به گزارش خبرنگار پایگاه اطلاع رسانی اسراء: جلسه علمی اعضای هیئت تحریریه «نشریه علمی پژوهشی اخلاق وحیانی» در محضر حضرت آیت الله العظمی جوادی آملی با موضوع بررسی پرسش های مطرح شده حول محور مقاله «فلسفه اخلاق از دیدگاه استاد جوادی آملی» که در چهاردهمین شماره این نشریه، به چاپ رسیده است، برگزار شد.
در این جلسه، دکتر آذربایجانی (سردبیر نشریه اخلاق وحیانی)، دکتر شیروانی (عضو هیئت تحریریه) و دکتر محسن جوادی (عضو هیئت تحریریه و نویسنده مقاله «فلسفه اخلاق از دیدگاه استاد جوادی آملی») به طرح پرسش های خود از محضر آیت الله العظمی جوادی آملی پرداختند.
حقیقی یا اعتباری بود ماهیت گزاره های اخلاقی، ذاتی بودن یا نبودن گزارههای اخلاقی، نسبت اخلاق و دین و تأثیرگذاری دین در اخلاق با وجود حُسن و قبح عقلی و جایگاه اخلاق در نظام معرفتی از جمله مهمترین پرسش های مطرح شده پیرامون مقاله فوق، در این جلسه بود.
آیت الله العظمی جوادی آملی در این جلسه در سخنانی در پاسخ به پرسش های مطرح شده بیان داشتند: «قضیه» با «تصدیق» فرق دارد، هر جا تصدیق هست قضیه است اما هر جا قضیه است تصدیق نیست، مثل صنعت شعر که در آن قضیه است ولی تصدیق نیست، قضایای کاذبه تصدیق قضیه است ولی تصدیق نیست چون تصدیق، مال باوری است که متکلم آن عصاره عقیده را به جان خود گره میزند، این تعبیر ایمان و تصدیق است، این کاری با قضیه کاذبه ندارد، در قضایای کاذبه یک پیوندی بین موضوع و محمول هست اما عصارهاش با جان گوینده هیچ رابطهای ندارد. پس بین قضیه و تصدیق خیلی فرق است اما بین قضیه و انشاء و خبر فرق نیست.
ایشان ادامه دادند: قضیه مَقسم انشاء و إخبار است، ظرف اعتباری مظروف را اعتباری نمیکند، اخلاق در فضائل قرآنی با تبیینی که حکمت متعالیه توانست از آن بکند این است که به خلقت برمیگردد نه امر اعتباری، در واقع ما داریم خودمان را میسازیم، حالا یا فرشته میشوید یا معاذالله ﴿أُولئِكَ كَالأنْعَامِ﴾میشویم و باید به این نکته توجه داشت که این تعبیر ﴿أُولئِكَ كَالأنْعَامِ﴾ تحقیقی است نه تحقیر.
معظم له خاطرنشان کردند: الفاظ ممکن است اعتباری باشد، مفاهیم ممکن است ساختگی باشد، ولی حقیقت اعتباری نیست! اخلاق اسلامی این است و حکمت متعالیه این را تبیین میکند. بنابراین اخلاق خلقت است و واقعیت است و ما با گفتار و رفتارمان ولو در ظرف اعتبار، خلقت انجام میدهیم، بنابراین ممکن است که جهانبینیها فرق بکند و درباره اخلاق حرف های زیادی بزنند چه اینکه زدند اما ما در فضای﴿وَ إِنَّكَ لَعَلَی خُلُقٍ عَظِیمٍ﴾ داریم زندگی میکنیم.
آیت الله العظمی جوادی آملی تصریح داشتند: اعتباریات اقسامی دارد، ما در فضای قرآن که فکر میکنیم ظرف اعتباری است، از ظرف که بگذریم، هر چه باشد حقیقت است و ما داریم خودمان را میسازیم و خلقت به عهده ماست منتها همه کار به اذن الله است، قرآن درباره کسی که درخت میکارد فرمود شما کارتان فقط همین جابجا کردن است اما آنکه احیا میکند خداوند است.
ایشان تاکید داشتند: بنابراین تمام تلاش و کوشش ما در بحثهای اخلاقی باید در همین فضا باشد که در این امتیم که پیامبر آن ﴿وَ إِنَّكَ لَعَلَی خُلُقٍ عَظِیمٍ﴾ است و اخلاق یک امر اعتباری نیست، امر یک چیزی که گذشته باشد نیست، با ما هست، خلقت ما است، درون ماست و ما را رها نمیکند.