پایگاه اطلاع رسانی اسراء: نمایشگاه «دستاوردهای علمی مراکز آموزشی تخصصی حوزوی» از سوم تا دهم آبان ماه در محل شبستان امام حسن عسکری علیه السلام مسجد مقدس جمکران قم در حال برگزاری است.
حجت الاسلام و المسلمین دکتر مرتضی جوادی آملی رئیس بنیاد بین المللی علوم وحیانی اسراء با حضور در این نمایشگاه تخصصی حوزوی از غرفه های مختلف این نمایشگاه بازدید نمود. وی در جریان بازدید خود از این نمایشگاه تخصصی حوزوی، طی گفتگویی اختصاصی با خبرنگار پایگاه اطلاع رسانی اسراء به بیان دیدگاه خود در خصوص این نمایشگاه پرداخت. در ادامه توجه شما را به این گفتگو جلب می کنیم:
حجت الاسلام و المسلمین دکتر مرتضی جوادی آملی: رسالت اصلی نمایشگاه ها این است که مراکز، کارنامه ای را از فعالیتهایی که در یک دوره انجام داده اند به نمایش بگذارند، و این امکان بسیار خوبی برای بهره مندی همه مراکز مرتبط است.
آموزش از آن جهت که پایه همه فعالیت هاست و فعالیتها باید که علمی، سازنده و روشنگر باشد، همه این موارد باید در آموزش دیده بشود و از جایگاه آموزش تعیین شود.
البته امروزه به جهت ارتباطات و کنش هایی که بین مراکز علمی وجود دارد، سطح آموزشها بسیار بالا رفته و تفاوت پیدا کرده و انتظارات هم زیاد است. اما یک مقدار پراکندگی اطلاعات و نبود یک سامانهای که بتواند این اطلاعات را کنار هم قرار داده و نظام مند کند و نهایتاً خروجی شایسته ای داشته باشد، مقداری آن بهره وری را مطابق با آنچه که خواست و مطالبه ی متولیان امر هست را ضعیف می کند.
لزوم فعالیت های مراکز تخصصی تحت یک راهبری کلان مدیریتی
آنچه که امروز بنده مشاهده کرده ام، یک فعالیت گسترده ای است، ولی به نظر نمی رسد که این فعالیتها با یک مدیریت کلانی راهبری بشوند و فضای آنها براساس آن راهبری کلی شکل بگیرد، چون تفسیر یا فلسفه یا فقه امروز در جوامع، خیلی می تواند نقش داشته باشد؛ ولی رویکردها و جهت گیری هایی که در مباحث علوم امروز وجود دارد خیلی متفاوت است و این فعالیتهایی که بنده مشاهده کردم خیلی نمی توانم اذعان داشته باشم و گواهی و شهادت بدهم که اینها در راه نیازهای جامعه و مطالبات جامعه دارد پیش می رود.
کاری کنیم که هم مورد ابتلای علمی حوزویان باشیم و هم مورد ابتلای عملی جامعه!
ممکن است یک سلسله اطلاعاتی باشد، یک سلسله محفوظاتی باشد، ولی امروزه اگر علم به سمت عمل گرایش پیدا نکند و برای رفع نیازهای علمی و عملی کشور اقدام نشود، شاید چندان فایده ای نداشته باشد. تعبیری را آیت الله جوادی آملی دارند می فرمایند کاری بکنیم که هم مورد ابتلای علمی حوزویان باشد و هم مورد ابتلای عملی جامعه باشد. ولی این قصه یعنی این سیاست در نوع آموزش هایی که الآن وجود دارد دیده نمی شود.
لزوم اطلاع از مطالبات جهانی در مراکز تخصصی حوزوی
از سوی دیگر هم جهان یک سری مطالباتی دارد که ما از آنها خبری نداریم، چون درگاهی که جهان می نگرد یک درگاه متفاوتی است و ما چون در آن درگاه متفاوت قرار نداریم نمی توانیم نیازهای آنها را ببینیم و خواسته های آنها را بررسی کنیم و در مقابل آنها قرار بگیریم. یک نوع مواجهه تصنّعی ایجاد شده و ما احساس می کنیم که در این پیکار علمی یک نوع موفقیتی داریم، ولی اینها باید نظام مند و دسته بندی بشود و به این مراکز آموزشی داده بشود تا مراکز آموزشی برای خودشان خوراک تهیه بکنند و چون این قصه اتفاق نمیافتد، گاهی اوقات کارهای موازی و سطحی انجام میشود، کارهای تکراری انجام می شود و ممکن است یک شخصی علاقه ای مثلاً در حوزه تفسیر یا نهج البلاغه داشته باشد و کاری را در یک استانی، در یک مجموعه ای شروع بکند؛ ولی اینکه نتیجتاً برسد به جایی که یک خروجی شایسته ای بخواهد امروز بگیرد، بعید است که دست بدهد.
لزوم هم افزایی و افزایش غنای علمی در فعالیت های پژوهشی و نظام های آموزشی
امروز هزینه کردها خیلی باید با مطالعه و بررسی باشد و قبل از هر چیز باید نیازها و آسیبها و آفت ها مطالعه بشود. هم افزایی کردن از جهات مختلف، یک کار را غنی کردن، یکی از کارهایی است که باید در فعالیت های پژوهشی و نظام های آموزشی دیده شود و این هم باتوجه به اینکه امکانات علمی در کشور هست، شبکه های اجتماعی واقعاً وجود دارد و بسترهای الکترونیک هم فراهم است ما می توانیم از امکانات دیگری استفاده کنیم. بهره مندی از امکانات دیگران نه تنها هیچ آسیبی و ضرری ندارد بلکه بسیار خوب است و اگر استفاده نشود موجب خسارت و ضرر و آسیب خواهد بود.
به هر حال، اقتضای کار برتر از حوزه غنی صد ساله ی ما وجود دارد؛ گرچه این مؤسسات زیر نظر مراجع هستند، اما سهم علمی علم آوران و علم اندوزان در اینجا زیاد نیست، گرچه کلاس و تدریس و امثال ذلک هست، ولی انتظار می رود که کاری که از حوزه علمیه بناست انجام بشود حتماً یک غنای و قوّت علمی بیشتری پیدا کند. از نظام های فنّی و مهارت های آموزشی و روز، بیشتر استفاده بشود.
لزوم تهیه نظام آماری نرم افزاری از فعالیت های مراکز تخصصی
الآن در نمایشگاه و غرفه هایی که من بازدید کردم، حجم اطلاعات فراوانی را داشتند و اگر این کار در یک نظام آماری نرم افزاری شکل بگیرد، بسیار می تواند برای همه بهتر و کارآمد باشد. ما هر آنچه را که تولید کردیم را باید به اشتراک بگذاریم و مراکز دیگر هم به همین صورت می خواهند عمل کنند. امروز ما باید جبهه علمی و فرهنگی ایجاد بکنیم. این غرفه ها غرفه های یک جبهه هستند که اگر این جبهه ایجاد بشود هر غرفه ای دارد کار خودش می کند. ما نظام فرهنگی را باید بشناسیم، رسالت خودمان را در حوزه مباحث فرهنگی بشناسیم و امکان مقابله با این جهات را هم در خودمان ایجاد کنیم و همان کاری که تحت عنوان «الْعُلَمَاءَ وَرَثَةُ الْأَنْبِیَاء» باید که انبیاء در مقابل جبهه کفر و جبهه شرک و امثال ذلک کار کردند اقدام انجام شود و امیدواریم که ساخت یک جبهه ی واحد و هماهنگ و غنی و قوی علمی و فرهنگی براساس یک مدیریت کلان اتفاق بیافتد که ما کمتر آسیب داشته باشیم.إنشاءالله موفق باشید!