حجت الاسلام والمسلمین دکتر مرتضی جوادی آملی در همایش علمی «سیره امام رضا(ع) آموزه ها و کارکردها» که روز یکشنبه در پژوهشگاه علوم و فرهنگ اسلامی قم برگزار شد در پنل قرآنی کلامی، اظهار داشت:عقلانیت وحیانی یک دستگاه معرفتی است و با زمینه هایی که در عقل وحیانی فراهم آمده، به سراغ وحی می رویم.
وی گفت: حقیقت وحی یک امر وجودی و خارجی است و مصداق است، مفهوم نیست و ما از ظاهر به باطن می رویم اما انبیا از باطن به ظاهر می روند؛ اول حقیقت قرآن را تلقی می کند بعد آن حقیقت تنزل می کند و به صورت عربی مبین آشکار می شود.
دکتر مرتضی جوادی آملی با بیان اینکه فضای وحی با فضای عقل جدا است، افزود: عالمان حوزه موظف اند از فضای وحی با همه وجود صیانت کنند و این فضا را همچنان شسته و پاک نگاه دارند که این فضایی اصیل و منبع است.
وی ابراز کرد: این حقیقت وحی که نازل شده بر ادراکات حسی قرار نمی گیرد و عقل چیزی است که نه ماده و نه صورت دارد، به هیچ وجه از ابزار مادی در آن به کار نرفته است.
حجت الاسلام والمسلمین جوادی آملی با بیان اینکه دین هم یک امر معقول است، گفت: حقایق دینی تنزل پیدا می کند و تا حد عقل پایین می آید و وقتی معقول شد، عاقل است که می تواند آن را بفهمد.
وی اظهار کرد: انسان از آن جهت که عاقل است و فرا دستی می اندیشد از ماده و مادیات و صورت ها عبور می کند و فرصت پیدا می کند به معقولات سری بزند و آنجا زمینه فهم دین برایش فراهم می گردد.
این استاد حوزه و دانشگاه عنوان کرد: نیاز داریم به این که یک عقل متعالی پیدا کنیم که این عقل متعالی خود را به یک کف برساند و آن قدر باید عقل را تقویت کرد که متعالی شود و وقتی متعالی شد می تواند در سایه وحی قرار بگیرد.
رئیس بنیاد بین المللی علوم وحیانی اسراء افزود: از پس پرده ماهیت با وحی رفتار می کنیم و عقل باید وحیانی شود تا خود را به آن سطح وحی برساند و عقل را باید تا حدی تقویت کنیم، چراکه عقل وحیانی را به مثابه جامی می دانیم که توجهش به حقیقت جهان نما است و زمانیکه این توجه صورت بگیرد می توان آن ماهیت را دریافت نمود.
حجت الاسلام والمسلمین جوادی آملی گفت: ما نمی توانیم عقل و از عقل وحی بفهمیم و مرز بندی این ها بسیار مهم است، لذا عقل کار خود را می کند و ساحت عقل حرکت در سایه است اما وحی علم حضوری و شهود است و با قلب درک می شود.
وی ادامه داد: ما امروز از عقلانیت وحیانی سخن می گوییم و نمونه آن دانش زنده فقه ما است و این فقه فقیهان که همه از ابزار و امکانات استفاده کردند تا بفهمند مثلا آیا نماز جمعه درعصر غیبت واجب است یا نه و توانستند 5 حکم استخراج کنند این ها محصول اندیشه عقلانی است که ناب ترین دانشمندان با عقلانیت فقهی جلو آمدند.
وی مقایسه افلاطون، ارسطو و مانند این بزرگان را با انبیا و معصومین(ع) بسیار اشتباه دانست و گفت: آیت الله جوادی آملی نیز بار ها تأکید کردند جایگاه آن ها جایگاه شاگردی است.