وجود مشكلات و كاستي‌ها در زندگي روزمره انسان‌ها خود حاكي از مشکلات و چالش‌هايي است كه هيچ كدام در دستگاه آفرینش بدون حكمت و علت نبوده و نخواهد بود چرا كه به تعبير قرآن كريم انسان در سختي و رنج آفريده شده و به واسطه سربلندي در چنين امتحاناتي است كه مي‌تواند قله‌هاي دستيابي به كمال و شكوفايي را فتح نمايد.

 در اين ميان توكل و واگذاري همه امور به دست خداوند متعال و چنين نگاهي مي‌تواند كليد رهايي از مشكلات پيش روي انسانِ در بند و مبتلا باشد.

حضرت آيت الله العظمي جوادي آملي در جلسه درس تفسیر خود به اين مهم پرداخته و با نصب‌العين قرار دادن داستان حضرت يونس(عليه السلام) نكات مهم قرآ‌ني و تفسيري را تشريح كردند.

ایشان اخلاص و سپردن امور به خدا را راه نجات از مشکلات عنوان کرده و به تشریح مفهوم نصرت و ولایت از دیدگاه قرآن پرداختند.

این حکیم متأله در درس تفسیر خود در مسجد اعظم با اشاره به ماجرای حضرت یونس(ع) بیان داشتند: وقتی ایشان در شکم ماهی افتاد مورد آزمایش مهمی قرار گرفت که دربردارنده چند سیاهی و ظلمت مانند تاریکی دریا، شکم ماهی و ... بود ودر عین حال آموزنده.

معظم له با اشاره به ذکر معروف حضرت یونس(ع) ادامه داد: این ذکر بسیار مجرب است که وقتی آن ذکر را گفت خدا او را نجات داده است و اینها همه نشانه‌هایی است که خداوند این کرامات را به‌واسطه اراده خود در وجود بندگان بزرگ مانند انبیاء قرار داده است. کسی با درس‌ نمی‌تواند به این مقام برسد؛ البته انسان با درس می‌تواند به مقام قرب برسد اما نمی‌تواند به مقام ولایت دست پیدا کند.

ایشان با بیان اینکه حضرت یونس(ع) در شکم ماهی دعا کرد و خدا او را نجات داد، تصریح کرد: هر انسان مخلص و مؤمنی که در خطر باشد و به خدا رو کند خدا او را اجابت می‌کند.

استاد برجسته حوزه علمیه ادامه دادند: ماهی جلوی کشتی را گرفت و حضرت یونس(ع) در شکم ماهی به امانت گذاشته شد و خدا به او لطف کرد و ماهی مأمور شد تا او را سالم نگه دارد از این رو در قرآن آمده است که خداوند بر همه چیز مسلط است و همه عالم تحت سلطه او هستند.

مفهوم نصرت و ولایت

ایشان با اشاره به بحث نصرت و ولایت در قرآن گفتند: نصرت به این معناست که بخشی از کار به دست ما انجام شود و بخش دیگر را خدا کمک می‌کند تا آن بخش ناقص را کامل کنیم.

این مفسر قرآن تأکید کرد: اما در بحث ولایت ما همچون نوزدای هستیم که پدر و مادر بر او ولایت دارند یعنی از او هیچ کاری ساخته نیست و ولایت او بر عهده پدر و مادر است و ما نیز در برابر خدا چنین شرایطی داریم و نباید خود را در مقابل عظمت خدا به حساب بیاوریم.

بنابراین همه کارها از راه ولایت انجام می‌شود و خداوند همه کارهای انسان را برعهده می‌گیرد و اگر کسی به این مقام رسید خدا در تمام شرایط او را یاری می‌دهد و انبیاء و ائمه(ع) نیز چنین بودند.

استاد برجسته حوزه علمیه ادامه دادند: در داستان حضرت یونس(ع) نیزبا وجود اینکه ماهی به شدت گرسنه بود و جلوی کشتی را گرفت اما بعد از بلعیدن آن حضرت، امر خدا بر این بود که ایشان حفظ شود و نشان داد که عظمت الهی چگونه پدیدار شده و انسان‌های خالص چگونه مورد توجه هستند.

همچنین حضرت یونس(ع) وقتی در شکم ماهی خود را به دلیل ترک مأموریت ملامت می‌کرد پشیمان و نادم بود و در کنار ملامت کردن تسبیح خدا را می‌گفت؛ ذکر تسبیح یعنی اینکه خداوند تمام مقدرات را در دست دارد و در تمام سختی‌ها و مشکلات انسان را کمک می‌کند و در این مواقع تنها ذکری که انسان را نجات می‌دهد سبوح بودن خداست.