پايگاه اطلاع رسانی اسراء: آیت الله العظمی جوادی آملی در کتاب ارشمند حکمت عبادات در خصوص تبیین فلسفه روزه و پاداش شخص روزه دار اظهار داشتند: در بعضي از روايات آمده است كه روزه بگيريد براي آنكه طراوت و خرمي و شادابي غير ماه مبارك را از دست بدهيد؛ زيرا آنها نشاط كاذب و زودگذر است. وقتي انسان روزه گرفت و به آن دل بست، كم كم به باطن روزه پي مي برد. باطن روزه انسان را به لقاي حق مي كشاند كه خداي سبحان فرمود: «الصّوم لى وأنا أجزى به»[1] روزه مال من است و من شخصاً به آن جزا مي دهم. اين تعبير فقط دربارهٴ روزه وارد شده است.
ایشان در بخش دیگری از این کتاب بیان می کنند: اين كه خداوند فرمود: روزه مال من است، خصوصيتي را مي رساند كه قابل ملاحظه و دقت است؛ گاهي انسان از سحر تا افطار امساك مي كند؛ اين يك درجه روزه داري است؛ تلاشي است كه حداكثر در قيامت نسوزد يا وارد بهشت بشود؛ بهشتي كه ﴿جنّاتٌ تجري منْ تحتها الأنهار﴾[2]؛ اما به آن بهشت كه ﴿فادْخلي في عبادي ٭ وادْخلي جنّتي﴾[3] راهش نمي دهند. يعني روزه، ضمن اينكه حكم و ادبي خاص دارد، حكمتي هم دارد كه آن لقا و محبت خداست، اين حديث در انسان شوق ايجاد مي كند تا عاشق شود. انسان تا مشتاق نباشد، تلاش نمي كند و تا تلاش نكند، نمي رسد. وقتي روزه مال خدا بود، خدا هم شخصاً جزاي روزه دار را بر عهده گرفته است.
معظم له در ادامه تصریح داشتند: از موارد فرق بين روزه و ساير عبادات همين است كه دربارهٴ اعمال ديگر، ملائكه الهي هنگام مرگ به استقبال مؤمنين مي آيند كه: ﴿سلامٌ عليكم طبْتم فادْخلوها خالدين﴾[4] درهاي بهشت را باز مي كنند و مي گويند از هر دري كه خواستيد بفرماييد. امّا دربارهٴ روزه دار خداي سبحان فرمود: من خودم جزا مي دهم. اين جزء احكام و آداب روزه نيست؛ لذا نه در سلسله بحثهاي واجب و مستحب كه فقه عهده دار آن است آمده و نه در بحثهاي آداب روزه؛ بلكه جزو حكمتهاي عبادت است كه چگونه انسان به جايي مي رسد كه خداوند متعال مستقيماً جزاي او را به عهده مي گيرد.
آیت الله العظمی جوادی آملی با تاکید بر توجه هر چه بیشتر به حکمت روزه بیان داشتند:: خداوند به كساني چون اولياي الهي كه روزه هاي مستحبي مي گيرند و سهميهٴ افطار خود را به يتيم و اسير و مسكين مي دهند، در عين حال كه ﴿جنّاتٍ تجري من تحتها الأنهار﴾[5] در اختيار آنهاست، مي فرمايد: ﴿فادْخلي في عبادي ٭ وادْخلي جنّتي﴾ زيرا براي مطلب بالاتري، روزه مي گيرند. امّا آنها كه براي ورود به بهشت و براي استفاده از ميوه هاي دلپذير آن روزه مي گيرند تنها نوعي سوداگري دارند.
منبع: کتاب حکمت عبادات اثر حضرت آیت الله العظمی جوادی آملی
پاورقی:
[1] ـ روضة المتقين، ج 3، ص 225. بعضي كلمه «أجزي» در اين روايت را به صيغهٴ مجهول خواندهاند: «الصوم لى وأنا أُجزي به» يعني روزه براي من است و من پاداش آن هستم! (ر ك: نهايه ابن اثير، ج 1، ص 270، «جزا»).
[2] ـ سورهٴ آل عمران، آيهٴ 15.
[3] ـ سورهٴ فجر، آيهٴ 29ـ 30.
[4] ـ سورهٴ زمر، آيهٴ 73. راجع به روايات برزخ مراجعه شود به: تفسير نورالثقلين، ج 4، ص 506 و 507؛ بحار، ج 6، ص 139؛ علم اليقين، ج 2، ص 1060.
[5] ـ سورهٴ بقره، آيهٴ 25.