پایگاه اطلاع رسانی اسراء: حضرت آیت الله العظمی جوادی آملی در جلسه درس خارج فقه روز چهارشنبه خود، به روال سابق بخشی از درس را به مباحث اخلاقی پرداختند و با اشاره به دعای هفدهم صحیفه سجادیه بیان داشتند: دعای هفدهم صحیفه سجادیه این است که شیطان به سراغ هر کسی خواهد رفت، یک، و هر کسی را از راه باز میدارد، دو، و بازدارندگی او این است که تا میتواند جلوی کار اهم را میگیرد، اگر نتوانست جلوی کار مهم را میگیرد. این کار اساسی شیطان است.

ایشان ادامه دادند: شیطان اگر معاذالله دسترسی به عقیده داشت در عقیده آسیب میرساند. نشد، در اخلاق آسیب میرساند، نشد، در عمل ولو به صورت خُلق در نیاید، این ریشهزنی اوست.

معظم له خاطرنشان کردند: شیطان سوگند یاد کرده است، ﴿لَأَحْتَنِکَن ذُرِّیَّتَهُ﴾ «إحتنک» یعنی سواری گرفتن. من اینطور میکنم! اینها باید به من سواری بدهند. دهنه اسب را که گرفتند، حنک و تحت حنکش در اختیار سوارکار است. ذات اقدس الهی هم نفرمود تو نمیتوانی، فرمود مأموران من بیکار نیستند.

آیت الله العظمی جوادی آملی ابراز داشتند: دعاهای نورانی صحیفه سجادیه قسمت مهمّش برهان است، دلیل است که چه کار بکنیم و چه کار نکنیم. این دعای هفدهم خیلی مفصل نیست، حضرت به خداوند عرض می کند: «اللَّهُمَّ إِنَّا نَعُوذُ بِکَ مِنْ نَزَغَاتِ الشَّیْطَانِ الرَّجِیمِ» این شیطان میخواهد چه کار بکند؟ «مِنْ نَزَغَاتِ الشَّیْطَانِ الرَّجِیمِ وَ کَیْدِهِ وَ مَکَایِدِهِ، وَ مِنَ الثِّقَةِ بِأَمَانِیِّهِ وَ مَوَاعِیدِهِ وَ غُرُورِهِ وَ مَصَایِد وَ أَنْ یُطْمِعَ نَفْسَهُ فِی إِضْلَالِنَا عَنْ طَاعَتِکَ، وَ امْتِهَانِنَا بِمَعْصِیَتِکَ، أَوْ أَنْ یَحْسُنَ عِنْدَنَا مَا حَسَّنَ لَنَا، أَوْ أَنْ یَثْقُلَ عَلَیْنَا مَا کَرَّهَ إِلَیْنَا»؛ شیطان از راه اندیشه و از راه فکر ما را میگیرد یا وعده میدهد یا وعید میدهد مبادا خدای ناکرده ما گرفتار اینها شویم!

«اللَّهُمَّ اخْسَأْهُ عَنَّا بِعِبَادَتِکَ» ما اهل بندگی باشیم تا او را برانیم «وَ اکْبِتْهُ بِدُءوبِنَا فِی مَحَبَّتِکَ، وَ اجْعَلْ بَیْنَنَا وَ بَیْنَهُ سِتْراً لَا یَهْتِکُهُ، وَ رَدْماً مُصْمِتاً لَا یَفْتُقُهُ» فاصلهای بگذار که او تنواند بیاید.

«اللَّهُمَّ صَلِّ عَلَی مُحَمَّدٍ وَ آلِهِ، وَ اشْغَلْهُ عَنَّا بِبَعْضِ أَعْدَائِکَ، وَ اعْصِمْنَا مِنْهُ بِحُسْنِ رِعَایَتِکَ، وَ اکْفِنَا خَتْرَهُ، وَ وَلِّنَا ظَهْرَهُ، وَ اقْطَعْ عَنَّا إِثْرَهُ.

اللَّهُمَّ صَلِّ عَلَی مُحَمَّدٍ وَ آلِهِ، وَ أَمْتِعْنَا مِنَ الْهُدَی بِمِثْلِ ضَلَالَتِهِ، وَ زَوِّدْنَا مِنَ الْتَّقْوَی ضِدَّ غَوَایَتِهِ، وَ اسْلُکْ بِنَا مِنَ التُّقَی خِلَافَ سَبِیلِهِ مِنَ الرَّدَی.

اللَّهُمَّ لَا تَجْعَلْ لَهُ فِی قُلُوبِنَا مَدْخَلًا وَ لَا تُوطِنَنَّ لَهُ فِیمَا لَدَیْنَا مَنْزِلًا.

اللَّهُمَّ وَ مَا سَوَّلَ لَنَا مِنْ بَاطِلٍ فَعَرِّفْنَاهُ» خدایا او در اندیشه ما اثر دارد، گاهی نفس مسوّله را او تحریک میکند. نفس مسوّله که ﴿سَوَّلَتْ لَکُمْ أَنْفُسُکُمْ﴾[4] هم درباره به چاه انداختن یوسف(سلام الله علیه) است که یعقوب(سلام الله علیه) فرمود: ﴿سَوَّلَتْ لَکُمْ أَنْفُسُکُمْ﴾ هم درباره راهاندازی سامری که به وجود مبارک کلیم الهی(سلام الله علیه) گفت: ﴿سَوَّلَتْ لی‏ نَفْسی‏﴾^[5] پس این نفس مسوّله آن قدر قدرت دارد که بد را خوب نشان بدهد، یک، ضلالت را هدایت نشان بدهد، دو، راهنماییِ کجاندیشی بکند، سه، آن راه حق را ضلالت معرفی کند،چهار.

ایشان ادامه دادند: دعای نورانی حضرت این است که آن تسویلهایی که به وسیله نفس مسوّله، شیطان انجام میدهد ما را باخبر کن! «اللَّهُمَّ وَ مَا سَوَّلَ لَنَا مِنْ بَاطِلٍ فَعَرِّفْنَاهُ وَ إِذَا عَرَّفْتَنَاهُ» حالا فهمیدیم حالا عالم شدیم چه کار کنیم؟ «فَقِنَاهُ» «قِ» یعنی حفظ کن! ما را حفظ کن. «وَ بَصِّرْنَا مَا نُکَایِدُهُ بِهِ، وَ أَلْهِمْنَا مَا نُعِدُّهُ لَهُ، وَ أَیْقِظْنَا» ما را بیدار کن «عَنْ سِنَةِ الْغَفْلَةِ بِالرُّکُونِ إِلَیْهِ، وَ أَحْسِنْ بِتَوْفِیقِکَ عَوْنَنَا عَلَیْهِ.

اللَّهُمَّ وَ أَشْرِبْ قُلُوبَنَا إِنْکَارَ عَمَلِهِ، وَ الْطُفْ لَنَا فِی نَقْضِ حِیَلِهِ.

اللَّهُمَّ صَلِّ عَلَی مُحَمَّدٍ وَ آلِهِ، وَ حَوِّلْ سُلْطَانَهُ عَنَّا، وَ اقْطَعْ رَجَاءَهُ مِنَّا، وَ ادْرَأْهُ عَنِ الْوُلُوعِ بِنَا.

اللَّهُمَّ صَلِّ عَلَی مُحَمَّدٍ وَ آلِهِ، وَ اجْعَلْ آبَاءَنَا وَ أُمَّهَاتِنَا وَ أَوْلَادَنَا وَ أَهَالِیَنَا وَ ذَوِی أَرْحَامِنَا وَ قَرَابَاتِنَا وَ جِیرَانَنَا مِنَ الْمُؤْمِنِینَ وَ الْمُؤْمِنَاتِ مِنْهُ فِی حِرْزٍ حَارِزٍ، وَ حِصْنٍ حَافِظٍ، وَ کَهْفٍ مَانِعٍ، وَ أَلْبِسْهُمْ مِنْهُ جُنَناً وَاقِیَةً»؛ به همه آنها سپری بده که از خطر شیطان محفوظ باشند «وَ أَعْطِهِمْ عَلَیْهِ أَسْلِحَةً مَاضِیَةً»؛ شمشیر تیز نفوذ کنندهای به این افراد بده، به فامیل های ما، به دوستان ما، به اهالی ما، به اهل محل ما، به اهل شهر ما، به اهل کشور ما بده!

عمده این جمله است: «اللَّهُمَّ وَ اعْمُمْ بِذَلِکَ مَنْ شَهِدَ لَکَ بِالرُّبُوبِیَّةِ» این دعا را ما گفتیم اسم خیلیها را بردیم، اسم خیلیها را هم نبردیم، چه در شهر ما باشند، در کشور ما باشند، یا جای دیگری باشند، آنهایی که اسمشان را ما نبردیم، این دعا را درباره آنها هم مستجاب کن! «اللَّهُمَّ وَ اعْمُمْ بِذَلِکَ مَنْ شَهِدَ لَکَ بِالرُّبُوبِیَّةِ وَ أَخْلَصَ لَکَ بِالْوَحْدَانِیَّةِ، وَ عَادَاهُ لَکَ بِحَقِیقَةِ الْعُبُودِیَّةِ» چیزی به اینها بده که اینها بتوانند مقاومت کنند و آن حقیقت بندگی است «وَ اسْتَظْهَرَ بِکَ عَلَیْهِ فِی مَعْرِفَةِ الْعُلُومِ الرَّبَّانِیَّةِ» به همه اینها چیزی بده که به وسیله آن پشتگرمی داشته باشند.

معظم له در جمع بندی فرمایشات خود بیان داشتند: حضرت فرمود خدایا کاری کن که مردم بتوانند ظهیر هم باشند، پشتبان هم باشند، پشتیبان هم باشند در برابر دشمن. چه کار میخواهند بکنند؟ اینها میخواهند علوم ربّانی یاد بگیرند و شیطان نمیگذارد. منظور ما تماماً این جمله اخیر بود که شیطان نمیگذارد مردم علوم ربّانی یاد بگیرند، به اینها آن توفیق را بده که ظهیر هم باشند، پشتیبان هم باشند، «فِی مَعْرِفَةِ الْعُلُومِ الرَّبَّانِیَّةِ»، شیطان درست است که اولاً جلوی علم را میخواهد بگیرد که کسی عالم نباشد اما بالاخره علوم اعتقادی، علوم اصلی را تا آنجا که می­ تواند از ریشه میزند. جلوی علوم اصلی را میگیرد، جلوگیری از علوم فرعی در درجه دوم است. جلوی اصل اعتقاد و برهان را میخواهد بگیرد و کوشش او هم این است که مردم در علوم ربّانی محروم بمانند.