به گزارش خبرنگار پایگاه اطلاع رسانی اسراء: حضرت آیت الله العظمی جوادی آملی در جلسه درس اخلاق هفتگی خود که در محل بنیاد بینالمللی علوم وحیانی اسراء برگزار شد به مناسبت ایام شهادت حضرت صدیقه طاهره سلام الله علیها به بیان نکاتی درباره خطبه فدکیه آن حضرت پرداختند و اظهار داشتند:
حضرت صدیقه طاهره سلام الله علیها خطبهای به نام فدکیه دارند که دارای دو بخش است؛ بخشی به عنوان خطبه و بخشی به عنوان خطابه که مربوط به استرداد فدك میباشد که البته این بخش استرداد فدك هم محتواي فراوان قرآني دارد اما در بخش خطبه مباحثی مانند عقائد و معارف دین بیان شده است که در این بخش حضرت به دو شبهه که از سوی بعضی ماديّين درباه معرفت به حضرت حق مطرح شده پاسخ دادند که عینا همین جواب 25 سال بعد در بیان حضرت علی(علیه السلام) در نهجالبلاغه هم مطرح شده است.
آیت الله العظمی جوادی آملی در ادامه به بیان شبه مادیّین و پاسخ حضرت صدیقه طاهره سلام الله علیها به این شبهه پرداختند و بیان داشتند: مرحوم کلینی در جلد اول کافی، شبهه مادیّین را مطرح میکند و آن شبهه این است که خدا جهان را از چه چيزي آفريد؟ يا «من شيء» آفريد يا «من لا شيء», اگر خداي سبحان جهان را از يك سلسله موادّ ازلي خلق كرد پس آن مادهها ازلي است و نيازمندي به خالق نيست, اگر «من لا شيء» خلق كرد «لا شيء» كه عدم است نميتواند ماده براي چيزي باشد كه خدا از عدم, عالَم آفريده باشد پس اگر «من شيء» باشد لازمهاش ازليّت ماده است و بينيازي از مبدأ, اگر «من لا شيء» باشد كه اين محال است چون «لا شيء» نميتواند ماده باشد، انسان نميتواند از عدم چيزي را به بار بياورد و اين شيء هم خالي از دو نقيض نيست هر دو نقيض, محذور دارد پس معاذ الله خلقتي در كار نيست!
معظم له خاطر نشان ساختند: حضرت زهرا(سلام الله علیها) در خطبه فدکیه به این شبهه پاسخ میدهند، و میفرمایند: اينكه گفتيد اگر خدا جهان را «من شيء» خلق كرده باشد لازمهاش ازليّت ماده است، این مطلب درست است، خدا جهان را «من شيء» خلق نكرد, اما اينكه گفتيد اگر «من شيء» خلق نكرد «من لا شيء» خلق كرد كه اين محال است، اين شبهه و اشكال از شماست چون نقيض «من شيء», «من لا شيء» نيست، نقيض «من شيء», «لا من شيء» است چون «نقيض كلّ رفعه أو مرفوع» نقيض كلّ شيء رفعه, نقيض مِن ألف, من لا ألف نيست «لا من ألف» است اين خطبه نوراني صديقه كبرا به اين شبهه پاسخ داد و فرمود: «خلق الأشياء لا من شيء» نه «من لا شيء» اين «لا من شيء» يعني چيزي در عالم نبود و خدا «بديع السماوات و الأرض» است نوآور است. خداوند ماده را از چيزي خلق نكرد «لا من شيء» خلق كرد نه «من لا شيء»; زيرا نقيض موجبه محصّله, موجبه معدوله نيست، سالبه محصّله است، نقيض «من شيء», «من لا شيء» نيست اين «من لا شيء» موجبه معدوله است نقيض «من شيء», «لا من شيء» است.
حضرت آیت الله العظمی جوادی آملی در تشریح پاسخ حضرت زهرا(سلام الله علیها) به شبهه دوم اذعان داشتند:
شبهه دومی که حضرت در خطبه فدکیه پاسخ دادند این است که بالأخره ماده يك صورتي ميخواهد, يك نقشهاي ميخواهد، خداي سبحان اين نقشه را از چه كسي و از چه چیزی گرفته است؟ حضرت فرمود اين طور نيست كه خدا الگو و نقشه را از جاي ديگر گرفته باشد، هم ماده نوظهور است و هم صورت نوظهور است, خداست كه مادهآفرين است, خداست كه صورتگر است و بديع است.
ایشان خاطرنشان ساختند: قرآن اصل پیدایش نظام هستی را، به خوبی بیان کرده؛ در جریان خلقت انسان فرمود «من انسان و نظام هستی را با سلامت کامل خلق کردم و مجموعه آسمان و زمین همه به حق خلق شدهاند، اگر در درون این فطرت چیز ناحقی ریخته شود این فطرت حق ساخته، آن موضوع و علم ناحق را که با فطرت ناسازگار است نمیپذیرد و پَس میزند مانند دستگاه گوارش بدن که سالم خلق شدهاند و غذای مسموم را نمیپذیرند».
این مرجع تقلید ادامه دادند: نظام هستی، ظلم، دروغ و تهمت را نمیپذیرد؛ هر کسی ساختار حرکتی او با زمین و آسمان و فطرت مخالف باشد اثری از او در ساختار هستی نمیماند چون نظام آفرینش، باطل را قبول نمیکند.
این مفسر قرآن کریم خاطر نشان ساختند: انسان هر عملی را انجام دهد اگر با فطرت او مغایرت داشته باشد در روز قیامت نه تنها نام عمل نوشته می شود بلکه خود عمل را هم میبیند؛ اهل بیت(ع) و قرآن و دین و همه ارزشهای الهی برای تطهیر انسان آمده و همه این موارد به منزله طب است.
ایشان در خصوص بخش دوم خطبه فدکیه بیان داشتند: حضرت در بخش دوم به بیان خطابه پرداخته و فرموده است، ای مردم امنیت و امانت را مدیون پدرم و پسر عمم علی(علیه السلام) هستید، پدرم امنیت داخلی را با وحدت و امنیت خارجی را با سیاست و جنگ نظامی برطرف کرد. قدر این امنیت، امانت و وحدت را بدانید بین خود اختلاف نکیند، اگر اختلاف کنید بدان شما بر شما مسلط می شوند. اگر پدرم پیامبر خاتم و پسر عمم هم علی مرتضی نبود، امنیت داخلی و خارجی زیر دست و پا له شده بود؛ اگر مواظب نباشید و در بین خود اختلاف کنید، اختلاف از دورن رخنه می کند و وحدت اسلامی را از بین می برد، همچنانکه این اتفاق در دوران فرزندان انبیاء الهی یعقوب زاده و ابراهیم زاده ها به وقوع پیوست و امپراطوری شرق و غرب بر آنها مسلط شدند.
حضرت آیت الله العظمی جوادی آملی در فراز پایانی فرمایشات خود، در خصوص جایگاه عالمان دین از منظر حضرت زهرا(سلام الله علیها) ابراز داشتند: حضرت زهرا(سلام الله علیها) درباه علما هم بیانی دارد که آن را از قرآن بیان کرده و فرموده «عالم دین آن است از مسئله خوف من النار و شوق الی الجنه بگذرد؛ کسی که از ترس انتقام و شوق رفتن به بهشت، خدا را عبادت میکند، آدم خوبی است و اهل نجات است؛ اما عالم دینی کسی است که از خوف من النار و وصال بهشت گذشته و به خدا رسیده و همواره خدا را حاضر و شاهد می بیند، احترام میکند و حرمت صاحب خانه را نگه میدارد و در حریم الهی رفتار ناشایست انجام نمیدهد؛ این خشیت بالاتر از خوف است».