گزارش تصویری

أعوذ بالله من الشيطان الرجيم

بسم الله الرحمن الرحيم

«الحمد رب العالمين و صلي الله علي جميع الأنبياء و المرسلين و الأئمة الهداة المهديّين و فاطمة الزّهراء بهم نتولّي و من أعدائهم نتبرّء إلي الله».

مقدم شما بزرگان و بزرگواران و مسئولان محترم را گرامي ميداريم!

شما علماي بزرگوار و مسئولان گرانقدر که به حرم امن ولای الهي بار يافتهايد، هم خدمات علمي داشته و داريد و هم خدمات جانبي و عملي. حق اصلي شما آن است که بيش از ديگران و پيش از ديگران، از مائده کَرم سيد و سالار شهيدان بهره ببريد و همان طوري که خدمات ظاهري را زائران از دست شما ميگيرند، خدمات علمي و فرهنگي و عقيدتي و قرآني و روايي اهل بيت را هم از شما فرا بگيرند.

اهل بيت عموماً و وجود مبارک سالار شهيدان خصوصاً، دو راه مانعة الخلو را براي هدايت جامعه بشري، فراسوي ما گذاشتند؛ فرمودند دو راه براي عالم شدن و محقق شدن اولاً و متحقق شدن براي ديگران ثانياً هست: يکي علم الدراسه و ديگري علم الوراثه.

علم الدراسه را حوزههاي علميه و دانشگاهها مسئولاند؛ تحقيق علمي تدريس علمي بحثهاي علمي شبههشناسي علمي پاسخ به شبهههاي علمي و مانند آنها. امام (صلوات الله عليه) فرمود: «علينا القاء الأصول و عليکم التفريع»[1] يعني بر شما لازم است صاحبنظر بشويد، بر شما لازم است مجتهد بشويد، بر شما لازم است فرهنگ ديني را با استدلال ياد بگيريد و به جامعه منتقل کنيد يا با قلم يا با بيان.  

اين همان علم الدراسه است. مقلد ماندن هنر نيست، محقق شدن هنر است و محقق شدن، مخصوص محقق اردبيليها نيست مخصوص شيخ طوسيها نيست مخصوص شيخ انصاريها نيست مخصوص شيخ بهاييها نيست. علم را وقف کسي نکردهاند اجتهاد را وقف کسي نکردهاند؛ ما حتماً بايد بکوشيم تا آنجا که ممکن است مجتهد بشويم.

خروجي عراق چه در حوزه نجف چه در حوزههاي ديگر، هنوز هم که هنوز است سرمايه علمي همه حوزههاي علمي است. اگر حوزه نجف کربلا کاظمين نتواند مثل مکاسب شيخ انصاري بنگارد مثل کفايه آخوند خراساني بنگارد مثل شرايع محقق بنگارد، معلوم می شود علم الدراسه اهل بيت را درست طي نکرد.

و اما علم الوراثه و ما ادراک ما علم الوراثه! علم الدراسه راه عادي دارد؛ مقدماتي دارد نتايجي دارد کتابهايي دارد اساتيدي دارد؛ با درس و بحث و تلاش و کوشش، علم الدراسه حاصل می شود. انسان ميتواند شاگردي کند بعد استاديار بشود بعد استاد تمام بشود بعد محقق بشود بعد بشود مرجع؛ اين ممکن است؛ اما علم الوراثه و ما ادراک ما علم الوراثه! علم الوراثه، راه درسي نيست راه تلاش و کوشش فکري نيست راه شنيدن از اين و ياد گرفتن از آن نيست. فهناک کسب و هناک ارث، سنبينهما.  

اين حديث نوراني که «ان العلماء ورثة الأنبياء»،[2] جملة خبرية القيت بداعي الإنشاء يعني ايها العلماء يجب عليکم ان تتعلموا حتي تصيروا علماء! علم الدراسه با درس و بحث حاصل ميشود؛ اما علم الوراثه با پيوند نه با درس نه با بحث نه با کتاب نه با کتابت؛ علم الوراثه با پيوند عميق هويتي حاصل ميشود و لا غير!

براي روشن شدن فرق بين علم الدراسه و علم الوراثه، يک مَثل ذکر مي کنم.  

اگر کسي خواست تجارت کند و از راه تجارت مالي به دست بياورد، راهي دارد يعنی کسبي هست و توليدي هست و سرمايهاي هست و کاري هست و کارگرها تا ميشود تاجر؛ اما اگر کسي فرزند يک سرمايهدار بود و اين سرمايه به فرزند رسيد، نميشود از او سؤال کرد تو چه کار کردي که سرمايهدار شدي! اين ميگويد من با او پيوند داشتم. کم فرق بين علم الدراسه و علم الوراثه! يک وقت است کسي ميخواهد تاجر بشود و فلان مال را کسب بکند، اين راه دارد؛ اما اگر کسي فرزند يک تاجر بود فرزند يک سرمايهداربود، پدر مُرد و فرزند، مالک شد، نميشود از او سؤال کرد تو چه کار کردي که مال گيرت آمد! اين ميگويد من به او وابسته بودم من به او مرتبط بودم، مال به من رسيد.

بنابراين  دو راه هست: يکي راه کسب که با تجارت است و يکي راه ارث. مال کسبي با مال ارثي فرق دارد؛ علم ارثي با علم کسبي فرق دارد. کسي ميخواهد ساليان متمادي درس بخواند، بعد اجتهاد پيدا کند، اين راهش هست يا تند يا کُند؛ ولي اگر کسي خواست علم الوراثه حسين بن علي نصيبش بشود که «ان العلماء ورثة الأنبياء»، اين به درس و بحث نيست، اين از سحرخيزي و نماز شب شروع ميشود از طهارت شروع ميشود از طهارت روح شروع ميشود، از اينکه از اين من و ما بازي از اين مريدبازري از اين آقايي بازي از اين القاب بازي از اين اوضاع نجات پيدا کند شروع ميشود؛ بايد ربطي با حسين بن علي پيدا کند تا از او ارث ببرد. «ان العلماء ورثة الأنبياء» يعني «يجب عليکم ان ترثوا الأنبياء»؛ هذه جملة خبرية القيت بداعي الإنشاء.

از بهترين زيارتهاي سيد و سالار شهيدان، زيارت «وارث» است! گرچه همه زيارتهايي که درباره حضرت رسيده است گرانسنگ است؛ اما زيارت «وارث» ميگويد تو پيوندي با آدم داري پيوندي با ابراهيم داري پيوندی با نوح داری پيوندي با عيسي داري پيوندي با موسي داري پيوندي با پيغمبر داري. همه مخصوصاً شما بزرگواران و کرامان که در مشهد و در محضر ذات مقدس حسين بن علي هستيد، از آن علم الوراثه استفاده کنيد، ما هم از شما بهره بگيريم.

غرض آن است که شما سرمايهداريد، غرض آن است که حجت خدا بر شما تمام است، غرض آن است که دو راه براي شما باز است: هم علم الدراسه هم علم الوراثه. انسان گاهي ميتواند در کنار مزار يک غير سيد بايستد و بگويد: «السلام عليک يابن رسول الله» و ليس هذا الا وراثة العلم که «ان العلماء ورثة الأنبياء». من ولد من غير هاشمي فليس هاشميا، لکن يمکن أن يتبرک و يقال بغير الهاشمي: «السلام عليک يابن رسول الله»! حيث انه ابونا.  ذات اقدس اله به ما فرمود شما فرزندان ابراهيم خليل هستيد: ﴿ملة ابيکم ابراهيم هو سماکم المسلمين من قبل﴾؛[3] شما پيغمبرزادهايد يعني ميتوانيد از علم الوراثه، بهره فراوان ببريد. اين تعارف نيست اين جملههاي خبريهاي است که به داعي انشاء القا شده است. اگر خدا به ما بگويد شما پيغمبرزادهايد، يعني چه؟ يعني بکوشيد علم الوراثه پيدا کنيد. شما ابراهيمزادهايد: ﴿ملة ابيکم﴾؛ شما پسر ابراهيم خليل هستيد.

بنابراين ممکن است مراکز ما، گذشته از علم الدراسه، علم الوراثه هم داشته باشند. اين علم الوراثه براي شما بزرگاني که در کنار حرم هستيد، مقدور است و بيشتر از ديگران بهره ميبريد.  

ضمن تکريم و اجلال شما بزرگان و بزرگواران و حقشناسي از زحمات شما و توديع از حرم سيد و سالار جهانيان، در پايان، به اين جمله بسنده کنيم که شما بزرگيد و بزرگواريد، قدر خود را بدانيد، تا ما بيش از گذشته از شما بهره ببريم؛ هم از خدمات علمي شما در علم الدراسه و هم از هدايتهاي معنوي شما در علم الوراثه بهره ببريم، تا زائران حرم اهل بيت هم از علم الدراسه استفاده کنند هم از علم الوراثه. علم الوراثه، اثرش بيش از علم الدراسه است.

                                              «السلام عليکم و رحمة الله و برکاته»

[1]. وسائل الشيعه، ج 27، ص 62.

[2]. الکافی، ج 1، ص 32.

[3]. سوره حج، آيه 78.

​​​​​​​