به گزارش خبرنگار پایگاه اطلاع رسانی اسراء: حضرت آیت الله العظمی جوادی آملی در سخنانی با موضوع اهمیت علم اخلاق در ابعاد مختلف، اظهار داشتند: مسئله اخلاق برای ما از مهمترین مسائل زندگی است، چراکه ارتباطی بین اخلاق و عقاید هست، ارتباطی بین اخلاق و احكام هست و پیوندی هم بین اخلاق و حقوق وجود دارد. رابطهای كه بین اخلاق و عقاید هست آن است كه باعث رسوخ عقیده میشود و عقیده را علمِ برهانی میسازد؛ ولی ثبات، دوام، رسوخ و عامل استقامت آن اخلاق است. رابطهای كه بین اخلاق و احكام است، این است كه مهمترین ضامن اجرایی احكام الهی همان مَلكات نفسانی و اخلاقیات است.
معظم له اذعان داشتند: رابطهای كه بین اخلاق و حقوق است، این است كه نقص حقوق را اخلاق تكمیل میكند، عیب حقوق را اخلاق تصحیح میكند؛ در بسیاری از موارد حقوق كم میآورد، حقوق با عدالت سامان میپذیرد؛ ولی اخلاق با بالاتر از عدالت كه احسان است سامان مییابد. در سوره مباركه دارد اگر كسی به شما بدی كرد، شما معادل آن میتوانید بدی كنید: ﴿فَمَنِ اعْتَدی عَلَیكُمْ فَاعْتَدُوا عَلَیهِ بِمِثْلِ مَا اعْتَدی عَلَیكُمْ﴾؛اما فرمود: ﴿وَ لَئِنْ صَبَرْتُمْ لَهُوَ خَیرٌ لِلصَّابِرینَ﴾؛ اگر كسی نسبت به ما بد كرد، ما همان بدی را به بدی پاسخ دهیم همواره این «نِقار» و كدورت هست؛ ولی اگر به جای آن گذشت كنیم كه فرمود: ﴿وَ لَئِنْ صَبَرْتُمْ لَهُوَ خَیرٌ لِلصَّابِرینَ﴾، این مشكل و كمبود را آن اخلاق حل میكند.
ایشان ادامه دادند: عدل در بسیاری از موارد كم میآورد، احسان را كه بالاتر از عدل است ذات اقدس الهی مقرّر كرد تا هر جا كه حقوق نقصی دارد، آن نقص را اخلاق تكمیل كند و هر جا عیبی دارد، آن عیب را اخلاق تصحیح كند؛ لذا در سوره مباركه «نحل» فرمود: ﴿إِنَّ اللَّهَ یأْمُرُ بِالْعَدْلِ﴾، یك؛ ﴿وَ الْإِحْسانِ﴾ كه بالاتر از عدل است، دو؛ ﴿وَ إیتاءِ ذِی الْقُرْبی﴾ و مانند آن. بنابراین اخلاق هم در تثبیت عقاید سهم تعیینكننده دارد، هم ضامن اجرای احكام شرعی است و هم متمّم و مكمّل حقوق است. این اخلاق وقتی جامهٴ عمل در بر كرد فضایل فراوانی را به همراه دارد.