پایگاه اطلاع رسانی اسراء: حجت الاسلام و المسلمین سهرابی رییس ستاد استهلال استان قم و عضو پژوهشگاه معارج، در یادداشتی به وضعیت رویت هلال ماه شعبان 1438 پرداخته است.
در ادامه توضیحات حجت الاسلام و المسلمین سهرابی را از نظر می گذرانیم:
قبل ازبیان وضعیت رؤیتپذیری هلال شعبان المعظم 1438(در روزپنجشنبه7 اردیبهشت1396)، در اینجا به طور خلاصه نکاتی یادآوری میشود تا مفاد جدول و نقشههایی که در ادامه میآیند، روشنتر گردد:
ـ مقارنۀ ماه و خورشید: در هر ماه، طول دایرة البروجی ماه و خورشید برای لحظهای با یکدیگر برابر میشوند و به عبارت دیگر، نسبت به یکدیگر به کمترین جدایی زاویهای میرسند. به این حالت، مقارنۀ ماه و خورشید گفته میشود. در حالت مقارنه و ساعاتی قبل و بعد از آن (که اصطلاحاً گفته میشود ماه در محاق است)، هلال به هیچ وجه قابل رؤیت نیست.
ـ جدایی زاویهای (بین دو جرم سماوی): زاویهای که رأس آن، چشم ناظر است و دو ضلع آن از دو جرم سماوی (مانند دو ستاره) میگذرد. در اینجا مقصود جدایی زاویهای بین ماه و خورشید است.
ـ مکث ماه: در روز آخر ماه قمری، مدتی که طول میکشد تا پس از غروب خورشید، ماه غروب کند، مدت مکث ماه یا مکث ماه نامیده میشود.
ـ سن ماه: مدت زمان گذشته از زمان مقارنۀ ماه و خورشید، سنّ ماه نام دارد.
ـ ارتفاع هلال: کمترین جدایی زاویهای ماه از لبۀ افق.
ـ درصد روشن سطح ماه: درصد نسبت روشن سطح قرص ماه به کل قرص.
ـ ضخامت هلال: جدایی زاویهای دو لبۀ مرکز هلال.
ـ اختلاف سمت ماه و خورشید: زاويهای است که رأس آن چشم ناظر و دو ضلع آن از دو نقطۀ محل عمود ماه و خورشيد بر روی افق میگذرد. به عبارت دیگر، مقدار جدایی زاویهای دو نقطۀ برخورد عمود ماه و خورشيد بر روی افق، اختلاف سمت ماه و خورشید است. از دید ناظر، اگر ماه در سمت راست خورشید واقع شود، مقدار اختلاف سمت ماه و خورشید با علامت مثبت و در صورتی که در سمت چپ خورشید قرار گیرد، با علامت منفی نشان داده میشود.
ـ فاصلۀ ماه از زمین: فاصلۀ طولی بین مراکز ماه و زمین.
ـ در نقشۀ رؤیت هلال که در پی میآید، چگونگی رؤیتپذیری هلال در مناطق متعارف زمین از نظر اوقات شرعی (مناطقی که در آنجا وضعیت اوقات شرعی عادی است)، به طور تقریبی نشان داده شده است. مفهوم رنگهای به کار رفته برای نواحی مختلف چنین است:
در غروب چهارشنبه6 اردیبهشت1396(28رجب 1438)جدایی زاویهای ماه و خورشید در ایران، حدود5 درجه است که بنابراین، این هلال در ایران و بیشتر مناطق زمین قابل رؤیت نخواهد بود. نقشۀ مناطق رؤیتپذیری هلال برای روز 6 اردیبهشت مطابق شکل زیر است:
در غروب پنجشنبه7 اردیبهشت1396برابر با 29رجب1438، به عنوان نمونه برای قم، مشخصات رؤیتپذیری هلال چنین است:
همچنین نقشۀ مناطق رؤیتپذیری هلال در روز 7 اردیبهشت مطابق شکل زیر است:
نتیجه: در غروب پنجشنبه7 اردیبهشت1396برابر با 29رجب 1438، در اکثر مناطق جهان از جمله همۀ ایران به سهولت با چشم عادی رؤیت میشود. بنابر این، روزجمعه 8 اردیبهشت1396 اول شعبان المعظم خواهد بود.
مهدی سهرابی
3/2/1396