10 04 2016 308194 شناسه:
image

بلندای معارف دعای رجبيّه

پایگاه اطلاع رسانی إسراء-سرویس دین و اندیشه:دعاي هر روز ماه رجب كه محمد بن عثمان بن سعيد آخرين نايب خاص از نُوّاب اربعه حضرت ولي عصر (عجّل الله تعالي فرجه الشريف) از ناحيه مقدسه آن حضرت نقل كرده، با مضامين بلند خود به تبيين برخي از مقامهاي معنوي ائمه اطهار(عليهم‌السلام) پرداخته است.


حضرت آیت الله العظمی جوادی آملی در بخشی از جلد چهارم کتاب "ادب فناي مقربان " در تبیین بلنداي معارف دعاي رجبيّه مرقوم داشتند:
دعاي هر روز ماه رجب كه محمد بن عثمان بن سعيد آخرين نايب خاص از نُوّاب اربعه حضرت ولي عصر (عجّل الله تعالي فرجه الشريف) از ناحيه مقدسه آن حضرت نقل كرده، با مضامين بلند خود به تبيين برخي از مقامهاي معنوي ائمه اطهار(عليهم‌السلام) پرداخته است كه به نكاتي در يكي از برجسته‌ترين قسمتهاي آن، يعني جمله «...فجعلتهم معادن لكلماتك و أركاناً لتوحيدك و آياتك و مقاماتك الّتي لا تعطيل لها في كل مكان؛ يعرفك بها من عرفك. لا فرق بينك و بينها إلاّأنّهم عبادك و خلقك. فتقها و رتقها بيدك. بدؤها منك و عودها إليك... »اشاره مي‌كنيم:


أ. مراد از توحيد در اين جمله، توحيد افعالي خدا است، زيرا أولاًوحدت سياق (معادن كلمات الهي بودن، اركان توحيد و آيات و مقامات اوقرار گرفتن) تنها با توحيد افعالي سازگار است. ثانياً «تعطيل» تنها در باره افعال الهي توهّم مي‌شود كه آن نيز با گسترش فيض در علم و عين نفي شده است؛ اما تعطيل در ذات اقدس الهي و نيز در اوصاف ذاتي وي كه عين ذات اوست، اصلاً توهّم نمي‌شود.


ب. استمرار خلافت انسانهاي كامل (ائمه اطهار(عليهم‌السلام)) و اينكه آنان مجرا و مجلاي هميشگي فيض الهي‌اند، از لوازم اصلي تعطيل ناپذيري مقامات و تجليات الهي است، چون فيض او تنها از راه وسايط به «قابل‌»ها مي‌رسد، زيرا قابلْ توان دريافت فيض را بي‌واسطه ندارد، هرچند فاعل مي‌تواند به هر موجودي فيض برساند.


ج. «يعرفك بها من عرفك» ، مرادف «بنا عبد الله و بنا عرف الله و بنا وحّد الله تبارك و تعالي... » است كه اشاره به معناي اول اركان توحيد بودن آن ذوات مقدس دارد.


د. «لا فرق بينك و بينها إلاّ أنّهم» درباره مقام ذات خدا نيست، زيرا ذات اقدس الهي منطقه ممنوعه‌اي است كه انبياي الهي نيز از ورود به آن و ادراكش عاجز و راجل مانده‌اند، پس مربوط به مقام فعل اوست؛ يعني هر كاري كه از ذات اقدس الهي به صورت استقلالي برمي‌آيد، از آنها به شكل تبعي برامي‌آيد: «ياابن آدم! أنا أقول للشي‏ء كن فيكون، أطعني فيما أمرتُك، أجعلك تقول للشي‏ء كن فيكون».


ه. «إلاّأنهم عبادك و خلقك فتقها و رتقها بيدك بدؤها منك و عودها إليك» به عدم استقلال آن ذوات مقدس اشاره دارد و اينكه تصرفات تكويني و تشريعي آنها تنها ناشي از مقام خلافت الهي آنان است. تقدم عبوديت بر ساير اوصاف، مؤكِّد اين معناست.