمْ أَبْوابُ السَّماءِ﴾[3]؛ آه مظلوم، درِ آسمان را باز میكند و به اجابت میرسد. این امام مجتبی، هم آسمان غیب را میبیند، هم آسمان شهادت را.
آیت الله العظمی جوادی آملی به روایت دیگری از امام مجتبی علیه السلام اشاره کردند و بیان داشتند: مرحوم كلینی(رضوان الله علیه) از وجود مبارك امام مجتبی (علیه السلام) نقل كرده است كه انسان دو صحنه دارد: یكی اندیشه است یكی انگیزه؛ با صحنه اندیشه، عالِم میشود، دانشمند میشود و میفهمد و با صحنه انگیزه، وارسته میشود و كار خیر انجام میدهد. مرحوم كلینی از وجود مبارك امام مجتبی(سلام الله علیه) نقل كرده که فرمود: «كُونُوا أَوعِیةُ العِلمِ وَ مَصَابِیحُ الهُدَی»[4]؛ یعنی در بخش اندیشه، ظرف دانش باشید و مغزتان را، جانتان را، پایگاه علمیتان را با قصّه و خرافات و حرفهای باطل و عاطل پُر نكنید، یا بفهمید یا گوش كنید تا بفهمید: «كُونُوا أَوعِیةُ العِلمِ»؛ ظرف دانش باشید، این بخش اندیشه. «وَ مَصَابِیحُ الهُدَی»؛ چراغ هدایت باشید تا هم راه خود را ببینید و هم به دیگران راه بدهید، نه بیراهه بروید و نه راه كسی را ببندید، این بخش انگیزه.
معظم له در بخش دیگری از سخنان خود ابراز داشتند: از وجود مبارك امام مجتبی(سلام الله علیه) سؤال كردند سیاست چیست؟ حضرت فرمود: «أُن تَرعَی حُقُوق الله وَ حُقوق الأحیاء وَ حُقوق الأموات»[5]، میبینید سیاست را امام مجتبی در اضلاع سهگانه این مثلث بابركت معنا كرد و فرمود: رعایت حقّ الله، رعایت حقّ الناس، رعایت حقّ الأموات؛ این معنی سیاست است. میبینید امام مجتبی از غیب و شهادت خبر میدهد، مؤمن به غیب است، مؤمن به شهادت است، او هرگز خود را مُرده نمیبیند.
ایشان ادامه دادند: بیان نورانی امام مجتبی در تبیین سیاست این است که فرمود: حقّ مُردهها را، حقّ زنده را، حقّ الله را در رأس رعایت كنید، این میشود امام مجتبی که هم حكم اندیشه را بیان كرد، هم حكم انگیزه را بیان كرد، هم حكم دنیا را بیان كرد، هم حكم آخرت را بیان كرد و در همه محورها فرمود: انسان است كه مرگ را میمیراند، انسان است كه مظهر حیات ابدی ذات اقدس الهی است و نمیمیرد: «آنكه نمرده است و نمیرد خداست» و بنده خدا هم در سایه لطف خدا این آثار را دارد.
منبع: پیام حضرت آیت الله العظمی جوادی آملی به همایش سبط اكبر (امام حسن مجتبی(علیهالسلام))
پاورقی:
[1] . سوره فرقان، آیه58؛ ﴿اَلحَیِّ الَّذِی لایوُتُ﴾.
[2] . تحف العقول، متن، ص229.
[3] . سوره اعراف، آیه40.
[4] . الکافی(ط ـ الاسلامیه)، ج1، ص301.
[5] . الحیاة، ترجمه احمد آرام، ج6، ص620.