در محضر استاد
اگر انسان دین را شناخت و دین باور شد آنگاه در مدار دین حركت میكند و منبع اصیل دین شناسی و تفكر دینی همان قرآن و عترت است. قرآن گذشته از اینكه نظام داخلی بشر را تبیین میكند و مبدأ فاعلی آفرینش عالم و آدم را هم تشریح میكند هدف را هم بازگو میكند. اگر كسی به هدف توجه كند متفكراً زندگی میكند قرآن میفرماید هدف آفرینش انسانها دو چیز است یكی عالم شدن یكی اینكه به علمشان عمل كردن. یك متفكر دینی میكوشد كه هدف آفرینش را بفهمد اولاً و برای رسیدن به آن هدف وسیله فراهم كند ثانیاً یك متفكر هم علم شایسته و بایسته فراهم میكند و هم عمل صالح آن اولین هدفی كه قرآن برای آفرینش عالم و آدم ذكر میكند و انسانها را به فراگیری آن هدف فرا میخواند. همین آیه سورهٴ مباركهٴ «طلاق» كه ﴿اللّهُ الَّذی خَلَقَ سَبْعَ سَماواتٍ وَ مِنَ اْلأَرْضِ مِثْلَهُنَّ یتَنَزَّلُ اْلأَمْرُ بَینَهُنَّ لِتَعْلَمُوا أَنَّ اللّهَ عَلى كُلِّ شَیءٍ قَدیرٌ وَ أَنَّ اللّهَ قَدْ أَحاطَ بِكُلِّ شَیءٍ عِلْمًا﴾ فرمود خداوند این منظومه هستی را كه از او به عنوان سماوات و ارض یاد میشود و همه آنچه در آسمان و زمین است در این مجموعه ملحوظاند فرمود این نظام كیهانی را آفرید تا شما عالم بشوید كه خدایی كه آفریدگار است همه چیز را میداند و خدایی كه پروردگار است بر همه چیز تواناست. عالم شدن بشر به اینكه خدایی است و علم او مطلق است و قدرت او مطلق است اولین هدف آفرینش مخلوق است نه هدف خالق ، خالق خود هدف است نه هدف داشته باشد چون هر كاری را انسان برای رسیدن به كمال انجام میدهد آن كمال اگر محدود باشد برای وصول به كمال برتر كار میكند و اگر آن كمال برتر نامحدود بود خود او هدف است دیگر سؤال بردار نیست نمیتوان گفت مقصود خدا از آفرینش چه چیزی بود چون خدا خود مقصود است خود كمال است خود صمد است خود هدف دارد كار میكند خود كمال نامحدود دارد میآفریند چون كمال نامحدود است و علم و حیات و قدرت عین ذات اوست فیض از او نشأت گرفته است پس آنچه به عنوان هدف یاد میشود هدف مخلوق است نه خالق لذا اگر مخلوق بیراهه رفت مخلوق به مقصد نرسیده است نه اینکه خالق به هدف نائل نشد. در عین حال خدا میفرماید هدف شما بشر این است كه بدانید و عالم بشوید به هستی خدا به علم خدا به قدرت خدا این بخش اول وقتی عالم شدید به دنبال علمتان باور كنید و همان خدای علیم قدیر را بپرستید.
سلسله سخنرانی های آیت الله العظمی جوادی آملی تحت عنوان احیای تفکر دینی
سال 1373 – جلسه هشتم