مراسم بزرگداشت حضرت آیت‌الله‌ العظمی جوادی آملی با حضور علما، استادان، فرهیختگان و دوستداران علم و دانش روز چهارشنبه 17 بهمن‌ماه 1397 در محل انجمن آثار و مفاخر فرهنگی برگزار شد.

پایگاه اطلاع رسانی اسراء: در این مراسم که با حضور شخصيت هاي علمي و فرهنگی و جمع زیادی از علاقه‌مندان به حوزه‌های فقهی، فلسفی و عرفانی برگزار شد، دکتر حسن بلخاری، رئیس انجمن آثار و مفاخر فرهنگی؛ آیت‌الله علیرضا اعرافی، رئیس حوزه‌های علمیه؛ دکتر مهدی محقق، رئیس هیأت مدیره انجمن آثار و مفاخر فرهنگی؛ دکتر سیدرضا صالحی امیری، رئیس کمیته ملی المپیک جمهوری اسلامی ایران؛ دکتر سیدعباس صالحی، وزیر فرهنگ و ارشاد اسلامی و حجت‌الاسلام و المسلمین مرتضی جوادی آملی رییس بنیاد بین المللی علوم وحیانی اسراء به ایراد سخنرانی پرداختند.

دکتر حسن بلخاری رییس انجمن آثار و مفاخر فرهنگی

دکتر بلخاری در ابتدای این برنامه طی سخنانی گفت در این نشست اظهار داشت: قرآن کریم پس از تأکید بر نفس مسّوای انسان «وَنَفْسٍ وَمَا سَوَّاهَا»؛ یعنی ظرف متساوی در پذیرش فجور یا تقوی، نفس او را ملَهم از فجور و تقوی می‌داند «فَأَلْهَمَهَا فُجُورَهَا وَ تَقْوَاهَا» و حیرت‌انگیز این‌که فجور در این آیه شریفه، مقدم بر تقوی آمده است؛ یعنی با پرهیز از فجور به تقوی می‌رسیم.

وی ادامه داد: بنابراین در جهان ماده و ناسوت اصل بر شر است و دقیقاً از همین روست که سه گوهر بنیادین فضیلت و معرفت در اسلام؛ یعنی حکمت، عقل و تقوی، هر سه به معنای باز داشتن، پرهیز کردن و منع کردن است.

حکمت آراسته به تقوا

بلخاری تاکید داشت: آیت‌الله جوادی آملی مصداق مؤانست سه گوهر فوق در نفس و جان یک انسان است. حکمت، هم جانشان را به زیور تقوی آراسته و هم عقلشان را فروزانی بخشیده، عقل نیز حکمتشان را عمق بخشیده و ایشان را به صلاح و سداد آراسته و نهایت تقوی که مصداق بارز این حدیث‌شان کرده که: «من اخلص لله اربعين يوماً فجر الله ينابيع الحكمه من قلبه على لسانه» تا ترجمان این شریفه عظیمه قرآنیه باشند که «يُؤْتِي الْحِكْمَهَ مَنْ يَشَاءُ وَمَنْ يُؤْتَ الْحِكْمَهَ فَقَدْ أُوتِيَ خَيْرًا كَثِيرًا وَمَا يَذَّكَّرُ إِلَّا أُولُوالْأَلْبَابِ»؛ خدا به هر كس كه بخواهد حكمت مى‌‏بخشد و به هر كس حكمت داده شود، به يقين‏، خيرى فراوان داده شده است‏؛ و جز خردمندان‏، كسى پند نمى‏‌گيرد. خداوند عمرشان را به بیان معارف حقه و حکمیۀ الهیه متبرک گرداند و جامعه اسلامی را بهره‌مند از فیوضات رحمانی و روحانی ایشان بگرداند.

آیت الله اعرافی مدیر حوزه های علمیه سراسر کشور

دومین سخنران این جلسه آیت‌الله علیرضا اعرافی مدیر حوزه های علمیه سراسر کشور بود که به ایراد سخنرانی پرداخت.

وی با تسلیت ایام فاطمیه، سالگرد پیروزی انقلاب اسلامی را گرامی داشت و بیان داشت: بنده به عنوان مدیر حوزه‌های علمیه سراسر کشور به همه حاضرین خیرمقدم می‌گویم. اینکه در انجمن آثار و مفاخر فرهنگی چنین مراسمی برگزار می شود، نشانگر احترام به بزرگان عرصه علم و دانش است.

او ادامه داد: درباره خداوند به عنوان وجود مطلق گفته شده است که آنجا که وجود و هستی به بی‌حدی برسد، در آنجا همه چیز جمع خواهد بود و همه کمالاتی که در سایر مراتب هستی از هم جدا و اجتناب ناپذیر است، تمام آنها در وجود بی‌نهایت جمع خواهد بود. در سایر مراتب وجود و هستی هم این روند هست، در مراتب نازل هستی خیلی از تضادها رخ می‌نماید که البته منشاء حرکت به سوی کمال خواهد بود، اما هرچه یک وجودی در مراتب هستی بالاتر رود، اجتماع اضداد با شکل پرشکوهی در آن تجلی می‌کند.

مدیر حوزه های علمیه سراسر کشور ادامه داد: هر چه انسان در مراتب هستی پربکشد، اضداد در او به شکل پرشکوهی متجلّی می‌شوند که این قانون انسان کامل است و حضرت آیت الله العظمی جوادی آملی از جمع دوگانه های به ظاهر متضاد برخوردارند و این موجب شده که به بزرگداشت این فقیه حکیم اهتمام داشته باشیم.

جامعیت در پایه های اصلی علوم حوزوی

وی در ادامه به جامعیت آیت الله العظمی جوادی آملی در پایه های اصلی علوم حوزوی اشاره کرد و افزود: این استاد برجسته، دارای جامعیت در علوم مختلف حوزوی‌اند، ایشان در اکثر شاخه‌های علوم اسلامی به قله رسیده‌اند و اجتماع اکثر علوم در حد صاحب نظری و جامعیت‌اند. جامعیت در «فقه و اصول» که تدریس چند دهه درس خارج فقه و تحریرهای ایشان در فقه و اصول و رسیدن به مقام مرجعیت نشان از این است که ایشان در قله این علوم قرار دارند، همچنین در «علوم عقلی، فلسفه و منطق» نیز تدریس سه دوره اسفار در جلسات خصوصی و عمومی و همچنین کتاب رحیق مختوم و شاگردانی که پرورانده اند نشان از صاحب نظری ایشان در این علوم دارد، در علم «تفسیر» نیز ایشان سرآمد عصر و زمانه خود هستند که شصت سال تدریس ایشان، و آثار متعددی که در این باره دارند، تفاسیر موضوعی و ترتیبی ایشان، حاکی از این مطلب است، همچنین ایشان در «عرفان» نیز صاحب نظر هستند و تحقیقات ایشان در این زمینه از نوادر حوزه و مراکز علمی است.

حجت الاسلام و المسلمین اعرافی ادامه داد: آیت الله العظمی جوادی آملی علاوه بر چهار شاخصه اصلی فوق که ذکر شد، در علوم دیگر مانند ادبیات و کلام نیز سرآمد هستند، ایشان به حق ادیبی توانا هم در حوزه علوم عربی و هم در ادب فارسی هستند، همچنین ایشان دارای جامعیت علمی فراحوزوی نیز هستند و ورود عالمانه و حکیمانه ایشان به مباحث دانش ها و فلسفه های غربی، الهیات، دین شناسی، فلسفه دین حاکی از این است

وی بیان داشت: بر جامعیت ایشان بر علوم مختلف حوزوی باید جمع بین تطبیق و تحقیق، جمع بین نگاه عقلی و نقلی، جمع بین تدریس، تحقیق و نگارش باید اضافه کرد.

حجت الاسلام اعرافی در بخش دیگر از سخنان خود به ویِژگی های فردی و اخلاقی ایت الله العظمی جوادی آملی اشاره کرد و بیان داشت: ایشان در بُعد اخلاقی نیز فردی متخلق است و از دیگر ویژگی های ایشان می توان به  شاگرد پروری، نظم، ادب وافر، نقد منصفانه، متانت،صبر، مهربانی همراه با شکوه، نگاه بین المللی، قلم جذاب، خطبه شیوا و توانمند اشاره کرد.

دکتر مهدی محقق؛ رئیس هیأت مدیره انجمن آثار و مفاخر فرهنگی

در ادامه این جلسه مهدی محقق سخنرانی کرد. او در ابتدای سخنان خود گفت: ما بسیار خوشحالیم که میزبان اهل علم برای بزرگداشت آیت‌الله العظمی جوادی آملی هستیم. شهر آمل که زادگاه ایشان است، محل رشد و پرورش بزرگان عرصه علم و ادب و حکمت بوده است و ایشان هم تربیت یافته چنین شهر عالم خیزی بوده‌اند.

او افزود: خوشبختانه بنده با آیت‌الله العظمی جوادی آملی اساتید مشترکی داشتم که یکی از آنها مرحوم آیت‌الله العظمی شیخ محمد تقی آملی است.استادان ایشان غیر از مرحوم آملی، مرحوم شعرانی، مرحوم الهی قمشه‌ای و مرحوم علامه طباطبایی‌اند. ایشان علاوه بر معلومات وسیع علمی که دارند، مفسر برجسته قرآن هم هستند و البته در اکثر زمینه‌های علوم عقلی هم جامعیت بالائی دارند.

فقیه اخلاقی

او تأکید کرد: علاوه بر مقام علمی، ایشان از جامعیت اخلاقی هم برخوردارند و به تمام معنی یک عالم اخلاقی‌اند و از تواضع قابل توجهی برخوردار هستند.

محقق در پایان سخنان خود گفت: مشرب فلسفی و حکمی ایشان بر اندیشه فارابی و ابن‌سینا استوار است و البته در اندیشه اشراقی و صدرایی هم تسلط بالایی دارند.

دکتر سید رضا صالحی امیری رئیس کمیته ملی المپیک جمهوری اسلامی ایران

در ادامه دکتر سید رضا صالحی امیری در سخنانی بیان داشت: آیت الله جوادی آملی می تواند نیازهای جامعه را پاسخ بدهد و جوان امروز نیازمند بازشناسی شخصیت آیت الله جوادی آملی است.

هویت آفرین

وی به پنج ویژگی آیت الله جوادی آملی اشاره کرد و بیان داشت: اولین ویژگی ایشان، این است که ایشان، هویت آفرین است، هویت یعنی اینکه ارزشهای جامعه در آن نهادینه می شود

انسجام بخشی

وی ادامه داد: در جامعه پرتنش امروز، نیازمند شخصیت اجماع آفرین و انسجام آفرین هستیم، و آیت الله جوادی آملی از شخصیت هایی است که می تواند محور وحدت ملی و دینی باشند و جامعه بر گرد این شخصیت جمع شوند.

سرمایه نمادین ملت

وی آیت الله جوادی آملی را سرمایه نمادین ملت دانست و بیان داشت: آیت الله جوادی آملی، سرمایه نسلهای بعدی است، سرمایه ای ماندگار و اعتماد آفرین که با کلام نافذ و اندیشه خود می تواند در جامعه نفوذ و جامعه را هدایت کند.

خلاقیت و نوآوری

دکتر صالحی امیری بیان داشت: یکی دیگر از ویژگی های ممتاز آیت الله جوادی آملی، خلاقیت و نوآوری ایشان است، ایشان در عرصه های دینی، فقهی ، تفسیری و اخلاقی دارای خلاقیت و نوآوری هستند که باید جامعه را با آنها آشنا کرد تا جامعه از معارف دینی و تفسیری ایشان سیراب گردد.

نگرش تشکیلاتی و سیستمی

وی در پایان نگرش تشکیلاتی و سیستمی را از دیگر امتیازات آیت الله جوادی آملی بیان کرد.

دکتر سید عباس صالحی وزیر فرهنگ و ارشاد اسلامی
در ادامۀ این جلسه دکتر سید عباس صالحی وزیر فرهنگ و ارشاد اسلامی به ایراد سخن پرداخت. او گفت: «آیت‌الله جوادی آملی به عنوان یک حکیم مسلمان، حکیم متمایزی هستند. ما در طول تاریخ حکمای متعددی داشته‌ایم که در اتصال حکمت اسلامی از نسلی به نسل دیگر مؤثر بوده‌اند و البته امتیازات خاص خود را داشتند. اما آیت الله جوادی آملی در جهاتی نسبت به سایر حکما ممتازند.

حکیم جامع

وی بیان داشت: آیت الله جوادی آملی،  یک حکیم جامع در علوم عقلی، نقلی، عرفانی و جامع در علوم قرآنی و تفسیری‌اند و البته در همۀ این شاخه‌ها شخصیت جامعی هستند، و همه اینها را در یک سطح ممتاز هم دارا هستند، چیزی که در تاریخ معاصر ما کم‌نظیر است.

حکیم مدرّس

وزیر فرهنگ و ارشاد اسلامی ادامه داد: «آیت‌الله جوادی آملی حکیم مدرس‌اند و صدها شاگرد برجسته در حوزه‌های مختلف علمی، نقلی و فلسفی در مکتب علمی ایشان تربیت شده‌اند، ایشان با تدریس ممتد و مکتوبات فراوان است که حائز ویژگی‌های حکیم مدرس‌اند.

حکیم اجتماعی
 صالحی تأکید کرد: مقام معظم رهبری تأکید دارند که فلسفه باید از حوزۀ نظری به زندگی اجتماعی وارد شود، چیزی که به خوبی در آثار آیت‌الله جوادی آملی مشهود است؛ اینکه باید فاصلۀ نظر و عمل کم‌تر شود و بحمدالله ایشان در این حوزه، از موفقیت‌های زیادی برخوردار بوده‌اند. آثار متنوع ایشان در موضوعات حقوق بشر، محیط زیست و دیگر مباحث اجتماعی نشان از اهتمام ایشان به این بخش دارد.

حکیم متکلم

 او افزود: «آیت‌الله جوادی آملی علاوه بر اینکه به علوم عقلی نگاه ویژه دارند، به آزاد اندیشی عقلی نیز پایبند هستند و به مباحث بنیادین روز هم توجه ویژه‌ای دارد و به سؤالات و شبهات زمانۀ خود هم توجه دارند که با مطالعۀ آثار ایشان شاهد این دغدغه هستیم.

حکیم موسوعه نگار
صالحی در ادامه گفت: «آیت‌الله جوادی آملی یک حکیم موسوعه نگارند و صرفاً به تک نگاری‌های علمی نمی‌پردازند، لذا بسیاری از آثار ایشان مانند تفسیر تسنیم، رحیق مختوم و دیگر آثاری که هست، نوعی دائره‌المعارف علوم وحیانی به شمار می روند.

حکیم انقلاب

وزیر فرهنگ و ارشاد اسلامی در پایان سخنان خود گفت: آیت‌الله جوادی آملی، حکیم انقلاب‌اند و در روند انقلاب اسلامی تأثیر قابل توجهی داشته‌اند. ایشان مبانی و مسائل مفقوده و مهم انقلاب  اسلامی را بررسی کرده‌اند و در این زمینه افق‌های جدیدی را برای ما گشوده‌اند.

حجت الاسلام و المسلمین دکتر مرتضی جوادی آملی ریاست بنیاد بین المللی علوم وحیانی اسراء

حجت الاسلام و المسلمین دکتر مرتضی جوادی آملی ریاست بنیاد بین المللی علوم وحیانی اسراء در سخنانی ضمن قدردانی از برگزارکنندگان این مراسم، ابراز داشت: این مهم است که جامعۀ علمی ایران به صورت خاص و عام مورد توجه و احترام آیت‌الله جوادی آملی است و البته بسیاری از معضلات علمی کشور با توجه به اقدامات علمی و فرهنگی ایشان برطرف شده است.

ریاست بنیاد بین المللی علوم وحیانی اسراء تأکید کرد: ایشان همواره در تلاش هستند که علوم را چند قدم به جلو ببرند و به خصوص در علوم قرآنی، اقداماتشان موجبات رشد و گسترش دانش تفسیری در جامعه شده تا از برکت نتایج این اقدام، کشور و جامعه بهتر و بیشتر ساخته شود.

عقلانیت وحیانی و تعالی جامعه

حجت الاسلام و المسلمین دکتر مرتضی جوادی آملی تأکید کرد: عقلانیت وحیانی که به همت آیت‌الله العظمی جوادی آملی به جامعه ایران عرضه شده، موجبات تعالی فرهنگی، اجتماعی و علمی کشور را فراهم آورده است.