به گزارش خبرنگار پایگاه اطلاع رسانی اسراء: حضرت آیت‌الله العظمی جوادی آملی به پرسش هایی در رابطه با احکام مسجد  پاسخ گفته اند که در ادامه متن پرسش های مطرح شده محضر معظم له و پاسخ های این مرجع تقلید شیعیان را از نظر می گذرانیم:

پرسش: قسمتی‌ از مسجد به كتابخانه و فعالیت­های‌ فرهنگی‌ بسیج اختصاص دارد و فقط در شب‌های‌ احیاء در اختیار نمازگزاران قرار می‌گیرد و زمانی‌ كه نماز جماعت برقرار نباشد، بعضاً به صورت فرادا نماز اقامه می‌شود؛ مستدعی‌ است نظر مبارك را در زمینة ادامه فعالیت بسیج در مكان فوق‌الذكر مرقوم فرمایید.

پاسخ حضرت آیت الله العظمی جوادی آملی:

١. مكان مزبور، جزء مسجد است و رعایت احكام مسجد در آن لازم است.

٢. استفاده فرهنگی‌ و مانند آن، كه مطابق اهداف نظام اسلامی‌ باشد، جایز است.

٣. رعایت وفاق و نظر مساعد تولیت و هیئت امنا راجح است.

پرسش: شخصی ارمنی‌ مراسم ترحیم پدرش را در مسجد برگزار می‌‌كند و در مجلس ترحیم مؤمنان و بزرگداشت شهیدان نیز در مسجد حضور می‌‌یابد. آیا حضور فرد اهل‌كتاب در مسجد، هتك مقام مسجد به شمار می‌‌آید؟

پاسخ حضرت آیت الله العظمی جوادی آملی:

 اگر فرد مزبور آداب ظاهری‌ ورود به مسجد را رعایت كند و متشرّعان محل حضور او را هتك به مسجد ندانند، شركت او جایز است.

پرسش: نصب عكس در مساجد چه صورت دارد. اگر این عكسها رو به قبله نباشد چطور؟

پاسخ حضرت آیت الله العظمی جوادی آملی:

1. منقوش نمودن دیوار مسجد به عكس مكروه است.

2. نماز خواندن در مكانی كه در آن عكس است هر چند مقابل نباشد مكروه است.

3. نصب عكس مناسب مسجد نیست.

اجاره و فروش اموال مسجد

پرسش:

آیا می‌شود موكت‌های‌ مسجد كه مازاد بر احتیاج است را فروخت؛ یا می‌توان برای‌ مجالس عروسی‌ و غیره اجاره داد؟ اگر زیانی‌ وارد شود، جایز است در این صورت اجاره داده شود یا خیر؟

آیا فروختن ظروف مسجد و اثاثیة دیگر آن به دلیل فرسودگی كه بخواهند آن را تبدیل به لوازم جدیدتر نمود، جایزاست یا خیر؟

آیا اجاره دادن اموال مسجد كه هم وقف خاص و هم وقف عام دارد جایز است یا خیر؟ ضمن اینكه مقداری از وقوف عام و خاص با هم مخلوط شده و تشخیص و تفكیك آن مشكل است؛ در این صورت آیا می‌شود اجاره داد یا خیر؟

آیا تهیه و خرید برای اموال مسجد بایستی‌ به نیت وقف عام باشد یا خاص كه در صورت اجاره دادن مشكل شرعی‌ نداشته باشد؟

پاسخ حضرت آیت الله العظمی جوادی آملی:

 ١ ـ اثاث مسجد از قبیل فرش، ظرف و لوازم دیگر را در صورت وقف خاص و زائد بر احتیاج می‌توان فروخت یا اجاره داد و درآمد حاصل را در همان مسجد صرف كرد و در صورت وقف عام به مساجد دیگر منتقل كرد.

2 ـ در صورت مشتبه شدن وقف خاص و عام، احوط ترك فروش یا اجاره است.

3 ـ زیان‌های‌ عادی‌ از درآمد كم می‌شود و زیان‌های‌ عمدی‌ و غیر عادی‌ به عهده كسی است كه ضرر وارد كرده است.

تخریب و بازسازی مسجد

پرسش: در یكی از روستاهای شهرستان ما مسجدی با قدمت 45 سال در حال تخریب می‌باشد. و با توجه به اینكه مهندسین ساختمان نظر به تخریب كلی بنا و ساخت مجدد آن داده‌اند و مومنین و متدینین این روستا هم آماده كمك رسانی جهت ساخت مجدد آن می‌باشند از محضر معظم له خواهشمند است نظر مبارك را در ارتباط با تخریب مسجد و ساخت مجدّد آن مرقوم فرمایید تا موجبات آرامش قلوب مومنین و متدینین این روستا فراهم گردد.

پاسخ حضرت ایت الله العظمی جوادی آملی:

عمران مسجد، بازسازی و نوسازی آن جایز بلكه راجح است.

پرسش: آیا تخریب مسجد جامع قدیمی‌ جایز است یا خیر؟ با توجه به اینكه ساختمان قدیمی‌ مسجد به علت كثرت جمعیت و دامنة فعالیت‌های‌ اسلامی‌ و دینی‌ ظرفیت و گنجایش جمعیت و برنامه را ندارد.

پاسخ حضرت آیت الله العظمی جوادی آملی:

 ١ ـ توسعة مسجد، به طوری‌ كه سبب تخریب نباشد، بدون اشكال است.

٢ ـ توسعه مسجد، به گونه‌ای كه موجب تخریب شود، در صورت ضرورت، جایز است.

تذكر: تخریب بنای‌ كهن، موجب محو میراث فرهنگی نشود.

پرسش: مسجدی به صورت همكف و یك طبقه احداث شده بود اینك هیئت امنای آن در نظر دارد به دلیل فرسودگی بنا و افزایش جمعیت منطقه آن را تخریب و با توجه به طرح تعریض شهرداری در مساحتی كمتر اقدام به تجدید بنای مسجد در چند طبقه نماید.

طبقه زیر زمین مخصوص آشپزخانه و ...

طبقه همكف فضای مسجد مخصوص آقایان

طبقه اول فضای مسجد مخصوص بانوان

طبقه دوم مخصوص سالن همایش، ختم و ....

طبقه سوم مخصوص فضای مجتمع فرهنگی

طبقه چهارم مخصوص خانه عالم و خانه سرایدار

با توجه به اینكه در زمان احداث بنای اولیه برای كل مساحت زمینی كه قصد احداث بنای جدید در آن است، صیغه مسجد خوانده شده بود لذا سوالات ذیل مطرح است:

آیا حكم مسجد در خصوص طبقات پایین‌تر یا بالاتر از عرصه‌ای كه صیغه مسجد برایش قرائت شده وارد است؟

آیا در طبقات پایین تر یا بالاتر از عرصه‌ای كه صیغه مسجد برایش قرائت شده می‌توان سرویس بهداشتی (توالت) احداث كرد؟

آیا می‌توان در طبقات بالاتر از عرصه‌ای كه صیغه مسجد برایش قرائت شده (عیان) ، خانه عالم و خانه سرایدار (با توجه به امورات جاریه زندگی خانوادگی ) احداث كرد؟

پاسخ حضرت آیت الله العظمی جوادی آملی:

1. آنچه به عنوان مسجد وقف شد تغییر كاربری آن جایز نیست.

2. آنچه برای مسجد نه به عنوان مسجد وقف شد احداث بناهای مرقوم در استفتاء جایز است.

3. احداث آشپزخانه و مانند آن در زیر زمین جایز است.

4. احداث طبقه اول جهت نماز بانوان مانند همكف برای نماز آقایان بلا مانع است.

5. احداث مجتمع فرهنگی (قرآن، فقه، اخلاق و...) جایز است.

6. از احداث واحد مسكونی اجتناب شود.

پرسش: مستدعی است بیان فرمایید كه ساختن گنبد و گلدسته برای مساجد و حسینیه‌ها ـ كه امروزه به عنوان نمادهای مذهبی برای این مكان شمرده می‌شود ـ در شرع انور چه حكمی دارد؟

پاسخ حضرت آیت الله العظمی جوادی آملی:

1. شرع انور نسبت به نمادهای مرقوم ترغیب نفرموده است.

2. شایسته است مومنان اعزّهم الله از اینگونه نمادها پرهیز فرمایند.

منبع: مجموعه  استفتائات حضرت آیت الله العظمی جوادی آملی