پایگاه اطلاع رسانی اسراء: به مناسبت سالروز میلاد امام حسن عسکری علیه السلام به بازخوانی فرمایشات حضرت آیت الله العظمی جوادی آملی با موضوع راهکارهای عزتمندی واقعی انسان با بهره گیری از آموزه های امام حسن عسکری(ع) می پردازیم، که در ادامه توجه شما را به آن جلب می نماییم.

حضرت آیت الله العظمی جوادی آملی با اشاره به حدیثی از امام حسن عسکری که مومن به سراغ گرایشی که ذلت او را به همراه داشته باشد، نمی رود؛ بیان داشتند: وجود مبارک امام عسکری(سلام الله علیه) فرمود: «ما أقبح بالمؤمن أن تکون له رغبةٌ تُذِلّه» چقدر ناشایست است انسان به چیزی علاقه داشته باشد که باعث ذلّت اوست، برخی می‌بینید برای رسیدن به یک مقام و پُست و جاه تلاش و کوشش می‌کنند در حالی که توان آن را ندارند یا برای آنها مصلحت نیست، همین که رسیدند به آنجا ذلّت اینها ظاهر می‌شود. فرمود مبادا شما به چیزی رغبت داشته باشید که این با عزّت شما سازگار نیست این تفسیر انسان به انسان است.  وجود مبارک امام عسکری فرمود؛ آن رغبتی که باعث ذلّت انسان است به دنبال آن رغبت نروید مؤمن به سراغ آن گرایش و میل و آن خواستنی که ذلّت او را به همراه دارد نمی‌رود.

معظم له بیان داشتند: ذلّت مؤمن به این است که نزد کسی مثل خودش سَر خم بکند، نزد غیر خدا سر خم بکند، به غیر خدا محتاج باشد، نیازی به غیر خدا داشته باشد این ذلّت است فرمود شما عزیزید این عزّت گرانبهاست این را با هر گرایشی از دست ندهید، در صورت از دست دادن عزّت، این قدر انسان باید ذلیلانه با این و با آن بجوشد تا به مقامی برسد، امام(ع)فرمود؛ این چه کاری است؟ «ما أقبح بالمؤمن أن تکون له رغبةٌ تُذِلّه»، لذا وقتی ذلّت‌زدایی کردیم به مقام عزّت رسیدیم فهمیدیم که عزیز بودن، گوارا بودن، مقامی داشتن برای خودمان حساب باز کردن، این مهتمرین اصل است.

ایشان در تشریح راهکار حصول عزّتمندی انسان با استفاده از آموزه های امام حسن عسکری (ع) بیان داشتند: بیان نورانی امام حسن عسکری(سلام الله علیه) این است که «الوصول الی الله عزّوجل سفرٌ لا یُدرَک الاّ بامتطاء اللیل» این را وجود مبارک امام عسکری(سلام الله علیه) فرمود، فرمودند این سفری است، و سفرنیز با مرکب قابل طی کردن است، بدون وسیله نقلیه آدم سفر طولانی را چطور طی کند؟ لذا فرمود این راه، راه طولانی است این سفر، سفر طولانی است «إنّ الوصول الی الله سفرٌ» که این بدون مرکب نمی‌شود، مرکبش هم نماز شب است «إنّ الوصول الی الله سفرٌ لا یُدرک الاّ بالامتطاء اللیل»؛ خوب انسان سحر برمی‌خیزد وبا خدایش گفتگو می‌کند، خودش را به او می‌سپارد، از لغزشها به برکت او مصون می‌ماند، نه بیراهه می‌رود نه راه کسی را می‌بندد کسانی که این راه را طی می‌کنند به قدری از زندگی لذّت می‌برند که هیچ کسی به اندازهٴ آنها لذّت نمی‌برد.

ایشان ادامه دادند: شما می‌خواهید علم پیدا کنید نزد خداست، قدرت پیدا کنید نزد خداست ما تنها علم لد‌نّی نمی‌خواهیم، بلکه قدرت لد‌نّی می‌خواهیم، عزّت لد‌نّی می‌خواهیم، کمال و جمال لد‌نّی می‌خواهیم، همهٴ این کمالات اگر لدنّی باشد ماندنی است. علم لدنّی در قبال فقه و اصول و فلسفه و کلام نیست که موضوع و محمول و مبادی و مسائل خاص داشته باشد، بلکه اگر همین علوم را انسان از لدن یعنی از نزد خدای سبحان فرابگیرد می‌شود علم لدنّی، یک وقت است کسی سالیان متمادی درس می‌خواند می‌شود فقیه، این یک فقه عادی دارد، لیکن یک وقت است نظیر انبیای الهی، اولیای الهی که از لدن و از نزد ذات اقدس الهی این علوم را فرا می‌گیرند در آن صورت علم لدنّی خواهد بود؛ علم اگر از سرچشمه باشد می‌شود لدنّی، اما اگر از لوله‌های کتاب و مجاری گفتن و قلم و بنان و بیان و دهها عالِم باشد دیگر لدنّی نیست این‌قدر دست‌خورده است، این‌قدر فکر به آن رسیده، این‌قدر تضارب آرا شده که معلوم نیست که حق باشد یا باطل یک راه عُذری برای ما هست.

ممکن است انسان در دامنه قدرت پیدا کند عزّت پیدا کند، علم پیدا کند، حکمت پیدا کند اما هیچ کدام اینها لدنّی نیست، لذا اگر کسی بخواهد عزّت لدنّی، آبروی لدنّی، قدرت لدنّی، علم لدنّی داشته باشد باید سیر صعودی را طی کند.

بنابراین همهٴ اینها تفسیر انسان به انسان است نه به امور بیرونی بلکه به امور درونی، نه به امور اعتباری بلکه به امور حقیقی، این شاخصه ها برای اهل بیت(علیهم السلام) عموماً و برای وجود مبارک امام حسن عسکری(علیه و علی سائر أهل البیت آلاف التحیّة و السلام) خصوصاً متصور است.

​​​​​​​منبع: درس اخلاق معظم له، 6 / 2 / 1386