به گزارش خبرنگار پایگاه اطلاع رسانی اسراء: آیت الله العظمی جوادی آملی در یکی از جلسات سخنرانی خود  بمناسبت سالروز وفات جانسوز ام المؤمنین حضرت خدیجه کبری سلام الله علیها در دهم ماه رمضان، به شخصیت آن بانوی نمونه اسلام اشاره کرده و در تجلیل از حضرت خدیجه می فرمایند:
گاهی انسان کاری انجام می‌دهد که آن کار را خداوند نه تنها قبول می‌کند و به او پاداش می‌دهد، بلکه آن کار را به خود اسناد می‌‌دهد جریان خدیجه(سلام الله علیها) از این قبیل است که خداوند نه تنها کار این بانو را قبول کرد و به او پاداش حسن داد، بلکه کار او را به خود اسناد داد، فرمود: این کار من است در سورهٴ مبارکهٴ «ضحی» به رسول اکرم(علیه الآف التحیة و الکرم) فرمود: ﴿وَ وَجَدَکَ ضَالاً فَهَدَی ٭ وَ وَجَدَکَ عَائِلاً فَأَغْنَی﴾[1] یعنی تو را نیازمند یافت و بی‌نیاز کرد؛ گرچه در بعضی از روایات به استجابت دعا تفسیر شده است، یعنی دعای تو مستجاب شد[2]، اما معنای ظاهر «اغناء» هم همچنان محفوظ است؛ یعنی تو نیازمند بودی و خدا تو را بی نیاز کرده است. بی‌نیازی رسول اکرم[صلّیٰ الله علیه و آله و سلّم] با مال حلال خدیجه(سلام الله علیها) بود. آن مال را که این بانوی طاهره در راه اسلام صرف کرده است، ذات اقدس الهی قبول کرد و به خود اسناد داد.

معظم له  با بیان این نکته که حضرت خدیجه قبل از اسلام، به طهارت معروف بود، بیان می دارند:
همان‌طوری که وجود گرامی رسول اکرم(علیه وعلی آله الآف التحیة والکرم) قبل از نزول اسلام و قرآن به امانت معروف بود، خدیجه(سلام الله علیها) هم قبل از اسلام به طهارت معروف بود، می‌گفتند «بانوی طاهره» آن طاهره همتای این امین شد و این امین همسر آن طاهره شد و آن اموال در راه اسلام صرف شد و خدا این صرف را پذیرفت و به رسولش فرمود: ﴿وَ وَجَدَکَ عَائِلاً فَأَغْنَی﴾[3] یعنی تو را بی‌نیاز کرد؛ یعنی مال خدیجه[سلام الله علیها] مال خداست [و] کار خدیجه[سلام الله علیها] مقبول الهی است.
 
ایشان با بیان اینکه فرق است بین اینکه خداوند عمل کسی را قبول کند، یا اینکه عامل نیز مورد پذیرش خداوند قرار گیرد، بیان می دارند:
گاهی انسان مال حلال دارد و در راه خدا صرف می‌کند و خدا کار او را قبول می‌کند، عمل او را می‌پذیرد [و] وقتی عمل او را قبول کرد یا ده برابر پاداش می‌دهد یا هفتصد برابر یا 1400 برابر یا بیش از آن؛ یک وقت بالاتر از این است؛ خدا نه تنها عمل انسان صالح را قبول می‌کند، بلکه خود او را می‌پذیرد، دربارهٴ حضرت مریم(سلام الله علیها) آمده است که ﴿فَتَقَبَّلَهَا رَبُّهَا بِقَبُولٍ حَسَنٍ وَأَنْبَتَهَا نَبَاتاً حَسَناً﴾[4] مریم[سلام الله علیها] را خدا قبول کرد، نه عمل مریم[سلام الله علیها] را. وقتی عمل مریم[سلام الله علیها] را قبول بکند به او پاداش خیر می‌دهد، وقتی خود مریم [سلام الله علیها] را قبول بکند او را مادر پیغمبر می‌کند. وقتی خدیجه(سلام الله علیها) را قبول بکند او را مادر سیدهٴ نساء عالمیان قرار می‌‌دهد. خیلی فرق است که خدا عمل کسی را قبول بکند یا نه، خود او را قبول بکند.

آیت الله العظمی جوادی آملی همچنین در سخنانی در همایش «صدف کوثر» با تاکید بر پاسداشت مقام حضرت خدیجه سلام الله علیها، بیان داشتند: حضرت خدیجه کبری(س) هم طبق فرموده قرآن کریم ام المومنین است و هم بر اساس این فرموده حضرت رسول(ص) که فرمود «من و علی(ع) پدران این امتیم، بیاید فرزندان ما باشید»، اگر ما این دعوت حضرت را لبیک بگوییم که گفته ایم! حضرت خدیجه و حضرت زهرا(س) مادران ما خواهند بود.در نتیجه چرا قدر این مقام را ندانیم؟! ما که با جان و دل این دعوت را لبیک گفتیم لذا باید رابطه خود را با پدر و مادر معنوی مان و حقی که آنان بر گردن ما دارند را بررسی و احیاء کنیم.

معظم له به مقام والای حضرت خدیجه کبری اشاره کردند و اذعان داشتند: آنچه در خصوص حضرت خدیجه باید بدانیم این است که ایشان فرهنگ جاهلی را به فرهنگ عقلانی تبدیل کردند که این مهم از هر کسی ساخته نیست.

ایشان ابراز داشتند: در فرهنگ جاهلی دلیل تصدیق و تکذیب برهان نیست بلکه قبول و نکول پدران و اقتدا به رسوم گذشتگان ملاک بود در حقیقت فرهنگ جاهلی فرهنگ تقلید است؛ در این فضا، حضرت خدیجه(س) برهان عقلی اقامه کرد و حتی قبل از بعثت، محقق بود و موحدانه زندگی کرد  و خدا را عبادت می نمود و ولایت را با همه وجود پذیرفته بود.

ایشان ادامه دادند: فرهنگ جاهلی همه جامعه را جاهل می کند، از جمله اقتصاد جامعه را و اقتصاد جاهلی در محدوده ربا دور می زند، اما حضرت خدیجه(س) در آن فضای جاهلی فرهنگ عقلانیت را یافت و روی این اقتصاد جاهلی خط بطلان کشید، آن ثروت کلان ایشان نیازی به تجارت نداشت، ایشان می توانست با ربا که تجارت رسمی آن دوران بود خود را اداره کند و خطر تجارت در راه های پر خطر شام و حجاز را نپذیرد اما ایشان فرهنگ جاهلی و ربا را تحریم کرد و مال التجاره خود را تحت اشراف پیامبر به سود آوری رساند و سپس آن را در خدمت اسلام قرار داد.

معظم له دلیل خضوع ائمه در مقابل مقام حضرت خدیجه را تبدیل فرهنگ جاهلی به فرهنگ عقلانیت، تحریم ربا، تحریم مراکز فساد و حمایت همه جانبه از رسول گرامی اسلام دانستند و بیان داشتند: ما فرزندان این مادریم و این فخر ماست و باید حق این مادر را به درستی ادا کنیم .

آیت الله العظمی جوادی آملی به پاره ای از امتیازات و شاخصه های وجودی حضرت خدیجه پرداختند و خاطرنشان کردند:

حضرت خدیجه(س) طرف مشورت رسول گرامی اسلام بود، منزل و بیت رسول خدا(ص) را به درستی اداره می کرد و در شرایط سخت رسول خدا را تنها نگذاشت، ایشان تحریم و شعب را تحمل کرد و به دنیا و مال مسلط بود نه اینکه مال و دنیا بر ایشان مسلط باشد و در زمانی که فقط امیر المومنین(ع) شاهد مناجاتهای حضرت رسول در غار حرا بود حضرت خدیجه با پیمودن راه سخت و طولانی برای حضرت غذا می برد و پس از اینکه حضرت رسول(ص) سرپرستی حضرت امیر(ع) را به عهده گرفت حضرت امیر در دامان حضرت خدیجه پرورش یافت لذا ایشان مادر دوازده امام(ع) ماست.

معظم له تاسی هر چه بیشتر جامعه به حضرت خدیجه(س) در ابعاد مختلف را خواستار شدند و ابراز داشتند: حضرت خدیجه(س) به راستی مریم ثانی است، ایشان نه چون زن است تنها می تواند الگوی زنان باشد بلکه ایشان الگوی همه جامعه است چرا که هیچ کمالی در اسلام منوط و مشروط به ذکورت و انوثت نیست.

ایشان تاکید داشتند: حضرت خدیجه این راه کمال را طی کرد و این راه برای همه زنان و مردان جامعه ما باز است لذا باید به ایشان اقتدا کنیم و ایشان را الگوی خود قرار دهیم.

پاورقی: ـــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــ

[1] ـ سورهٴ ضحی، آیهٴ 7 ـ 8 .
[2]  ـ بحار الانوار، ج 16، ص 142؛ عیون اخبار الرضا، ج 1، ص 200؛ «... یقول اغناک بأن جعل دعاءک مستجاباً».
 [3] ـ سورهٴ ضحی، آیهٴ 8 .
[4]  ـ سورهٴ آل‌عمران، آیهٴ 37.

منبع: آرشیو سخنرانی آیت الله العظمی جوادی آملی در سالروز وفات حضرت خدیجه و سخنرانی معظم له در همایش ملی «صدف کوثر»