آیین افتتاح مرکز تخصصی حوزوی «فلسفه اسلامی اسراء» تحت اشراف حکیم متاله حضرت آیت الله العظمی جوادی آملی، در محل موسسه آموزش عالی حوزوی اسراء برگزار گردید.

به گزارش خبرنگار پایگاه اطلاع رسانی اسراء: حجت الاسلام و المسلمین دکتر مرتضی جوادی آملی ریاست سازمان جهانی آموزش عالی اسراء در این مراسم در سخنانی اظهار داشت: یکی از برنامه های خوب و ارزشمند و افتخار آمیز برای حوزه ی علمیه قم و مجموعه حوزویان خصوصاً مشتاقان و علاقمندان علوم عقلی، تاسیس و تشکیل مرکز تخصصی فلسفه اسلامی اسراء تحت اشراف حضرت آیت الله العظمی جوادی آملی است.

وی ادامه داد: این به حق یک برنامه ارزشمند و افتخار آمیزی است که حوزه از گذشته مشتاق آن بوده است و ما هم بسیار علاقمند به راه اندازی این مرکز بوده ایم اما فراهم آمدن زمینه و زیرساختهای لازم نیاز به زمان و برنامه ریزی داشت که بحمد الله امروز این امر محقق شده است.

حجت الاسلام و المسلمین دکتر مرتضی جوادی آملی خاطرنشان کرد:  اکنون بیش از چهار سال از افتتاح مرکز تخصصی تفسیر اسراء میگذرد و بنده بسیار افتخار دارم که در چنین روزی اعلام کنم فضلای ارزشمند قرآنی بر اساس مشرب و مکتب تفسیری حضرت آیت الله العظمی جوادی آملی از این مجموعه فارغ التحصیل شدند و تفکر قرآنی ارزشمندی را به حوزه علمیه افزودند.

وی با بیان اینکه دانش فلسفه اسلامی یکی از اصیل ترین دانشهای اسلامی است، بیان داشت: دانش ارزشمند فلسفه اسلامی یکی از عمده ترین و اصیل ترین دانشهای اسلامی است،  بنیانهای فلسفه اسلامی بیش از هزار سال به موازات حرکتهای عمیق و ارزشمند بزرگان از دانش کلام، فقه و حدیث شکل گرفته است، اگر بخواهیم به تاریخ دانش فلسفه بپردازیم، قطع نظر از مقدماتی که گذشت و جناب فارابی به عنوان موسس فلسفه اسلامی این دستگاه عظیم فلسفه اسلامی را پایه گذاری کرد، در هر دوره ای ستارگان درخشانی در جهان فلسفه و تفکر عقلی درخشیدند و این اندیشه های متعالی اسلام را در فضای جهان اسلام منتشر کرده اند؛ از جناب شیخ الرئیس بوعلی سینا تا به محقق طوسی تا به میرداماد تا ملاصدرا و تا دوره ما که همچنان نورانیت و فروغ این علم توسط امام راحل(ره) و علامه طباطبایی در جهان اسلام می درخشد و جامعه اسلامی را به سوی یک تمدن اصیل الهی دعوت می کند.

دکتر مرتضی جوادی آملی ادامه داد: آثاری که در این بیش از هزار سال در حوزه علوم عقلی، فلسفه اسلامی و عرفان اسلامی ایجاد و تولید شده است قابل احصا و شمارش نیست؛ آنچه که امروز به عنوان تراث گرانقدر علوم عقلی برای حوزه های علمیه عموماً و حوزه علمیه قم خصوصاً مانده است بسیار گرانقدر و ارزشمند است و این مرکز به سهم و نوبه خود تنها عهده دار گوشه ای از این فعالیتهای فوق العاده ای است که جهان اسلام خصوصاً بخش علوم عقلی آن، برای جامعه اسلامی و بشری به جا گذاشته است، ما با همه وجود از حوزه علمیه اصیل قم که موطن علوم اسلامی از فقه و کلام و تفسیر و تاریخ و فلسفه و عرفان اسلامی است سپاسگزاریم! از روح بلند امام راحل(ره) که در این حوزه افق های روشنی را برای احیای علوم اسلامی گشودند و فضا را برای این درخشندگی باز کردند سپاسگزاریم.

 وی با اشاره به کلامی از آیت الله العظمی جوادی آملی ابراز داشت: از فرمایشات آیت الله العظمی جوادی آملی این است که می فرمایند «انقلاب اسلامی قبل از اینکه جامعه اسلامی را آزاد کند، دانش ها و اندیشه های اسلامی را آزاد کرد»، بسیاری از علوم در گذشته جایگاه روشن و مشخصی را نداشتند، اما اکنون به برکت انقلاب اسلامی دروس مختلف اسلامی از فقه و تاریخ و تفسیر و حدیث و کلام و اصول و سایر علوم اسلامی در حوزه مشغول درس و بحث، تحقیق، تدریس، تالیف و تصنیف هستند لذا با همه وجود از این حوزه سپاسگزاریم و قدردادن این حوزه عظیم هستیم و باید رکن رکین تمدن اسلامی را از این خاستگاه داشته باشیم. و رسالت شما دانش پژوهان، علاقمندان و مشتاقان به فلسفه اسلامی بسیار سنگین و خطیر است.

حجت الاسلام و المسلمین مرتضی جوادی آملی با اشاره به آثار فاخر منتشر شده در حوزه علوم عقلی و فلسفه، اظهار داشت: امروزه ما داری یک فلسفه امن هستیم، فلسفه امنی که در فنای وحی جایگاه اصیلی پیدا کرده است. امروز فلسفه و علوم عقلی تحت اشراف یک معلم الهی و قرآنی مانند صاحب تفسیر المیزان رشد می کند، در این دوره اخیر، اساتید و شخصیت های بسیار گرانقدری بر اساس این مکتب تولید می شوند و آثار فاخر و فخیمی همانند «رحیق مختوم» که جلد هفدهم آن  چند روز قبل منتشر شد و دیگر آثار را تولید می کنند، این مسئله کم اهمیتی نیست! یک ملت تلاش می کند تا یک اثری به نام «رحیق مختوم» منتشر بشود تا دیگر کتابهایی در این سطح و محتوا تولید بشود، ما اگر بخواهیم آثار علمی و متعالی یک جامعه و تمدن را جستجو کنیم باید در این آثار آنها را جستجو کنیم، اینها الان به عنوان زمینه های پژوهش و تحقیق برای دانش پژوهان ما تولید و فراهم شده است.

وی ادامه داد: کتاب «رحیق مختوم» زمینه ای برای فهم درست، امن و آرام یافته فلسفه است، به واسطه این آثار است که ما نگران فلسفه های ناصحیح نیستیم، فلسفه ای که در دامن یک متفکر الهی و قرآنی و وحیانی شکل می گیرد برای همه دانش پژوهان و محققان یک امنیت ایجاد می کند.

حجت الاسلام و المسلین دکتر مرتضی جوادی آملی ادامه داد: شخصیتی همانند علامه طباطباطبایی و آیت الله العظمی جوادی آملی که در فنای قرآن و عترت همه وجود خود را فنا کرده اند می توانند این طمانینه، آرامش و امنیت را به مباحث عقلی و فلسفی ببخشند. حوزه علمیه به امنیت فکری و عقلی نیاز دارد و این افراد تامین کننده گرایش های علوم عقلی با همه ویژگی های فلسفی بدون کاستن کمترین موردی از جهت فلسفی مباحث هستند. علم فلسفه در اینجا رشد یافته است بدون اینکه کمترین جهتی از مباحث فلسفی کوتاه بیاید و کم بشود، با قدرت تمام در فضای آزاد اندیشی فلسفی، با عمق و گستره ای که دانش فلسفه دارد و با دقتهایی که اینگونه از اساتید در رسای چنین مکتبی دارند، زمینه را برای حضور دانش پژوهان فراهم کرده است.

 وی بیان داشت: عده ای به حق نگران هستند و این نگرانی کاملاً بجا است اما وقتی در چنین فضای امنی یک مرجع دینی، فقهی، علمی و قرآنی زمینه فهم فلسفی متعالی بر اساس متون اصیل اسلامی فراهم می آورد کار بسیار ارزشمندی است و جای هیچ نگرانی باقی نمی گذارد.

ریاست بنیاد بین المللی علوم وحیانی اسراء با بیان اینکه فلسفه اسلامی، فلسفه امن است؛ اظهار داشت: فللسفه ما امروز فلسفه امن است، فلسفه ای است که از شبهات، از اشکالات و ابهامات رسته است و به سمت تعالی و رشد عقلی در فراگیری معارف حق و حقایق وحیانی تلاش می کند تا جایی که محصول فلسفه اسلامی را در گرایش های تفسیری به خصوص تفسیر «تسنیم» مشاهده می کنید، همانگونه که علامه طباطبایی «المیزان» شریف را با داشتن این مقدمات و ابزار علمی و عقلی به این سطح رساند، اساسا گشوده شدن این معارف و حقایق آیات قرآنی بدون دانش فلسفی، بدون دانش کلامی و عرفانی اصیل، امکان ندارد.

حجت الاسلام و المسلمین مرتضی جوادی آملی ادامه داد: وقتی سال 1385 آیسیسکو کتاب تفسیر تسنیم را به عنوان اثر برگزیده جهان اسلام معرفی کرد رییس ایسیسکو نامه ای به آیت الله جوادی آملی نوشت و در آن گفت آیت الله جوادی آملی دانش فلسفه، کلام و عرفان را در  خدمت فهم قرآن به کار گرفته است.

ریاست بنیاد بین المللی علوم وحیانی اسراء بیان داشت: علوم عقلی نیامده اند تا در عرض وحی قرار بگیرند، بلکه علوم امنی شده اند که در فنای فهم وحی بتوانند وحی را بهتر بفهمند. به همان اندازه ای که مرحوم شیخ انصاری و آخوند صاحب کفایه، تلاش علمی کردند که از احکام اسلامی و فقه اسلامی بتوانیم بهره ببریم، جناب شیخ الرئیس و صدرالمتالهین و دیگر بزرگان اهل فلسفه و کلام تلاش کرده اند تا ما فهم درست معارف و حکمت را داشته باشیم، مگر کسی کفایه می خواند که معاذالله قرآن نخواند و کسی مکاسب شیخ را می خواند که از سنت فاصله بگیرد؟! این تلقی، تلقی درستی نیست.

وی با خدمات علمی امام راحل(ره) و علامه طباطبایی را مورد اشاره قرار داد و اظهار داشت: فلسفه و عرفان اسلامی تحت سایه بزرگانی همچون حضرت امام و علامه طباطبایی در فنای وحی قرار گرفتند، هیچ کس تلقی نکند که عقل در یک ساحت است و وحی در ساحت دیگر، بارها حضرت آیت الله جوادی آملی فرمودند که عقل و نقل هیچ حیثیت منبعی ندارند، آنها کاشف هستند، منبع تنها وحی است، عرفان و فلسفه تلاش می کنند تا وحی را بفهمند.

ریاست سازمان آموزش عالی حوزوی اسراء تصریح داشت: اگر خدای عالم و اگر پیامبر گرامی اسلام فرموده است که «العلم فریضه» مشخص کرده اند که مراد از این علم کدام است؛ علم سه قسم است، آیه محکمه، فریضه عادله و سنت قائمه که آیه محمکه همان حکمت، فلسفه، کلام و عرفان اسلامی است. علوم عقلی قطعاً به همه علوم اسلامی از جمله فقه، پویایی می دهد.

وی تاکید داشت: ما بنا نیست که معاذالله وحی، کتاب، سنت و عترت عزیز را در یک طرف و جریانهای عقلی و علوم عقلی را در طرف دیگر قرار بدهیم؛ آنها اصیل اند و اصل اند و به همان میزانی که دستگاه فقه قوی تر بشود در فهم احکام و استنباط احکام الهی موفق تر و به روز تر و همه جانبه تر است، همانطور هر چه که دستگاه عقلی و فلسفی قوی تر و با شدت و حدت بیشتری در میدان باشد، در فهم معارف و حقایق موفق تر خواهد بود؛  این همه آیات الهی است که کسی به خود اجازه نمی دهد در سطح آنها وارد بشود چه برسد به عمق آنها، چه کسی می تواند آیاتی که از تسبیح جهان سخن می گوید ؛ يُسَبِّحُ لَهُ ما فِي السَّماواتِ وَ الْأَرْضِ؛ آیا ما می توانیم با روایات فقهی به سراغ این دسته از معارف برویم؟!

استاد حوزه و دانشگاه با تاکید بر این نکته که «روایات و سنت سرمایه اصلی علوم اسلامی است» بیان داشت: روایات و سنت سرمایه اصلی است اما آیا می توان گفت با وجود اینها چه نیازی به دستگاه فقه داریم؟! چه نیازی به اجتهاد و استنباط داریم؟! مگر می شود کسی بدون دستگاه فقه احکام و فروعات را استنباط کند؟! در مقابل به همان میزانی که داشتن روایات فقهی بدون دستگاه فقهی نمی تواند احکام را برای جامعه اسلامی تولید کند به همان میزان فهم حقایق و معارف و جنبه های توحیدی بدون دستگاه فلسفی و عرفانی اصیل و امن و آرام گرفته در فنای وحی، امکان پذیر نیست، در نتیجه این «آیه محکمه» می رود تا فهم حقایق و معارف الهی را برای جامعه به روز  و مقدور کند، ما بدون این علم و دستگاه علمی نمی توانیم معارف و حقایقی را که در دین نهفته است به درستی واکاویم.

وی خاطرنشان کرد: آیت الله العظمی جوادی آملی این امنیت و آرامش و استقرار فلسفی و عرفانی را ایجاد کرده اند و این بسیار ارزش دارد، ایشان فلسفه اسلامی را از اضطراب و التهاب و از نگرانی هایی که در حاشیه مسایل فلسفی و عرفانی وجود دارد پیراسته اند، شما هیچ گزاره فلسفی را نمی بینید که آیت الله جوادی آملی با جنبه های وحیانی، آن را مورد بررسی قرار نداده باشد. این هنری است که از یک انسان جامع که مستغرق در سنت و آیات الهی است بر می آید و کار آسانی نیست.

ریاست بنیاد بین المللی علوم وحیانی اسراء اذعان داشت: بنده معتقدم ده ها مدرسه فلسفی باید در قم باشد، این علم متعلق به جهان اسلام و جهان بشریت است، حوزه قم باید علم، اندیشه و معرفت تولید کند  و در همه جهان اسلام منتشر نماید و راه طولانی در این زمینه در پیش داریم. بخش عظیمی از جریانهای افراطی که در منطقه شاهد هستیم از جمله مسئله داعش و امثال ذلک، زاییدة نبودن تفکر عقلی و علوم عقلی است.

وی در پایان با تقدیر از حمایت های رهبر معظم انقلاب از علوم عقلی در حوزه های علمیه ابراز داشت: از همه اساتید و مسئولان حوزه به ویژه از مقام معظم رهبری که با اراده جدی، علوم عقلی را حمایت می کنند و زمینه را برای رشد و گسترش علوم عقلی محیا می کنند سپاسگزارم و آرزوی سعادت و توفیق را برای نظام اسلامی خصوصاً حوزه های علمیه دارم.