به گزارش خبرنگار پایگاه اطلاع رسانی اسراء: حجت‌الاسلام و المسلمین مرتضی جوادی، رئیس بنیاد بین‌المللی اسراء،‌ در گفت‌وگو با خبرگزاری بین‌المللی قرآن (ایکنا)، در پاسخ به این پرسش که جایگاه ماه مبارک رمضان در زندگی ایمانی مومنان چیست؟ گفت: انسان‌ها دارای ابعاد و جنبه‌های مختلفی به لحاظ ظاهر و باطن هستند و چون انسان موجودی است که در همه نشئات هستی حضور دارد، از نشئه طبیعت و نشئه مثال و عقل باید همه جنبه ها به لحاظ قابلیتی در وجود انسان باشد، انسان هم جنبه‌های جمادی، نباتی حیوانی، انسانی، ملکی و حتی الهی دارد و این ابعاد مختلف وجود انسانی است که به لحاظ جامعیت و به تعبیر اهل معرفت کون جامع بودن اقتضا می‌کند انسان ذو ابعاد باشد.
دکتر جوادی آملی ادامه داد: انسان به اقتضای جهات متنوعی که دارد و همه جهات دارای کارآمدی خاصی هستند، در همه نشئات وجود باید به میزان نیاز این نشئات را تامین کند. گاهی تحریف و کج‌روی‌هایی اتفاق می‌افتد و در ساحاتی که انسان باید حضور پر رنگی داشته باشد، به جهت جذب جنبه‌های مادون از آنها باز می‌ماند و در مسیر کمال قرار نمی‌گیرد، به هر حال  جنبه‌های شهوی و غضبی که متعلق به جنبه حیوانی است یا جهاتی که به جنبه‌های نباتی تعلق می‌گیرد، اقتضائاتی می‌طلبد که گاهی توجه انسان را به عالم برتر و والا که ریشه انسانیت در آنجا قرار دارد، غافل می‌شود.
ماه رمضان انسان را متوجه جنبه‌های اصلی می‌کند
رئیس بنیاد بین‌المللی علوم وحیانی اسراء با بیان اینکه ماه مبارک رمضان ماهی است که انسان را متوجه جنبه‌های اصلی و اساسی حیات انسانی می‌کند، گفت: این ماه انسان را از جنبه های دیگر که باعث تباهی می‌شود باز می دارد تا به عالم معنا بنگرد از این همین  روست که در صحیفه سجادیه می‌بینیم که ماه رمضان ماه طهور خوانده شده است و این از آنجاست که انسان از جهات دیگر منصرف می شود و در مسیر اصلی قرار می‌گیرد باید از پاکی و طهارتی از جنبه‌های انحرافی برخوردار شود.
وی ادامه داد: تا جایی که انسان در مسیر شهوت و غضب می‌گرد و یا احیانا در مسیر معرفت‌های حسی، خیالی و وهمی گام بر می‌دارد این انسان هنوز به مرحله عقل نرسیده و در دالان انسانیت قرار نگرفته است. رسالت ماه مبارک رمضان این است که انسان را از مسیر‌های انحرافی و اقدامات ناصوابی که احیانا در مسیر زندگانی خودش داشته است باز می‌گرداند و در  کانال و دالان اسیر انسانی که حرکت به سمت پروردگار عالم است قرار می‌دهد و این توجه انسان به سمت هدف مطلوب و غایی است که انسان برای آن آفریده شده است، می‌باشد.
حجت الاسلام و المسلمین مرتضی جوادی آملی تصریح کرد: اگر انسانی در جاده مستقیم و صراط استقامت به سمت پروردگار عالم قرار بگیرد و از ناصوابی‌ها و اموری که انسان را انسان را از مسیر انسانیت باز می‌دارد، منصرف گردد، چنین انسانی در جهت تعالی و رشد و شکوفایی گام بر می‌دارد. امروز جامعه انسانی با توجه به پیچیدگی‌ها و جهات متعددی که در نظم‌ اقتصادی، اجتماعی،‌ فرهنگی و سیاسی پیدا شده است، به شدت نیازمند است که از این ماه بهره‌مند بشود.
روزه و جهان مدرن
دکتر جوادی آملی افزود: این ماه ضمن اینکه حیات فردی انسان‌ها را اصلاح می‌کند و در مسیر صراط مستقیم قرار می‌دهد، جنبه‌ها و نظامات اجتماعی انسان را نیز اصلاح می‌کند و جهات پراکنده و متعددی که بر اساس پیچیدگی‌های حیات اجتماعی نوین و مدرن پیش آمده است انسان را در سر جاده اصلی‌اش می‌نشاند، ما هم باید به لحاظ مسائل فردی و اجتماعی به این ماه بنگریم و نقش و رسالت آن را به خاطر قرار دادن انسان در جایگاه اصلی‌اش بهره‌مند شویم.
رئیس بنیاد بین‌المللی اسراء با بیان اینکه تبعا رسالت ماه مبارک رمضان بسیار سنگین است، گفت: لازم است جامعه ما و همه افراد با توجه بیشتر و جدیت تمام‌تر و به تعبیری با دو دست اهتمام بورزند و به این ماه تمسک کنند. خدای عالم در جهت این معنا که انسان موجودی برتر است، در خصوص آفرینش انسان فرمود «خلفتک بیدیک»، خداوند که دست ندارد مراد اینجا یعنی خداوند با اهتمام، جدیت و اراده تمام انسان را آفرید، چون انسان موجودی استثنائی است. ماه مبارک رمضان هم از آنجا که یک حقیقت استثنائی است، انسان باید با دو دست این ماه را بگیرد و تمام همت خود را مصروف بدارد که این ماه نقش اساسی و رسالت عمده‌اش را در خصوص انسان به لحاظ حیات فردی و اجتماعی در ابعاد مختلف تامین کند.
این استاد حوزه و دانشگاه افزود: جامعه‌ای که به برکت ماه رمضان طهارت یافت و از انحراف‌ها، کج‌روی‌ها و کج‌سلیقگی‌ها نجات پیاده کرد و بر سر جاده مستقیم هدایت قرار گرفته، قطعا جامعه متعالی و پیشرفته و جامعه اخلاقی و جامعه مدرن به معنای الهی است و رسالت این ماه بسیار سنگین است و جا دارد که همه دست به دست هم بدهند و برای این ماه عزیز که ماه خداست با جدیت تمام برنامه‌ریزی داشته باشند.
چرایی نزول قرآن در ماه رمضان
وی در پاسخ به این پرسش که با توجه به اینکه ماه رمضان ماه قرآن است، مراد از نزول قرآن در این ماه به چه معناست؟ گفت: یکی از مسائلی که در نظام هستی بر اساس یک نگرش فلسفی قابل بررسی است، این است که بایستی صبغه مباحث و مناسباتی که بین امور هست حفظ شود.
وی ادامه داد: قرآن، این تحفه گران‌قدر، نسخه کامل هدایت انسان‌ها در همه ابعاد هستی است و برای رساندن انسان به سعادت دنیوی و اخروی ارسال شده است، این نسخه عزیز که مولفش تنها خداوند است و بر اساس اراده تشریعی حضرت حق که حتی انبیای الهی و در راس آنها رسول گرامی اسلام هم نقشی در تالیف این کتاب ندارند و این‌ها جز پذیرای شایسته و انسان قابلی که با همه شایستگی‌ها او را قبول کرده است، نقش دیگری را نمی‌توان برای او پذیرفت، بنابراین چنین نسخه‌ای باید در شرایطی نازل شود که مناسبت و سنخه مناسبی با قرآن را داشته باشد.
رئیس بنیاد بین‌المللی علوم وحیانی اسراء افزود: در بین ماه‌های سال که در نزد خداوند 12 ماه است که نزد خداوند عزیز است، ماه‌های دیگری که هست عند اللهی نیستند، این‌ها به لحاظ طبیعی و مادی هستند، ماه‌های عندالله ماه‌های قمری هستند و سید ماه‌ها، ماه مبارک رمضان است، چون قران جایگاه رفیعی دارد باید به لحاظ شرایط زمانی و مکانی در یک موقعیتی قرار بگیرد که با قرآن سازگار باشد.
جوادی تصریح کرد: خدای عالم فرمود که بهترین زمان برای نزول قرآن ماه مبارک رمضان است، زیرا این ماه برای انسان طهارت آماده می‌کند که انسان قابلیت درک معنای قرآن را پیدا می‌کند. خداوند در قرآن می‌فرماید «شَهْرُ رَمَضَانَ الَّذِي أُنْزِلَ فِيهِ الْقُرْآنُ: ماه رمضان [همان ماه] است كه در آن قرآن فرو فرستاده شده است» (بقره، 185) از برجسته‎ترین ویژگی‌های ماه مبارک رمضان، نزول قرآن است و این به جهت مناسبات وجودی و تکوینی است که بین قرآن و ماه مبارک رمضان برقرار است.
ماه رمضان و قابلیت درک قرآن
وی با بیان اینکه همچنین ماه رمضان ماهی است که انسان‌ها تصفیه شده و طهارت یافته و از کدورت و رجس و رِجز رها می‌شوند، گفت: بنابراین انسان‌ها در این ماه قابلیت درک قرآن را می‌یابند، زیرا این کتاب در عین حالی که نور است، تنها در جانی می‌تابد که نور را می‌پذیرد و یک موجود تیره و تار یا سنگ سیاه قطعا قابلیت پذیرش نور را ندارد.
دکتر جوادی آملی ادامه داد: از این‌رو همان طور که یک ظرف بلورین استعداد این را دارد که نور را بپذیرد و در قلب خود راه داده و در تمام عناصرش نفوذ یابد و اگر قرار است نور قرآن در قلب انسان نفوذ کند و از آنجا به دیگر اعضا و جوارح برسد که تمام عناصر وجودی انسان بلورین شود و نور قرآن را دریافت کند. این در ماه رمضان امکان دارد که این ماه ماه طهور است و اگر خداوند فرمود که این قرآن در ماه مبارک رمضان نازل شده است به این دلیل است که ماه مبارک رمضان آمادگی جان و استعداد و قابلیت انسان‌ها را برای پذیرش نور فراهم می‌کند، زیرا انسانی که در پرتو ماه مبارک رمضان منور شد و جامی بلورین برای خود ساخت آنگاه است که نورانیت قرآن در همه ابعاد وجود او اثر خواهد گذاشت.  
وی در پاسخ به این پرسش که با توجه به اینکه تلاوت و عمل قرآن در ماه رمضان بسیار توصیه شده است، فرایند وجودی درک قرآن چگونه طی می‌شود؟ گفت: ما باید بدانیم که «اعتبار» پلی است برای رسیدن به تکوین. تکوین یعنی جانی نورانی پیدا کردن از جایگاه همین اعمال عادی و همین دستورات و آیینی که به عنوان دستورات عبادی برای انسان مقرر شده است.
رئیس بنیاد بین‌المللی اسراء افزود: اگر سحرهای این ماه عزیز به نام ماه رمضان است، اگر هنگام افطار است و صیام در روز و قیام در شب است و اگر این ادعیه و مناجات آشکار و پنهان است و اگر ادعیه‌ای است که در تمامی 24 ساعت در سحرها، افطار، و خوردن سحر و افطار توصیه شده است و اگر ما غذا را به عنوان ناهار و شام می‌خوریم ناهار و شام برای طبیعت و ملک انسان است، اما افطار و سحر برای ملکوت انسان است. افطار و سحر به جهات ملکوتی انسان ربط دارد شاید به ظاهر غذای عادی باشد اما چون عنوان افطار و سحر دارد، اعتباریاتی هستند که جان انسان را پاک می‌کنند و زمینه را برای بهره بردن جان انسان فراهم می کنند.
حجت الاسلام و المسلمین مرتضی جوادی آملی ادامه داد: اگر سوال این است که آیا روزه باعث درک بهتر قرآن می‌شود پاسخ این است که بله، برای اینکه قرآن به جان آماده و مستعد می‌تابد و روزه جان را پاک می‌کند و زمینه را برای درک مفاهیم و معارف قرآنی فراهم‌تر می‌کند. ما باید بدانیم خدای عالم گناه و آنچه را که موجب خطا است را  چرک می‌خواند بایستی امری باشد که این‌ها را کنار بزند و جان را جلا بزند. ماه رمضان جلای جان است و با زدودن این جلاهایی که انسان بر اساس اعمال خودش به دست آورده است به پاکی می‌رسد.
وی در پایان گفت: جامعه امروز ما به جهت پیچیدگی‌هایی که پیدا کرده و به جهت مشکلات اجتماعی و فرهنگی به شدت از این جهت آسیب‌پذیر شده است و حرکت‌های اجتماعی در دوره‌های خاصی همانند انتخابات جان انسان را به شدت مورد تهدید و آسیب قرار می‌دهد و انسان ممکن است نسبت به هم خرده‌هایی داشته باشند. ماه رمضان می‌آید تا این‌ها را تصفیه و پاک کند و خرده‌های اجتماعی و فرهنگی را کنار بزند، اگر نور ماه رمضان در جامعه ما به صورت حقیقی بتابد، ذهن‌ها را پاک کرده و گویی انسان‌‎ها را دوباره متولد می‌کند. ماه رمضان ماه وحدت و توحید است و ماه کنار گذاشتن نگرانی‌ها و ناراحتی‌ها و غم و اندوهی است که به ناروا در ذهن انسان می‌ماند و موجب کدورت می‌شود.