27 10 2025 7026370 شناسه:
image
آیت‌الله‌العظمی جوادی آملی:

زینب کبری(س)، پرچم‌دار مبارزه با تفکر جبرگرایی است

پایگاه اطلاع رسانی اسراء: حضرت آیت‌الله‌العظمی جوادی آملی، صبح امروز (۵ آبان‌ماه) در ابتدای جلسه درس فقه خود، ضمن اشاره به سالروز میلاد با سعادت حضرت زینب کبری(سلام‌الله‌علیها)، به بیان روایاتی درباره جایگاه والای شیعیان در نگاه اهل‌بیت(علیهم‌السلام) پرداختند و در ادامه، سخنان حضرت...

پایگاه اطلاع رسانی اسراء: حضرت آیت‌الله‌العظمی جوادی آملی، صبح امروز (۵ آبان‌ماه) در ابتدای جلسه درس فقه خود، ضمن اشاره به سالروز میلاد با سعادت حضرت زینب کبری(سلام‌الله‌علیها)، به بیان روایاتی درباره جایگاه والای شیعیان در نگاه اهل‌بیت(علیهم‌السلام) پرداختند و در ادامه، سخنان حضرت زینب(سلام‌الله‌علیها) در کوفه را مورد تحلیل و تبیین قرار دادند.

 

معظم‌له با اشاره به روایات ابن‌ادریس در کتاب مستطرفات السرائر اظهار داشتند: ابن‌ادریس در پایان جلد سوم کتاب خود مستطرفاتی دارد، که مجموعه‌ای از روایات ظریف، زیبا و امیدبخش را آورده است و در آن‌ها به مقام رفیع شیعیان حقیقی اشاره شده است. امام صادق(علیه السلام) در یکی از این روایات می‌فرمایند: «إِنَّ اَلْكَرُوبِيِّينَ قَوْمٌ مِنْ شِيعَتِنَا مِنَ اَلْخَلْقِ اَلْأَوَّلِ...»؛ کروبیّین، گروهی از شیعیان ما هستند که از آفرینش نخستین‌اند... سپس فرمودند: هنگامی که حضرت موسی علیه‌السلام آن درخواست را از خدا کرد (یعنی تقاضای رؤیت پروردگار را نمود)، خداوند به یکی از کروبیّین فرمان داد تا بر کوه تجلی کند، و در نتیجه کوه از شدت آن تجلی فرو ریخت و هموار شد.» این ابن ادریسی که دیرباور است می گوید این فرشته ای که از شیعیان و از صنف کروبیین هست به دستورالهی یک جلوه برای این کوه کرد و مشکل اطرافیان موسی حل شد.

 

ایشان با بیان اینکه این روایات نوری است برای افتخار شیعه، افزودند: ابن‌ادریس، هرچند در پذیرش خبر واحد رو حجت نمی دانند، اما خود غرق در این اخبار است چرا که ایشان خبر واحدی را که با قرائن و شواهد همراه است، پذیرفته و محترم می شمارد و قبول دارد، این نشان از دقت علمی و اخلاص او دارد.

 

آیت‌الله‌العظمی جوادی آملی در ادامه با اشاره به جایگاه علمی و الهی حضرت زینب کبری سلام‌الله‌علیها بیان داشتند:  وجود مبارک حضرت زینب، عالمهٌ غیر معلَّمه بود؛ یعنی دانشی الهی داشت که از مکتب‌های بشری حاصل نشده بود. اگر بهره‌ای از علم اهل‌بیت علیهم‌السلام داشت، به برکت نبوت و امامت بود.
​​​​​​​

ایشان تأکید کردند: سخنان حضرت زینب (سلام‌الله‌علیها) در کوفه، صرفاً سخن از گریه و مصیبت نبود، بلکه کلامی عمیق و کلامی در برابر تفکر انحرافی جبرگرایی بود؛ آنگاه که عبیدالله بن زیاد وقتی از زینب کبری پرسید «دیدی خدا با برادرت چه کرد؟» یا آنجا که گفت «علی بن الحسین را خدا در کربلا کشت!» اینجا سخن از من و ما و بنی امیه و اینها نبود، بلکه سخن از خدا و در واقع از موضع جبر سخن گفتن است! حضرت زینب پاسخ داد: «ما رأیتُ إلا جمیلا»ً؛ یعنی کار خدا زیباست، اما شما قاتل هستید، این شما بودید که علی بن الحسین را به شهادت رساندید، یعنی آن حضرت، تفکر جبری اموی را شکست و حقیقت اختیار و مسئولیت انسانی را بیان کرد.

 

معظم له در تبیین زمینه‌های تاریخی این جریان افزودند: بنی‌امیه و پس از آنان بنی‌عباس و دیگر سلاطین، برای توجیه ستم‌ها و حفظ قدرت خود، مکتب جبر را ترویج کردند تا همه حوادث را به قضا و قدر نسبت دهند و بگویند ما بی تقصیریم! اما اهل‌بیت (علیهم‌السلام)، به‌ویژه حضرت زینب کبری(سلام الله علیها)، با این اندیشه انحرافی مقابله کردند و انسان را مسئول در برابر خدا و جامعه دانستند.

 

ایشان در پایان ضمن اشاره به دیدگاه فقهای بزرگ درباره مسئله جبر و تفویض، از آثار مرحوم کاشف‌الغطاء، صاحب جواهر و شیخ انصاری یاد کردند و افزودند: مسئله جبر و تفویض از دقیق‌ترین مباحث علمی و کلامی است و فهم آن نیازمند دقت، عمق علمی و پرهیز از ساده‌انگاری است. همان‌گونه که حضرت زینب(سلام الله علیها) در اوج مصیبت، با استدلال و استواری، نشان دادند که انسانها در برابر اعمال خود مسئول هستند.


دیدگاه شما درباره این مطلب
افزودن نظرات